سهڻي-19
وه وڃايو پاڻ، هڻي ڪنڌ ڪپن سين.
ڪو پروگرام ست رنگي سڏبو آهي،
ڪو گهڻ رنگي،
هي انسان گهڻ رنگو، گهڻ رخو آهي،
لطيف سائين جون ڪيئي خوبيون آهن، سندس ئي هڪ شعر مطابق ته
ڪوڙين ڪايائون تنهنجو................
هن جا سڀ پاسا رِچ آهن، ڪو پاسو پُوئَر ڪونهي،
پر مونکي هن جو هڪ پاسو باغي هجڻ وارو وڌيڪ رچ لڳندو آهي،
ان تي گهڻو ڳالهائي به آيا آهيون،
اڳتي به ڳالهائينداسين...
هتي هڪ پاسو ٻيو به آهي جيڪو به تمام گهڻو رچ ۽ ڀرپور آهي
اهو آهي منظر نگاري وارو.
هي همراه سين ٺاهڻ جو وڏو ماهر آهي.....
اچو مٿئين شعر جي تناظر ۾ هن کي ڏسون....
اوهان سمنڊ جي ڪناري تي بيٺا آهيو،
ڇوليون اينديون رهن ٿيون،
اوهان انهن کي ڏسندي ڏسندي ڪنهن هڪ ڇوليء کي پري کان ڏسندا ان کي ڪناري سان لڳڻ تائين ڏسندا رهو ٿا،
ائين هڪ ڇولي،
ٻي ڇولي،
ٽين ڇولي.............
ڇولي پري کان تمام اونچو ڳاٽ ڪندي اچي ٿي،
جيئن جيئن ڪناري ويجهو پهچي ٿي،
هيٺ ٿيندي وڃي ٿي،
آخر ڪناري سان ٽڪرائجي پنهنجي موت مري وڃي ٿي.....
درياء تي به ساڳيو نظارو آهي،
ڇوليون اچن ٿيون،
اچي ڪپ سان لڳن ٿيون..........
هڪ طرف......................
سهڻي درياء تي بيٺي آهي،
ساهڙ لاء سينگار ڪيل سهڻي،
هٿن پيرن کي ميندي لڳل سهڻي،
دلو هٿ ۾ کڻي پرينء جي پار وڃڻ لاء پرازم سهڻي،
ٻين هٿان زوريء مڙهيل مڙس جي پاسي مان هوريان هوريا سرڪي نڪرڻ واري سهڻي،
سماج پاران مڙهيل پابندين جي باغي سهڻي،
گهر ڀاتين جي ڀَوَ ۽ پرينء سان ملڻ جي خوشيء جي گاڏڙ تاثر واري سهڻي،
ڀورا ڀورا پير پاڻيء ۾ پسائي بيٺل سهڻي،
سارو ڏهاڙو ڏم جو مڪروه منهن ڏسي پنهنجون اکيون ساڙي، پرار تي ويٺل من موهڻي ميهر جي مورت ڏسي پنهنجون اکيون ٺارڻ جي اميدوار سهڻي،
ساهڙ لاء سورنهن سينگار ڪري آيل سهڻي،
ڳچيء ۾ هار پاتل سهڻي،
ٻانهن ۾ چوڙا پاتل سهڻي،
سر جو سانگو لاهي، پرينء جي پيچري تي هلندڙ سهڻي،
سنهڙن چپن تي فاتحانه مرڪ مرڪندڙ سهڻي،
دلو ٺاهيندڙ ڪنڀر کي دعائون ڏيندڙ سهڻي،
دلي تي ڪڍيل خال ڏسي خوش ٿيندڙ سهڻي،
بنا وک کنئي درياء جي هن ڀر پهتل سهڻي،
پرينء جي ٻانهُن ۾ وڃي، ويڪري سيني ۾ پناه وٺڻ لاء آتي سهڻي،
تصور ۾ ميهر کي ڀاڪر پائيندڙ سهڻي،
ميهر پاران ملندڙ چميء واري تصور تي شرمائيندڙ، هلڪڙي مرڪ مرڪندڙ سهڻي،
ويڪري ڇاتيء واري سهڻي،
وڏي دل گردي واري سهڻي،
درياء تي هڪ فاتحانه نظر وجهندڙ سهڻي.
