سهڻي -24
اکيون پير ڪري وڃجي،
اوو وڃجي.......................
سڀني عضون کي پنهنجا پنهنجا ڪم سونپيل آهن،
اکين کي ڏسڻ جو،
پيرن کي هلڻ جو،
زبان کي ذائقو چکڻ جو......
پوء اکين کان پيرن جو ڪم وٺڻ!؟
آخر هن انسان جي اندر ۾ ڇا هو؟
ڪهڙي ڪيفيت هئي ان وقت هن جي، جڏهن هُن هي شعر چيو هو؟
نيوٽن صوف کي زمين تي ڪرندي ڏٺو،
سندس خيال ۾ آيو ته صوف هيٺ ڇو ڪريو؟
گهڻي سوچ ويچار کان پوء ان نتيجي تي پهتو ته اها ڪشش ثقل آهي جنهن جي ڇڪ سبب اهو صوف هيٺ ڪريو، ...........مٿي نه ويو.
ڇڪ!!
ڪشش!!
صرف زمين کي آهي؟
نه.
سج، چنڊ، ستارا سڀ هڪ مخصوص ڇڪ سبب بيٺا آهن،
اهي هڪ ٻئي ڏانهن نه ٿا ڇڪجن (حد کان وڌيڪ)،
هڪ ٻئي ڏانهن نٿا وڌن،
جيڪڏهن اها ڇڪ توازن واري نه هجي ته؟
سڀني جي ڇڪ ۾ تمام وڏي طاقت آهي،
صوف جيڪڏهن ڇڪ جي ڪري زمين تي ڪريو،
ته ڇا عاشق ائين ئي بنا ڇڪ جي پرينء وٽ پهچي ٿو؟
سڀ طاقتون ڇسيون ٿي وڃن ٿيون،
موت جا منظر پرينء ڏانهن کنيل وک کي روڪي ڪونه ٿا سگهن!
ته اها ڪا ڇڪ ڪونهي؟
هن جو ڪو نالو ڪشش ثقل يا ٻيو (ڪشش پرين) ڪجهه ناهي؟
صوف کي زمين تي ڪرڻ لاء پنج ڏه سيڪنڊ ڇو لڳا؟
ڇا خلا مان ڪا ٻي شيء اڇلجي ته به صوف جيترو ٽائيم وٺندي ڪرڻ ۾!؟
مثال طور جيڪڏهن خلا (خلا جو مطلب تمام مٿي کان، نه ڪي ڪشش ثقل جي حد پار کان) مان ٻه صوف هڪ ئي وقت اڇلائجن، ته ڇا اهي ٻيئي ساڳي ئي وقت زمين تي ڪرندا......
(اهو وري هڪ سائنسي فارمولو آهي، جنهن جي هتي ڏيڻ جي ضرورت ناهي)
چوڻ جو مطلب اهو آهي ته سج، چنڊ ستارا سڀ هڪ ٻئي جي ڇڪ سبب بيٺل آهن، انهن جو هڪ ٻئي جي مدار مان ٿورو نڪرڻ تمام وڏو خطرناڪ هوندو، يعني تباهي ايندي..... پر پرينء جي ڪشش ثقل سڀني ڇڪ رکندڙ عنصرن جي ڇڪ کي مات ڏيندڙ آهي.
اچو پهريائين هن شعر طرف وڌون، پوء گڏيل معنى ڪڍون.
اچو ته اکين کان پيرن جو ڪم وٺندي پرينء ڏانهن هلون.
پر لطيف سائين! اکين کان پيرن جو ڪم ڪيئن وٺبو؟
شاعر هن شعر ۾ هڪ اهڙي ٿيوري ڏئي ٿو جيڪا صرف ۽ صرف (دعوا سان) هن ماڻهوء ئي پهريون دفعو ڏني آهي يعني پيرن وٽ اها اسپيڊ ناهي جيڪا پرينء تائين پهچڻ لاء گهربل آهي،
پير ته پنهنجي مخصوص اسپيڊ سان هلندا،
اکين جي اسپيڊ هلڻ گهرجي انهن کي،
ته ڇا اکين جي رفتار وڌيڪ آهي؟
اکين جي رفتار هن کان اڳ ڪڏهن ماپي ويئي هئي؟
نه ڪونه، ڪڏهن به ڪونه.
اکين جي رفتار گهڻي آهي؟
روشنيء جي رفتار هڪ لک ڇهاسي هزار ميل في سيڪنڊ، يعني ٻه لک نوانوي هزار ٻه سو چوهتر ڪلوميٽر في سيڪنڊ آهي.
ها اها رفتار پرين تائين پهچڻ لاء مناسب ٿي سگهي ٿي.
لطيف سائين کان اڳ شاعرن پنهنجي لاء پکي ٿي اڏامي وڃڻ، يعنى پکيء جي رفتار جي ڳالهه ڪئي............
پکي ٿي اڏامي وڃڻ پرينء ڏانهن، جو مطلب تمام جلدي...
جيترو ٿي سگهي....
(اهو ٻين شاعرن کان ٿي سگهيو..........(سندن ذهني پرواز جيترو....)
لطيف سائين کان جيترو ٿي سگهيو......(سندس ذهني پرواز جيترو......)
اهو آهي روشنيء جي رفتار سان............
