سفرناما

انڊونيشيا جو عشق

ھونئن تہ سفر ناما يادگيرين جو عڪس ھوندا آھن. پر صحبت ھن سفرنامي ۾ انڊونيشيا جي تاريخ، جاگرافيائي حالتون، سماجي مسئلا، معاشي پيش رفت، سياحت جي لاءِ موقعا، سھولتون ۽ ٻين ڪيترن ئي معاملن جو ذڪر ڪيو آھي. ان سان گڏوگڏ اسان جي سفر جا دُک، تجسس، ٽھڪ ھڪ ھڪ لمحي کي من موهيندڙ انداز سان پرويو آھي.

Title Cover of book Indonesia jo Ishq (Love of Indonesia)

گروڙ پارڪ جي ٽڪيٽ گهر ۾

هر مجسمي جي اڳيان ڪاٺ جي ڦوٽ ڏيڍ جي پٽي لڳل هئي، جنھن تي ان مجسمي جو تعارف لکيل هيو. ان تي لکيل تحرير (جيڪا هن مجسمي جي باري ۾ تعارفي نوٽ هيو) پڙهڻ ۾ نہ پئي اچي، ڇو تہ اس ۽ برسات جي ڪري اها تحرير ڌنڌلي ٿي ويئي هئي. مان ان تحرير کي پڙهڻ جي ناڪام ڪوشش ڪري رهيو هئس تہ منھنجي پاسي ۾ انڊونيشن عورت اچي بيٺي، جنھن مونکي ان مجسمي جي باري ۾ پيار سان سمجهائڻ شروع ڪيو. هن جي سمجهائڻ جو طريقو تمام بھترين ۽ دلچسپ هيو. مون هن جو شڪريو ادا ڪيو. مون کي لڳو تہ هو ٽيچر هوندي، پر جيڪڏهن هوءَ ٽيچر ناهي تہ هن کي ٽيچر ئي هئڻ گهرجي ها، ڇو تہ هن جي سمجهائڻ جو طريقو بنھہ آسان هيو. يا تہ مون سمجهڻ ۾ دلچسپي ورتي. ڪجهہ تہ هيو. صوفي آسورام جو غزل جو بند آهي تہ؛
قرب واري جي لڳي ڪڍ، ماڻهپو حاصل ڪيوم،
ٿي وڃان صدقي انھيءَ تان جنھن ڏنو سُرهو سُراغ.
پرتاب قرب ڪري اهي لمحا ڪيمرا جي اک ۾ قيد ڪري ڇڏيا ها. جاني ٽڪيٽن جي قطار ۾ بيٺل هو. ڊاڪٽر هن سان گڏ هيو. پرتاب ۽ مان ان ٽڪيٽ واري ايريا کي گهمندي گهمندي هڪ ٻئي کان پري ٿي ويا هئاسين.
جاني ٿوري دير کان پوءِ ٽڪيٽون هٿ ۾ کڻي ٻاهر نڪري آيو. هاڻي اسان جو رخ جبل جي چوٽي ڏانھن هيو، جتي گوتم ٻُڌ جو مجسمو ٺھيل هيو. مٿاهين تي ٺھيل سيمنٽ وارن پيچرن تي هلندا اڳتي وڌندي مٿي چڙهڻ لڳاسين. رستي ۾ ڪٿي ڪٿي تمام وڏي سائيز جي (مال جي بندر) وانگي سيمينٽ جي ٺھيل حوضن ۾ ڪنول جي گلن جو درشن ڪندا اڳتي وڌي رهيا هئاسين.
اڳتي وڌياسين تہ هڪڙي خوبصورت گيٽ وٽ اچي بيھي رهياسين. سائيڊ کان مٿي وڃڻ لاءِ ڏاڪڻ هئي، جيڪا بند ٿيل هئي. ٿوري دير لاءِ ان گيٽ تي بيھي ڦوٽا ڪڍراياسين. اسان سڀني جي خواهش هئي تہ اسان جي گڏيل يادگار تصوير هجي، پر هاڻي اها تصوير ڪڍي ڪير. ان لاءِ پريان کان هڪڙو انگريز نظر آيو. جيڪو اسان جي ڪيفيت سمجهي ويو هو. هو آهستي آهستي اسان ڏي سُرندو آيو. جڏهن هو ويجهي پھتو تہ هن اسان جو گڏيل ڦوٽو ڪڍڻ لاءِ چيو. هن خوشيءَ سان اسان هن جي آفر قبول ڪئي. اسان جي تصويرن ڪڍرائڻ جو انداز پنھنجو هيو. انگريز مسڪرائي چيو تہ،”صفا ويجهو ٿي بيھو هڪٻئي کي ڀاڪر پايو، توهان هڪٻئي کان ناراض آهيو ڇا؟.“ اسان سڀني سان گڏ هن بہ وڏو ٽھڪ ڏنو. مون ڏٺو تہ انگريز ڏاڍا خوش مزاج ماڻھو آهين. هو ٽوئر کي انجوا ڪن ٿا. اسان هن جي صلاح تي ويجهو ٿي بيھي رهياسين ۽ هڪٻئي جي ڪلھن تي ٻانھون رکيونسين ۽ مٿان وري آرٽيفيشل مسڪراهٽ جو ماحول بہ ڏنوسين تہ انگريز ڏاڍو خوش ٿيو هو. هن کان هن جي باري ۾ پڇيوسين. هن ٻڌايو تہ هن جو تعلق آسٽريليا جي ميلبورن شھر سان آهي. هن جي ان عمل اسان جون دليون کٽي ورتيون هيون.