سفرناما

انڊونيشيا جو عشق

ھونئن تہ سفر ناما يادگيرين جو عڪس ھوندا آھن. پر صحبت ھن سفرنامي ۾ انڊونيشيا جي تاريخ، جاگرافيائي حالتون، سماجي مسئلا، معاشي پيش رفت، سياحت جي لاءِ موقعا، سھولتون ۽ ٻين ڪيترن ئي معاملن جو ذڪر ڪيو آھي. ان سان گڏوگڏ اسان جي سفر جا دُک، تجسس، ٽھڪ ھڪ ھڪ لمحي کي من موهيندڙ انداز سان پرويو آھي.

Title Cover of book Indonesia jo Ishq (Love of Indonesia)

مُئلن سان ڪچھري

انڊونيشيا جا ماڻھو پنھنجن پيءُ ماءُ، ڏاڏو ڏاڏي، عزيزن، قريبن، مٽن مائٽن، فيملي ميمبرن جي مري وڃڻ کان پوءِ انھن کي دفنائي ايندا آهن. پر هر ٽن سالن کان پوءِ انھن جي قبرن کي کوٽي، انھن جا لاش ڪڍي، انھن جا ڪپڙا لاهي، انھن کي وهنجاري سھنجاري، انھن جي جسمن کي صاف سٿرو ڪري، تيار ڪري، انھن کي نوان ڪپڙا پارائيندا آهن. ان کان پوءِ انھن سان ڪچھريون ڪندا آهن. انھن سان تصويرون ۽ سيلفيون ڪڍندا آهن. انھن مُردن سان/لاشن سان ڪافي وقت گذاريندا آهن. جيئن اسان هر سال محرم مھيني ۾ وڃي پنھنجن پيارن جي قبرن تان پراڻا پٿر لاهي، انھن تي ڀنڃو وجهرائي، نوان پٿر لھرائي، قبرن کي تيار ڪري پنھنجي عقيدت جو اظھار ڪندا آهيون. بلڪل اهڙي ريت هي بہ ائين ئي ڪندا آهن. هنن ماڻھن جو پنھنجن مُردن سان اهڙو ورتاءُ جو سبب اهو هوندو آهي تہ هي انھن سان پنھنجي عقيدت جو اظھار ڪري اهو محسوس ڪرائيندا آهن تہ اهي هنن جا پيار ڄڻ تہ اڄ بہ زندہ آهن.
اصل ۾ اها رسم انڊونيشيا جي ريجن Tana Toraja تُراجا ۾ ملھائي ويندي آهي. هن رسم کي Ma’nene Festival چيو ويندو آهي. انھن تُراجا ماڻھن جو اهو چوڻ آهي تہ ائين ڪرڻ سان اُهي پنھنجن وڏڙن، پيارن، وڇڙي ويلن سان عقيدت ۽ محبت جو اظھار ڪري پاڻ کي ۽ انھن جي روحن کي سڪون بخشيندا آهن ۽ ان جو مقصد اهو آهي تہ مرڻ کان پوءِ انھن جو مُردن سان رابطو بحال رهي. آخر ۾ اهي انھن تابوتن کي نئون سنئون ڪري، رنگ ڪري، ٻيھر سينگاري سنواري، خوبصورت بڻائي، ان ساڳي ئي قبر ۾ مردن کي پوري ڇڏيندا آهن.