ٻئي طرف.............
ڪاري رات ۾
دهشت دم درياء ۾ وارو درياء،
ڪنن جي ڪڙڪن وارو درياء،
اجگر بلائن وارو درياء،
سڄا ٻيڙا ٻار ۾ هڙپائيندڙ درياء،
پرزو پيدا نه ڪرڻ وارو درياء،
.............اهو درياء پنهنجي فاتحانه،
اونچي ڳاٽ سان غرور واري نظر وجهي ٿو سهڻيء تي،
سهڻيء جي پرازم، من مهڻي صورت کي ڏسي،
ڇولين کي موڪلي ٿو ته؛
ڏسي ته اچو، ڪير آيو آهي پنهنجي موت کي دعوت ڏيڻ وارو،
هن رات ۾ جتي مهاڻا وڏا وڏا ٻيڙا ڪناري سان ٻڌي وڃي آرامي آهن،
اتي هڪ انسان!
اها به عورت (جسماني طور ڪمزور سمجهي ويندڙ)!!
ڏسي ته اچو......
ڇوليون اچن ٿيون،
وڏي غرور سان،
مٿي ٿيل پاڻيء سان......
ڇوليون سهڻيء جو ازم ۽ حوصلو ڏسي،
سندس ڀورن ۽ ڀريل ڳٽن واري منهن جو جاه جلال ڏسي،
بلڪل هيٺ ٿي وڃن ٿيون
۽ ڪپرن سان پاڻ کي ٽڪرائي پنهنجي پاڻ کي موت حوالي ڪن ٿيون.
ڪپرن جي پاڻيء ۾ سهڻيء جا پير آهن.
پيرن ۾ مئل لهرون.....................
فاتحانه ارادن سان نڪتل ڇوليون، پيار جي فاتح عورت جي قدمن ۾ دم ڏيئي مرن ٿيون.
سموري دنيا بيوس،
پيار ئي وس وارو....
هاڻي اچو ساڳيو شعر وري ٻيهر پڙهون
سهسين سائر ٻوڙيون، منڌ ٻوريو مهراڻ
وه وڃايو پاڻ، هڻي ڪنڌ ڪپن سين.
* * * * *
سهسين سائر گجن، توء سهج نه مٽي سهڻي،
ته ڪيئن نينهن سڄن، پر تنهين پرينء جي؟
اوهان مئل ماڻهو جيئرا ڪندڙ مسيح لاء ته پڙهيو آهي، ٻڌو آهي،
ڇا اوهان مرده دليون،
ڪٽ لڳل دليون وري ٻيهر جيئاريندڙ ماڻهو ڏٺا آهن؟
همتون هاريل،
بنا وڙهڻ جي جنگ هارائي ويٺل،
چيلهه کي هٿ ڏيئي بيٺل ڪنهن ماڻهوء کي وري جنگ جي ميدان ۾ موڪلڻو آهي،
ان کي فاتح بڻائڻو آهي ته پوء هن ڊاڪٽر سان ملو،
هن سان دوستيون رکو،
همتون ڏياريندڙ هي همراه اوهان کي مايوس ٿي ويهڻ ڪونه ڏيندو،
اها منهنجي گارنٽي آهي،
مون هڪ ڏينهن سوچيو،
ڪير آهي جيڪو سنڌ جي وجود کي لهر نه ڪو لوڏو جي خاطري ڪرائيندو؟
جيئي سنڌ جيئي سنڌ، جام محبت پيئي سنڌ جي خالق،
ڊي سيء جي پوسٽ ڇڏي مٽيء ۾ مٽي ٿيل سنڌي هاريء لاء جدوجهد ڪندڙ حيدربخش جتوئيء ڏانهن ويس.
