سفرناما

انڊونيشيا جو عشق

ھونئن تہ سفر ناما يادگيرين جو عڪس ھوندا آھن. پر صحبت ھن سفرنامي ۾ انڊونيشيا جي تاريخ، جاگرافيائي حالتون، سماجي مسئلا، معاشي پيش رفت، سياحت جي لاءِ موقعا، سھولتون ۽ ٻين ڪيترن ئي معاملن جو ذڪر ڪيو آھي. ان سان گڏوگڏ اسان جي سفر جا دُک، تجسس، ٽھڪ ھڪ ھڪ لمحي کي من موهيندڙ انداز سان پرويو آھي.

Title Cover of book Indonesia jo Ishq (Love of Indonesia)

ڪاٺ جا شاهڪار مجسما

پاڻ پنڌ ڪندا بيچ ٽيمپل Tanah lot temple ڏانھن وڃي رهيا هئاسين تہ اڳين گليءَ ۾ شاندار مجسمن ۽ مورتين جو وڏو دڪان نظر آيو. اسان سڀ هن دڪان ۾ جيئن ئي گهڙي اندر آياسين تہ ٻہ نوجوان ڇوڪريون (جيڪي دڪان جون سيلز وومن هيون). اسان ڏي اڳيان وڌي آيون ۽ پيار سان پڇڻ لڳيون تہ ،” توهان کي ڇا کپي؟“
جاني هنن سان مخاطب ٿيندي چيو تہ ”في الحال تہ جائزو وٺي رهيا آهيون، من ڪا جيئري جاڳندي مورتي من کي وڻي وڃي.“
هن دڪان ۾ ڪاٺ جا ننڍي کان ننڍا ۽ وڏي ۾ وڏا مجسما ۽ مورتيون ترتيب سان سجائي رکيون ويون هيون. هي مورتيون ڪاريگر جي فن جو اعليٰ مثال هيون. سو پاڻ مورتين جي سونھن ۽ سوڀيا جي تعريف ڪرڻ کان سواءِ نہ رهي سگهياسين. ”ڇا ڪمال جي ڪاريگري آ.“ ڊاڪٽر هرڻي جي ننڍڙي مورتي کي هٿ ۾ کڻي تعريف ڪندي چيو.
اهڙي ريت پرتاب دڪاندار ليڊي سان ڳالھائيندي چيو تہ،” مون کي سيتا ۽ رام جي گڏيل مورتي کپي، توهان وٽ آهي؟“ جنھن تي اهي پرتاب واريون مورتيون ڳولھڻ ۾ مصروف ٿي ويون. ٿوري دير کان پوءِ هنن جواب ڏنو تہ،” نہ اهي مورتيون هن مھل دڪان تي موجود ڪونہ آهن پر توهان کي گهرائي ڏيئي سگهون ٿا.“ گوتم ٻُڌ جو ماڻھوءَ جي قد جيڏو ڪاٺ جو مجسمو ڪائونٽر جي پاسي ۾ پيو هو. مون ڊاڪٽر کي چيو تہ، ”ڊاڪٽر هي ڏس گوتم ٻُڌ جي مورتي، ڪيتري نہ شاهڪار مورتي آهي.“
ڊاڪٽر هڪ گوتم جي مجسمي تي گهري نظر وجهي چيو، ”واھہ واھہ ! ڇا تہ ڪاريگري آهي.“
سو اسان سوچيوسين تہ جيڪڏهن هتان مورتيون وٺي بہ هلون تہ اڳيان تہ سمونڊ آهي، پاڻ سمونڊ گهمڻ ٿا وڃون ۽ اهي مورتيون ڪٿي گهليندا وتنداسين، ان ڪري بھتر آهي تہ واپسي ۾ وٺجن. ائين ئي پاڻ خدا طرفان خلقيل مورتين کان معذرت ڪندي، دڪان کان نڪري آياسين. هن گهٽيءَ جو رخ Tanah Lot مندر جي سمونڊ ڏي هو. ان گهٽيءَ جي ٻنھي پاسن کان وڏا وڏا دڪان هئا، جيڪي انتھائي بھترين شين سان سجايل ۽ سينگاريل هئا. آرٽ جي باري ۾ ڪنھن ڏاهي جو قول آهي تہ؛
Before children speak, they sing,
Before they write, they paint,
As soon as they stand, they dance,
Art is the bases of human expression.