سفرناما

انڊونيشيا جو عشق

ھونئن تہ سفر ناما يادگيرين جو عڪس ھوندا آھن. پر صحبت ھن سفرنامي ۾ انڊونيشيا جي تاريخ، جاگرافيائي حالتون، سماجي مسئلا، معاشي پيش رفت، سياحت جي لاءِ موقعا، سھولتون ۽ ٻين ڪيترن ئي معاملن جو ذڪر ڪيو آھي. ان سان گڏوگڏ اسان جي سفر جا دُک، تجسس، ٽھڪ ھڪ ھڪ لمحي کي من موهيندڙ انداز سان پرويو آھي.

Title Cover of book Indonesia jo Ishq (Love of Indonesia)

موسيقيءَ جا اوزار

بيڪري جي مزيدار بسڪٽن جو مزو ماڻي پاڻ شھر جو رخ ڪيوسين. سامھون کان روڊ جو چوراهو پار ڪري کاٻي پاسي لڙي پياسين. هلندا هلندا ڪڏهن روڊ تان تہ ڪڏهن ڦٽ پاٿ تان، اڳتي وڌندا رهياسين. پاڻ کي ٽريفڪ کان بہ بچائيندا رهياسين تہ ڪٿي ڪنھن تيز رفتار اسڪوٽر، ڪار، يا ٽيڪسي جي ٽڪر جو شڪار نہ ٿي وڃون.
پر پاڻ جنھن بہ چوراهي کي پار ڪرڻ جي ڪوشش پئي ڪئيسين ۽ اتفاق سان ڪا گاڏي، ڪا ڪار، ڪا موٽرسائيڪل، يا ڪا بگي اڳيان اچي پئي ويئي تہ حضرات ڊرائيور بريڪ هڻي اتي ئي بيھندي اسان کي روڊ پار ڪري وڃڻ جو اشارو پئي ڪيو. ان جو مطلب اهو هيو تہ توهان اڳ ۾ نڪري وڃو. جيڪا خوش آئند ڳالھہ هئي. نہ تہ اسان وٽ تہ ڪو بيھڻ لاءِ تيار ئي ناهي. هر ڪنھن کي پنھنجي تڪڙ هوندي آهي. هاڻي پاڻ جنھن دڪان جي اڳيان گذرون پيا، اهو موسيقي جي اوزارن يا آلات جو بھترين دڪان هيو، جتي خاص ڪري، هارمونيم، بينجو، بانسري، شرنائي، گٽار، ڪيسيو، دهل ۽ ٻين موسيقي جي آلاتن سان گڏ بھترين قسم جا طبلا پڻ پيل نظر آيا.
مون کي خيال آيو تہ يار ڊاڪٽر منير عباسي صاحب جي ميوزڪ اسٽوڊيو لاءِ هتان ئي طبلا وٺجن ۽ ان سان گڏ اسان جي پياري دوست اعجاز سولنگي لاءِ بہ هارمونيم وٺي هلجي. دوست ڏاڍو خوش ٿيندا. جيئن تہ معمول موجب هن دڪان جي مالڪي جون واڳون بہ ڪائونٽر تي خوبصورت ليڊي جي هٿ ۾ هيون. جان هن کان طبلن ۽ هارمونيم جي باري ۾ پڇڻ لڳو.”توهان مان ڪو طبلي ۽ هارمونيم جي باري ۾ ڄاڻ رکي ٿو.“ هن اسان کان پڇيو. ”ڪو بہ نہ.“ جاني هن کي جواب ڏنو. ”پوءِ توهان کي ڪيئن خبر پوندي هنن اوزارن جي؟“ هن ٻيھر پڇيو
هن اسان کي سمجهائيندي وڌيڪ سٺي صلاح ڏني تہ، ”جيڪڏهن توهان کي هنن اوزارن جي ڄاڻ بنھہ ناهي تہ توهان هي شيون نہ وٺو.“
پوءِ دوستن صلاح ڪئي تہ هي شيون وٺون بہ سھي ۽ هتان کان ايترو پري کڻي بہ هلون، پر اُتي اعجاز سولنگي يا ڊاڪٽر منير عباسي کي اهي نہ وڻن يا انھن جي معيار جا نہ هجن ۽ هو چون تہ هي تہ ڪم جا ئي ناهن تہ اسان جي تہ پوءِ هڙ ويئي نہ. سو اسان اهو سوچي هنن شين کان هٿ ڪڍيا. ان ڪري هن ليڊي کان معذرت ڪندي دڪان کان ٻاهر نڪري آياسين.
جاني کي بہ طبلي وڄائڻ جو ڏاڍو شوق آهي، پر هن وٽ نہ سکيا آهي ۽ نہ ئي وري طبلي جي ڄاڻ. ان ڪري جاني کي چيم تہ، ”ٻي دفعي اينداسين تہ اعجاز پنھور، اعجاز سولنگي ۽ ڊاڪٽر منير عباسي کي پاڻ سان وٺي اينداسين. اهي اسان کي سٺي طبلي جو پيس ڪڍي ڏيندا، طبلن جي نر مادي جي جوڙي هوندي آهي. خاص ڪري ڪلاسڪ موسيقي ۾ انھن جي وڏي اهميت هوندي آهي. ٻي صورت ۾ ڌڪڙائي بہ ڪم ڪري سگهن ٿا. موسيقي جي باري ۾ چند قول آهن تہ:


1. One good thing about music, when it hits you, you feel no pain....
2. Music is a moral law. ...
3. Where words fail, music speaks. ...
4. Without music, life would be a mistake. ...
5. I think music in itself is healing. ...
6. Music expresses that which cannot be said and on which it is impossible to be silent.