سفرناما

انڊونيشيا جو عشق

ھونئن تہ سفر ناما يادگيرين جو عڪس ھوندا آھن. پر صحبت ھن سفرنامي ۾ انڊونيشيا جي تاريخ، جاگرافيائي حالتون، سماجي مسئلا، معاشي پيش رفت، سياحت جي لاءِ موقعا، سھولتون ۽ ٻين ڪيترن ئي معاملن جو ذڪر ڪيو آھي. ان سان گڏوگڏ اسان جي سفر جا دُک، تجسس، ٽھڪ ھڪ ھڪ لمحي کي من موهيندڙ انداز سان پرويو آھي.

Title Cover of book Indonesia jo Ishq (Love of Indonesia)

دنيا جي مھانگي ڪافي

ان کان پوءِ دنيا جي مھانگي ترين ڪافي وارو جانور پڃري ۾ بند نظر آيو. جنھن کي ڪا اهڙي شي کارائن پيا، جيڪا هن جي پيٽ ۾ وڃڻ کان پوءِ جڏهن نڪري پئي تہ ان کي مختلف مرحلن مان گذاري، ان کي صاف ڪري پوءِ ان مان ڪافي ٺھندي آهي. ڪوپي لواڪ Kopi Luwak جانور آهي، جنھن جي ڪافي سيويِٽ ڪافي civet coffee جي نالي سان مشھور آهي، هي دنيا جي مھانگي ترين ڪافي آهي ڪوپي لواڪ جانور کي جڏهن ڪافي جا ٻير يا ٻج کارائيندا آهن تہ هي جانور اهي پيٽ ۾ هضم ڪري، ڦولڻين جي شڪل ۾ ٻاهر ڪڍي ٿو. ان ٻج کي صفائي جي مختلف مرحلن مان گذاري، صاف ڪري ڪافي ٺاهي ويندي آهي. اسان کي هي جانور پنري ۾ بند نظر آيو. اتي ئي ڪافي جا ٻير يا ٻج بہ موجود هئا. ان سان گڏ جهوپڙي جي هيٺان وڏي سائيز جي اکري ۽ مھري بہ پيل هئا، جنھن ۾ اهو ٻج ڪٽيو پئي ويو. ان سان گڏ اتي ئي هن ڪافي جو بہ شاپ هيو. جتي ڪافي کپائن پيا ۽ ڪافي تيار ڪري پيارين بہ پيا. هن سڄي نظام جو ماحول نوجوان ڇوڪرين جي هٿ ۾ هيو. انڊونيشيا ۾ مون محسوس ڪيو تہ ڪاروبار جو گهڻو ڪري عورتن يا نوجوان ڇوڪرين جي بلي هوندو آهي. هتان جي عورت هر ڪاروبار ۾ مردن سان ڪلھو ڪلھي سان ملائي شانا بشانا ڪم ڪري ٿي. ايئرپورٽن ۾، جھازن ۾، هوٽلن ۾، دڪانن ۾، شاپنگ سينٽرن ۾، ڊرائيونگ ڪندي، ننڍي کان ننڍيون ۽ وڏي کان وڏيون گاڏيون هلائيندي، ٽيڪسيون هلائيندي، مطلب تہ هرجاءِ هرهنڌ جڏهن تہ اسان جي عورت اڄ بہ گهر جي چار ديواري ۾ قيد آهي ۽ ٻار ڄڻڻ جي مشين آهي. خاص ڪري ٻھراڙي جي عورت جنھن کي نہ پچائڻ اچي، نہ ئي ٻارن جي تربيت اچي.
