سفرناما

انڊونيشيا جو عشق

ھونئن تہ سفر ناما يادگيرين جو عڪس ھوندا آھن. پر صحبت ھن سفرنامي ۾ انڊونيشيا جي تاريخ، جاگرافيائي حالتون، سماجي مسئلا، معاشي پيش رفت، سياحت جي لاءِ موقعا، سھولتون ۽ ٻين ڪيترن ئي معاملن جو ذڪر ڪيو آھي. ان سان گڏوگڏ اسان جي سفر جا دُک، تجسس، ٽھڪ ھڪ ھڪ لمحي کي من موهيندڙ انداز سان پرويو آھي.

Title Cover of book Indonesia jo Ishq (Love of Indonesia)

واپسي: کجور، ڀُڳڙا ۽ بحري جھاز

ٿوري دير کان پوءِ رڙ ٿي تہ ’اچو اچو جھاز تيار آهي.‘ قافلي جي صورت ۾ اهو ساڳيو ئي جهنڊي وارو ماڻھو اڳيان اڳيان. پاڻ سڀ ساڳي ڪنگڻ وارا هن جي پويان. اسان سان گڏ ٻيا بہ ڪيئي قافلا هئا، جن جي جهنڊن جا رنگ مختلف هئا. هڪڙي جاءِ تي سڀ اچي گڏ ٿيا. هر قافلي جا ماڻھو پنھنجي سٿ سان سلھاڙيل هئا.
اڳيان سيڪيورٽي گارڊ چست ۽ ڦڙتيلا ٿي بيٺا هئا. هو زور زور سان جھاز جو نالو وٺي ان جھاز جي مسافرن کي سڏي رهيا هئا تہ اهي ماڻھو اڳيان وڃي پنھنجي جھاز ۾ ويھي رهن. باقي ٻين جھازن جا ماڻھو پنھنجي واري جو انتظار ڪن. اسان جو وارو اڃان نہ آيو هو. اسان پنھنجي واري جي انتظار ۾ بيٺل هئاسين.
مسٽر ڊيويڊ ۽ مسز ميري بہ اسان سان گڏ هئا. اسان جي ٽنھي پاسن کان سمونڊ هيو. پاڻ پل تي هئاسين. ان پل جي ذريعي ماڻھو پنھنجن جھازن ڏانھن وڌي رهيا هئا. جنھن جاءِ تي اسان بيٺا هئاسين، اتي ڏاڍو سٺو ماحول هيو، آسمان جا ڪڪر بہ اسان سان گڏ ئي اسان جي مٿان ڇانوَ ڪيو بيٺا هئا. ڪڪرن جي اهڙي مھرباني کي ڀلا ڪيئن ٿا نظر انداز ڪري سگهون. ان ڪري ان ماحول ۾ بہ ڊيوڊ ۽ ميري سان تصويرون ڪڍرائي لمحن کي قيد ڪري ڇڏيوسين.
اسان کي انتظار ڪندي ڪافي وقت ٿيو هو. سڀ قافلا وڃي چڪا هئا. سيڪيورٽي وارن جي زبان تي اسان جي جھاز جو نالو پڪارجي ويو هو. اسان جي سٿ جا سڀئي مور ماڻھو اڳتي سيڪيورٽي کان چيڪ ڪرائيندا اڳتي نڪرندا پئي ويا. اسان بہ ان قافلي ۾ ئي شامل هئاسين. نيٺ اچي جھاز ۾ ويٺاسين. اسان جا ٽيئي دوست هڪڙي ئي سيٽ تي ويھي رهيا.
مسٽر ڊيويڊ ڪنڊ واري (دري واري) سيٽ تي ويھي رهيو. مان سوچيان پيو تہ ڪٿي ويھان. ڇو تہ هن جي اورين پاسي کان ميري ويٺي هئي. مان ميري جي پاسي ۾ اخلاقاً ويھڻ مناسب نہ پيو سمجهان. ميري ۽ ڊيوڊ منھنجي ڪيفيت سمجهي ويا ها. ڊيويڊ مون ڏي اشارو ڪندي چيو تہ، ”پليز هيو اَ سيٽ. (اسان سان گڏ و يھي رهو )‘‘
مان ميري جي پاسي ۾ ويھي رهيس. ميري نھايتي سلڇڻي ۽ اعليٰ اخلاق واري عورت هئي. جھاز آهستي آهستي هلڻ شروع ڪيو هو. هڪڙو جهٽڪو تہ اهڙو ڏنائين جو سوچيو سين تہ سر ويو. پر پوءِ بچاءُ ٿي ويو. سفر اڳتي روان دوان هو. هن دفعي بہ ويٽر بيئر جون خالي بوتلون کڙڪائيندو آيو .