نوجوانن ۾ سڀ کان مقبول ، جنهن سنڌ جي آزاديء جو نعرو هنيو، ڪتابن ۾ تقريرن ۾ اهو چوندو رهيو ته پاڪستان سان رهڻ گناه برابر آهي، سنڌ الڳ ملڪ هجڻ گهرجي چوڻ واري سائين جي ايم سيد ڏانهن ويس،
گهر گهر ۾ پنهنجا چاهيندڙ ماڻهو پيدا ڪندڙ،
ماڻهن ۾ جادو وانگر شعور پيدا ڪندڙ،
شعله بيان مقرر،
سنڌي هجڻ جي ڏوه ۾ ڦاسي تي چاڙهيل،
ذوالفقار علي ڀٽي ڏانهن ويس،
سنڌ جي تاريخ ۾ پيدا ٿيل چند ذهين ترين ماڻهن،
غلام قومن جي نفسيات تي عبور رکندڙ،
پنهنجي سموري آڪهه کي سياست ۾ گهيڙڻ جي روايت وجهندڙ،
پڪو ۽ سچو مارڪس وادي رسول بخش پليجي ڏانهن ويس.
سنڌ جي وڏن شاعرن، شيخ اياز، استاد بخاري، ابراهيم منشي، نياز همايوني، سرويچ سجاولي، ڏانهن ويس.
سنڌ جي داناء اديبن، عبدالواحد آريسر، اعجاز منگي، امر جليل، نسيم کرل، شمشيرالحيدري ڏانهن ويس.
سنڌ جي وڏن ڳائڻن ڀڳت ڪنور رام، ماسٽر چندر، استاد منظور علي خان، استاد محمد جمن، محمد ابراهيم، زرينه بلوچ، الله وسائي مائي، راڳ جي راڻي عابده ڏانهن ويس...
سنڌ ۾ هر ولي الله جي مقبرن تي ويس،
سنڌ جي سڀني قبرستانن تي ويس،
سنڌ جي هر ماڻهو ڏانهن ويس...........
ڪنهن به مون کي اها گارنٽي ڪونه ڏني
پر لطيف سائين جي رسالي ڏانهن منهن ڪري ان کي دانهن ڏنم سنڌ سان ٿيندڙ ڪلورن جي...
هن پنهنجي ويڪري ڇاتيء تي هٿ رکي چيو،
جيڪڏهن سنڌي جاڳيل هوندا ته مان ضامن آهيان سنڌ جي آزادي ۽ بقا جو.
۽ هن جي ضمانت تي مونکي به سڀني سنڌين وانگر پورو پورو يقين آهي.
............... سو ڳالهه پئي ڪئي سين مئل دليون جيئاري،
ختم ٿيل اميدون همتن ۾ تبديل ڪري،
اجهامي ويل ڏيئن کي وري روشن ڪرڻ جيتري صلاحيت رکندڙ همراهن جي،
تاريخ انهن سان ڀري پيئي آهي،
هٽلر چيو هو ته جيڪڏهن شينهن جي فوج جو سپهه سالار گدڙ آهي ته اها فوج گدڙن وانگر وڙهندي،
جيڪڏهن گدڙن جي فوج جو سپهه سالار شينهن آهي ته اها فوج شينهن وانگر وڙهندي، اسان جو هي سپهه سلار شينهن آهي....اسين به پنهنجي وطن لاء شينهن وانگر وڙهنداسين.
اچو ته شعر جي معنى کي سمجهون، پوء ٿا اڳتي وڌون؛
سوين درياء گجگوڙ ڪندا وتن، پر اي سهڻي! تون پنهنجي مقصد، پنهنجي پرينء سان پيار، جدوجهد تان هٿ نه کڻندينء، جيڪڏهن تو عهد ڪيو آهي ته ڪجهه به ٿي پوي پرينء سان پويون پير ناهي ڪرڻو ته پوء اهي ناتا ڪيئن ٿا ختم ٿي سگهن.
ڪنهن به قيمت تي پنهنجي مقصد کان نه هٽڻ،
خطرا ڏسي، پنهنجي حياتي تريء تي رکي به پويون پير ناهي ڪرڻو،
پوء اهو ڪو فرد ڪري يا قوم، ڪڏهن شڪست کائي ڪونه ٿا سگهن.