ان جهوپڙي ۾ ڊاڪٽر بہ اهو ڪاٺ جو مھرو کڻي اکري ۾ وجهي اهو ٻج ڪٽڻ لڳو ۽ انھي دوران ڪافي سياح ٻيا بہ اچي ويا ها ۽ اهي ان انتظار ۾ هئا تہ ڊاڪٽر ان مھري کان هٿ ڪڍي تہ اسان وارو وٺون. جڏهن تہ سياحن جي ڪافي رش ٿي ويئي تہ اسان اتان پڙ پٽيو. جبل جي ٽڪريءَ کان ٿيندا اڳتي گهمندي وڌڻ لڳاسين. هاڻي اسان اهڙي جاءِ تي اچي نڪتاسين جيڪا مٿاهين جاءِ تي هئي. جبل تي ٿلھي شيشي جو تقريبن 18x18 جو ڇاڄو ٺھيل هيو. هي اسٽيج سڄو ئي شيشي جو ٺھيل هو، پاڻ سڀئي ئي ان اسٽيج تي چڙهي وياسين پريان کان ڪنھن رڙ ڪري چيو تہ، ”شوز آر ناٽ الائوڊ، ٽيڪ آف يور شوز“، اسان هڪدم پوئتي موٽي پياسين.
واقعي ئي هي جاءِ انتھائي خطرناڪ هئي. هيٺ تمام گهرائي هئي.جيڪڏهن اهو شيشو ٽٽي پوي ها ۽ ڪو اتان ئي اندر هيٺ پھاڙن ۾ ڪري پوي ها تہ جهنگل جي ور چڙهي وڃي ها ۽ موت جي منھن ۾ هليو وڃي ها. دوستن اتي تصويرون ٺھرايون. اتان ئي پاڻ هڪٻئي کان پري ٿي وياسين. ڊاڪٽر کي پيشاب لڳو هو، سو پاڻ واش روم جو رخ ڪيوسين. جڏهن واپس آياسين تہ پرتاب ۽ جاني اڳتي نڪري چڪا هئا.
سامھون ٻہ نوجوان ناريون تصويرن ڪڍڻ ۾ مصروف هيون. هنن جي سونھن اسان کي دعوت گناه ڏني تہ هنن سان تصويرن جو اعزاز ماڻجي. مون انھن مان هڪڙي پري پيڪر جيڪا مون کي وڻي ان جي ويجهو وڃي هن کي عرض ڪيم تہ، ”دل چوي ٿي تہ توهان سان تصوير ڪڍرائجي.“ هو منھنجي ان همت ۽ جرئت تي حيران تہ ٿي ويئي هئي پر ساڳي جاءِ تي وري هن جي چھري تي مسڪراهٽ پڻ اچي ويئي هئي. هن پنھنجي سھيلي کي مون واري معاملي بابت آگاھہ ڪندي هن کي اعتماد ۾ وٺندي اجازت پڻ گهري. مون کي لڳو تہ هوءَ بہ ان ڳالھہ تي خوش ٿي. هي ٻيئي اڪيليون هيون. هن خوشي سان منھنجي آفر قبول ڪندي چيو تہ، ”ٺيڪ آهي توهان اچو ڀلي.“
مون ڊاڪٽر کي منٿ ڪندي چيو تہ، ”ڊاڪٽر قرب ڪر، هي موقعو هٿان نہ وڃائجان، تصوير شاهڪار هجي.“ ڊاڪٽر کلي چيو تہ، ’’اهڙي تصوير ٿو ڪڍانءِ جو وڃي ٿيا ست خير.“ مان ٻنھي نارين جي گهيري ۾ هيس.
مون پنھنجو تعارف ڪرائي پنھنجي باري ۾ هنن کي ٻڌايو تہ، ”مان لا اٽارني سان گڏ، ليکڪ ۽ شاعر پڻ آهيان.“ ان تي هو ٻيئي خوش ٿيون ۽ وڌيڪ ٻڌايو مان تہ، ”هي منھنجو دوست ڊاڪٽر آهي.“ جنھن تي هن مون کي چيوتہ، ”منھنجي هي سھيلي نرس آهي، اسان آسٽريليا جا آهيون.“ مون ڊاڪٽر کي اک هڻي چيو تہ، ” ڊاڪٽر تنھنجو ڪم ٿي ويو.“ ڊاڪٽر وڏو ٽھڪ ڏيئي تارڙو ملايو جنھن تي اهي بہ سمجهي ويون تہ معاملو تصويرن جو نہ هو پر ان کان بہ اڳتي جو هو.
ان ڪري هنن کلندي اسان کان موڪلايو. پاڻ بہ جاني وارن کي ڳوليندي اڳتي وڌياسين.