مون ڊاڪٽر ۽ جانيءَ وارا ڀڳڙا ۽ سڪل کجور وارو خاڪي لفافو کولي ڊيوڊ کي کجور ۽ ڀڳڙا ڏنا تہ ڊيوڊ پڇيو، ”واٽ از دس.“ (هي ڇا آهن.)
”اٽ از ڊراءِ ڊيٽ ۽ گرامس.“ (هي سڪل کجور ۽ ڀڳڙا آهن). مون هن کي ٻڌايو.
هن هڪڙي کجور کڻي کائي ڏٺي تہ هن کي مزو اچي ويو. هن مسڪرائي وراڻيو تہ، ” اٽز ويري ٽيسٽي.“ (تمام ذائقيدار آهي.)
”جي بلڪل هي تمام مزيدار آهي، خاص ڪري بک ۾ وڌيڪ مزو ڏيندا آهن.“ هن ڪنڌ ڌوڻي منھنجي ڳالھہ سان سھمت ٿيو. سفر طئي ٿي ويو هو. پاڻ هاڻي منھوڙي وٽ پھچي چڪا هئاسين.
جھاز آهستي آهستي لنگراندز ٿيڻ لڳو. هن کي وڏن رسن سان ڇڪي ٻڌي قابو ڪيو ويو هو. هر مسافر لھڻ جي ڪري رهيو هو. اسان جو بہ وارو اچي ويو هو، اسان بہ لھي چڪا هئاسين. ڊيوڊ ۽ ميري مسڪرائي گرم جوشيءَ سان هٿ ملائي موڪلائيندي چيو هو تہ، ”زندگي رهي تہ ڪنھن ٻي ملڪ ۾ گڏباسين.“
اسان بہ هنن کان سٺي نموني ۽ گرمي جوشيءَ سان موڪلايو. سنور پورٽ کان پنڌ ڪندا اچي، ساڳي روڊ تي بيٺاسين . ٿوري دير لاءِ هيڏي هوڏي نظر ڊوڙائي پيٽر کي ڳوليندا، اڳتي هلندا رهياسين. پرتاب جو ڪمال اهو هيو جو هن ان مين روڊ تي جوگنگ ڪندي اسان سڀني کي پوئتي رهائي پاڻ اسان کان گهڻو اڳتي نڪري ويو هو. هي واپسيءَ جو ٽائيم هيو، ان ڪري روڊ تي هڪڙي پاسي ٽريفڪ جي رش تہ ٻي پاسي وري ماڻھن جا انبوھہ .
پاڻ سائيڊ کان ڦٽ پاٿ تي هلندا رهياسين. پرتاب پيٽر کي پري کان ئي ڏسي چڪو هو. ان ڪري هن کي هٿ لوڏي اشارو ڪيو تہ اسان هتي آهيون. اسان احتياط سان زيبرا ڪراسنگ کان روڊ پار ڪري، روڊ جي ٻي پاسي وياسين، جتي پيٽر پارڪنگ ايريا ۾ بيٺي اسان جو انتظار ڪري رهيو هو. پيٽر رڙ ڪري بيتاب ٿيندي پڇيو، ”ٽرپ ڪيئن لڳو؟ توهان کي مزو آيو.“
”زبردست يار، شاندار توهان واھہ جو ملڪ کي ٺاهيو آهي. ان ڪري ئي دنيا جا ماڻھو توهان ڏي گهمڻ اچن ٿا. توهان سياحت ۾ تمام گهڻا امير آهيو، توهان پنھنجن ماڳن مڪانن جي حفاظت ڪرڻ ڄاڻو ٿا. ڇا تہ توهان تاريخي ماڳن کي سينگاري سنواري بچائي ۽ محفوظ ڪري رکيو آهي. توهان پنھنجن ٻيٽن، جبلن، سمونڊن، دريائن، آبشارن، ڍنڍن، ڍورن، پارڪن جي حفاظت ڪري ان کي زندگي ڏني آهي. توهان زندہ قومن ۾ شامل آهيو. توهان کي سلام آهي.“ پرتاب جواب ڏنو.
پيٽر جي منھن تي مرڪ تري آئي، هو مشڪندو گاڏي اسٽارٽ ڪري ويھي رهيو. هاڻي پاڻ پيٽر واري بلو برڊ ٽيڪسي ۾ هئاسين ۽ اسان جو سفر اسان جي هوٽل ڏانھن هيو.