ان کان وڌيڪ رفتار اڃان تائين ٺهي ئي ڪونهي، يعني آخر،.....
اوهان ئي ٻڌايو ته آهي ڪو ذهني پرواز جو مقابلو!؟ يعني وري به لطيف سائين ونر / کٽندڙ)
اڳ ڇا؟
پوء به اها ڳالهه ڪونه ڪئي آهي ڪنهن.
ته پوء چئجي ته روشنيء جي رفتار جو تصور ڏيندڙ هي سائين ئي هو!؟
يعني نوري سال جو موءجد!؟
اک جي ڏسڻ (ديد ) جي اسپيڊ جو موءجد!!
ڇا اوهان ڪنهن ٻئي شاعر وٽ اهو تصور ڏٺو آهي!؟
هتي ٻي ڳالهه به ذهن ۾ ٿي اچي،
اوهان ڪڏهن هن ڳالهه تي غور ڪيو آهي ته سياست دانن/ليڊرن وٽ اهي خيال ڪٿان ايندا آهن ته هاڻي هيئن هجڻ گهرجي، يا ملڪ ۾ هي ٿيڻ گهرجي/ هي نه ٿيڻ گهرجي؟ ڀلا اچو ته گڏجي ٿورو ان تي غور ڪريون يا ائين کڻي چئون ته پيرو کڻون.
فرض ڪريو ته اوهان کي ڪنهن چيو ته هي خيال جنهن جو اعلان فلاڻي ليڊر ڪيو اصل ۾ ڪنهن اقتصادي ماهر/واپاري/منافعي خور/پرائي مال تي نظر رکڻ واري جو هو ته اوهان پهرئين نظر ۾ ان کي پڪ سان رد ڪندوُ.
........پر ان کي رد ڪرڻ کان اڳ ٿورو غور ڪريو.
واپاري جي اک پرائي مال تي سياست دان کان اڳ ويندي آهي.
منافعي خور ٽولو اهو خيال خيالن جي مارڪيٽ ۾ اڇليندو آهي ته هن ملڪ جي هيء شيء هيئن واپاري منافعو ڪمائي سگهجي ٿو.
سياست دان اڳتي هلي ان واپاريء کي اها سهوليت پيدا ڪري ڏيندا آهن.
.......جيڪا اڳي پوء ان ملڪ جي پيداوار/ اپت تي قابض ٿيڻ جو بهانو/سبب بڻجندي آهي. پوء ان لاء حيلا هلائيندي مورڳو اهو ملڪ ئي هڙپي وٺندا آهن.
ساڳيء طرح؛
ڇا سائنسدانن کان شاعرن وٽ هن ڪائنات جا اهي تصور اڳ ٿا اچن جيڪي پوء ڪنهن سائنسدان جي نالي، حصي ۾ ٿا اچن؟
ان ڳالهه تي ضرور غور ڪرڻ گهرجي.
منهنجي خيال موجب شاعر دنيا جو اهو ماڻهو آهي جيڪو سڀ کان اڳ اهڙيون ڳالهيون ڪري ٿو...
مڃون ٿا ته جهاز ڪنهن شاعر ڪونه ٺاهيو،
پر سڀ کان اڳ پکي ٿي يا پکيء وانگر اڏامڻ جي ڳالهه سائنسدان ڪئي؟
ڪونه.
اها ته شاعر ڪئي، جنهن کان پوء ٻئي شاعر،..........
اهو تصور سائنسدان جي ذهن ۾ ويٺو،
هن جي ذهن ۾ آيو ته ڇا اهو تصور حقيقي روپ وٺي سگهي ٿو؟
ها.....
پوء ان تي ڪم شروع ٿيو، يعنى ان کي حقيقي روپ ڏيڻ وارو ڪم.
پوء ڪجهه ماڻهن پاڻ کي پکيء وارا وڏا وڏا پر ٺاهي، ٿورو مٿاهين تان هيٺ ڪيرايو،
سلسلو هلندو رهيو....
آخرڪار رائيٽ برادران جهاز ٺاهي ورتو.
ته پوء رائيٽ برادران جي ذهن ۾ اهو خيال وجهڻ وارا شاعر ئي هئا يا ڪو ٻيو، پيرو کڻڻ سان ته اها ئي ڳالهه ٿي ثابت ٿئي ته انسانن جي اڏامڻ جو تصور شاعرن ئي ڏنو.
گراهم بيل ٽيليفون ٺاهي،
ڇا هن جي ذهن ۾ هو ته منهنجي ڪيل ڳالهه پري وڃي سگهي ٿي؟
جيڪڏهن هو ته اهو هن جو پنهنجو تصور هو؟.
ڪنهن عاشق پنهنجي ڀت تي ويٺل ڪانگ کي چيو؛ وڃ وڃي منهنجي پرينء کي سلام ڏي.
اي پره جي هير! وڃ وڃي منهنجي پرينء کي چيءُ تنهنجي ڏاڍي سڪ لڳي آهي.......
..........
اهڙيء طرح پيرا کڻڻ سان سائنسي ايجادن جا تصور، سڀ نه ته گهڻا تڻا ثابت ٿيندا ته اهي عاشقن وٽان ئي آيا آهن ۽ عاشقن جو ترجمان شاعر ئي رهندو آيو آهي..