سفرناما

انڊونيشيا جو عشق

ھونئن تہ سفر ناما يادگيرين جو عڪس ھوندا آھن. پر صحبت ھن سفرنامي ۾ انڊونيشيا جي تاريخ، جاگرافيائي حالتون، سماجي مسئلا، معاشي پيش رفت، سياحت جي لاءِ موقعا، سھولتون ۽ ٻين ڪيترن ئي معاملن جو ذڪر ڪيو آھي. ان سان گڏوگڏ اسان جي سفر جا دُک، تجسس، ٽھڪ ھڪ ھڪ لمحي کي من موهيندڙ انداز سان پرويو آھي.

Title Cover of book Indonesia jo Ishq (Love of Indonesia)

آبشار جو گرم پاڻي ۽ نازڪ جسم

مون ان پاڪ پويتر پاڻي سان هٿ مُنھن ڌوتو تہ واقعي مون کي محسوس ٿيو تہ هن پاڻي ۾ ڪجهہ آهي. اتان ٿورو اڳتي جيئن ئي هلياسين تہ هڪڙي پلصراط ٺھيل هئي، جنھن تي بہ بانس جا ٽي لڪڙا گڏ ٻڌل هئا، جيڪي 20/25 ڦٽ جا هئا، ان جي هيٺان پاڻي وهڪري سان وهي رهيو هو. ڇو تہ هيٺ نالو هيو.
ان کي پار ڪري پريان آبشار ڏانھن وڃڻو هو. اسان کان اڳ ۾ ڪيترائي ننڍڙا ٻار ۽ فيمليز اتان ٽپي پرئين ڀر وڃي رهيا هئا، جن کي اها پلصراط پار ڪرڻ ۾ ڏاڍي دشواري ٿي رهي هئي.
پاڻ اتان ڏکيائي سان ٽپي پار پيا هئاسين، جيتوڻيڪ هيٺ ڪو ايڏو پاڻي نہ هيو پر پوءِ بہ پاڻي جو ڊپ. پويان هڪڙي پوڙهي ۽ ان سان نوجوان انگريز ڇوڪري اهي بہ پل پار ڪرڻ لاءِ قطار ۾ بيھي رهيا هئا. پوڙهي جو هڪ تہ وڏو وزن هيو ٻيو تہ عمر جي بہ وڏي هئي.
ان ڪري ان مڙهي کي پار ڪرڻ وقت سھاري جي ضرورت هئي. مون جاني کي رڙ ڪري چيو تہ، ”جاني همت ڪر، پوڙهي جو هٿ وٺ، هن کي هي پل پار ڪرائي.“
جاني دير ئي نہ ڪئي. هڪدم حڪم جي تعميل ٿي ويئي. جاني پوڙهي کي هٿ ڏيئي مدد لاءِ چيو. هوءَ ڏاڍي خوش ٿي ويئي. ۽ ڏسندي ڏسندي پوڙهيءَ کي ڀر وارو رستو پار ڪرائڻ لڳو. پرمون کي خبر نہ هئي تہ جاني منھنجي حڪم جي تعميل ڪرڻ کان اڳ ۾ ئي هن جي ڌيءَ کي پٽائي چڪو هو. جاني کي هن جي ڌي اشارو ڪري چيو هو تہ، ”منھنجي ماءُ جو هٿ وٺي، هن کي رستو پار ڪرايو.“ سو جاني ان کي فالو پئي ڪيو نہ ڪي مون کي. مون کي تہ اتي ئي دال ۾ ڪارو لڳو.
جاني پوڙهيءَ کي اها پل پار ڇا ڪرائي، ڄڻ چنڊ تي قدم رکي چڪو هو. ڇوڪري جاني تي فدا ٿيندي شڪريو ادا ڪندي چيو، ”ٿينڪ يو برادر.“ هن جي ان جملي جاني جا پتا ئي ساڙي ڇڏيا هئا. جاني جي چھري جا تاثر ئي مٽائي ڇڏيا هئا. هن جو موڊ خراب ٿي ويو هو. ”ڇا ٿيو جاني!؟“ مون جاني کان پڇيو.
“”بس سائين ڪنھن سان چڱائي ڪجي ئي نہ.“ مان سمجهي ويو هئس تہ ڪو چڪر آهي. ان ڪري سوچيم تہ ”ادي کي خبر نہ چار ادي کي عشق انڌو ڪيو “ واري ڪار هئي.
”ڪا ڳالھہ ناهي جاني، ماڻھو کوڙ، تون اڳتي هل.“ مون هن کي پريان کوڙ سھڻا ماڻھو آبشار ۾ وهنجندي ڏيکاريا.
جاني دونس ۾ زمين تي لت وهائي ڪڍي، مون کل کي روڪيندي، جاني کي صبر جي تلقين ڪئي. ائين چئي پاڻ اڳتي واٽر فال ڏي اسھڻ لڳاسين. هتي اسين سڀ مسافر هئاسين. سونھن وارن ۽ حسن پرستن جو قافلو روان دوان هو. مون کي مختيار سمون جي ڪتاب ”وفائون منتظر آهن.“ مان سندس خوبصورت غزل جا ڪجهہ بند ياد ٿا اچن تہ:
سڀ مسافر آ روان هي قافلو،
زندگي هڪڙو نہ کٽندڙ سلسلو.
ڇانوَ ۾، اس ۾ ۽ رڻ پٽ ۾ ڪڏهن،
ماڻھو ڪڏهن ميڙ ۾ بہ هيڪلو.
خواهشن جي ڍير تي بيھي ڏٺم،
هر گهڙي هڪڙو نئون آ مسئلو.
عشق ٻوڙيو آ، ڪڏهن تاريو بہ آ،
هڪڙو گذريو، ٻيو اڳيان آ مرحلو.
پير پاڻ ئي منزلن ڏي ٿا وڌن،
جي بلند آهي سدائين حوصلو.