سفرناما

انڊونيشيا جو عشق

ھونئن تہ سفر ناما يادگيرين جو عڪس ھوندا آھن. پر صحبت ھن سفرنامي ۾ انڊونيشيا جي تاريخ، جاگرافيائي حالتون، سماجي مسئلا، معاشي پيش رفت، سياحت جي لاءِ موقعا، سھولتون ۽ ٻين ڪيترن ئي معاملن جو ذڪر ڪيو آھي. ان سان گڏوگڏ اسان جي سفر جا دُک، تجسس، ٽھڪ ھڪ ھڪ لمحي کي من موهيندڙ انداز سان پرويو آھي.

Title Cover of book Indonesia jo Ishq (Love of Indonesia)

۽ الوداع ٽو ڪراچي

جھاز اڏامڻ لاءِ آتو هيو ۽ پوءِ ٿوري دير ۾ ڏسندي ئي ڏسندي جھاز رن وي تي ڊوڙي رهيو هيو. ڪراچي ايئرپورٽ کان بينڪاڪ ايئرپورٽ تائين چئن ڪلاڪن جو سفر هيو. بينڪاڪ جو وقت اسان جي وقت کان 2 ڪلاڪ اڳتي هيو. هن جھاز ۾ ڊنر جو بندوبست پڻ هيو، جيڪو اسان جي ٽڪيٽ ۾ شامل هيو. ٿائي اسٽائيل جو هي بي سواد کاڌو اسان جي مزاج سان ميچ نہ پيو ڪري. جيئن تہ مان ۽ ڊاڪٽر سنتوش گڏ ويٺا هئاسين ۽ جاني ۽ پرتاب اسان کان اڳين سيٽن تي ويٺل هئا. ڊاڪٽر تہ ان کاڌي جي پليٽ مان ڪجهہ بہ نہ کنيو، سواءِ ڊبل روٽي ۽ مکڻ جي. مون بہ ائين ئي ڪيو.
ڊاڪٽر سفر جو فائدو وٺندي پنھنجي رهيل ننڊ پوري ڪندو آهي. ان ڪري ڊاڪٽر جي ان ڪيفيت کي جھاز وارا بہ سمجهي ويا ها ۽ ٿوري دير ۾ ٿائي ايئرهوسٽس ڊاڪٽر کي آرام ڪرڻ لاءِ مٿي ۽ پٺي تي ٽيڪ ڏيڻ وارا سنھا ۽ هلڪا فوم وارا وهاڻا ۽ هڪڙو ڪمبل(شاپر ۾ پيڪ ٿيل) مسڪرائي ايئن ڏيئي ويئي، ڄڻ ڪا دل ڏيئي ويئي هجي ۽ ويندي ويندي چئي ويئي هجي تہ،”جڏهن توهان کي سيءُ ٿي تہ هي ڪمبل منھنجي يادن جو تاڻي سمھي پئجان.“
سيٽ تي هيڊ فون بہ رکيل هيو تہ جيئن مسافر اڳين سيٽ جي پويان لڳل اسڪرين تي موجود، انفارميشن (جھاز جي اڏام، بلندي، اسپيڊ ۽ مفاصلي جي باري ۾ ڄاڻ حاصل ڪري سگهجي) ۽ توهان کي پڇڻ جي ضرورت نہ پوي تہ ”سائين هاڻي ڪٿي پھتا هون؟ هي ڪھڙو علائقو آهي؟ ڪھڙو شھرآ؟ اڳيون ڪھڙو اسٽاپ ايندو؟ يا اڃان ڪيترو پنڌ آهي؟ ان ڪمپيوٽر تي توهان جي سڀني سوالن جا جواب موجود هئا. توهان ٿائيلينڊ جي باري ۾ بہ سڀ ڪجهہ معلوم ڪري سگهو ٿا. هن ۾ توهان کي ٿائيلينڊ جا کاڌا، ڪلچر، خاص ڏينھن ۽ ٻيو گهڻو ڪجهہ آهي. ان کان علاوہ ان ڪمپوٽر تي توهان پنھنجي چوائس جي فلم بہ ڏسي سگهو ٿا ۽ جيڪڏهن توهان موسيقي ٻڌڻ چاهيو تہ اهو بہ ٻڌي سگهو ٿا. ٻارڙن لاءِ بہ ڪيتريون ئي گيمون ۽ ڪارٽون بہ ان ۾ ڏسي سگهجن ٿا. جاني تہ هڪڙي نئين انگريزي مووي Gods of egypt هلائي پنھنجو وقت پاس ڪرڻ لڳو. مان جھاز بابت انفرميشن ڏسي حيران ۽ پريشان ٿي وڃان ٿو تہ پاڻ هينئر 39000 هزار ڦٽن جي بلندي تي آهيون ۽ جھاز جي رفتار 980 ڪلو ميٽر في ڪلاڪ جي رفتار سان آهي. باقي ٻہ ڪلاڪ سفر ۾ رهجي ويا آهن. سائنس جي ڪمال کي ڏسي مذهبي هٿ ٺوڪين ڳالھين تان ايمان ئي کڄيو وڃي.
جھاز جو ڪمپيوٽر اهو ٻڌائي رهيو هو تہ پاڻ انڊيا جي احمد آباد جي مٿان گذري رهيا آهيون. ائين ئي وقت گذري ويو خبر ئي نہ پئي. ننڊاکڙين اکڙين سان جڏهن ڪنن جي سماعتن ۾ پائليٽ جو هلڪو آواز پيو ته” اسان بينڪاڪ ايئرپورٽ تي لينڊ ڪرڻ وارا آهيون، توهان مھرباني ڪري پنھنجا سيٽ بيلٽ ٻڌي ڇڏيو.“ مون کي سڄي سفر ۾ ننڊ نہ آئي هئي، ڊاڪٽر اکيون مهٽيندي ننڊ مان بيدار ٿيو. صبح جا ساڍا ڇھہ ٿيا ها، پاڻ ڪراچي پاڪستان ۾ نہ هئاسين. پر ٿائلينڊ جي گادي واري هنڌ بينڪاڪ ۾ بيٺا هئاسين. پاڪستاني ٽائيم مطابق هن وقت 4.30 ٿيا هئا مان سوچان ٿو تہ. پاڪستان جا ماڻھو گهري ننڊ ۾ هوندا. اتي صبح جو پويون پھر هوندو. ٻيجل بہ گهري ننڊ جي آغوش ۾ ستل هوندو. پر اسين سڀ هاڻي بينڪاڪ جي مهڪندڙ مٽيءَ جي ڀاڪر ۾ هئاسين. اسان کي هلڪو هلڪو سيءُ ٿي رهيو هو. موسم خوشگوار هئي. ائين لڳي پيو تہ ٿوري دير اڳ ۾ ئي هتي بارش ٿي آهي. نئون ماحول، نوان ماڻھو، نئين ڪيفيت. واھہ مون کي لطيف سائين جي سر سھڻي جو بيت ياد اچي ويو؛
کامان، پڄان، پڄران، لڇان ۽ لوچان،
تن ۾ توئنس پرين جي، پيان نہ ڍاپان،
جي سمنڊ منھن ڪريان، توءِ سرڪيان ئي نہ ٿي.