سهڻي -23
شاه جي سموري رسالي مان سڀ کان وڻندڙ شعر هي هو سنڌ جي لطيف ثاني سڏجندڙ شيخ اياز جو
من آمد ايم......
من آمد ايم....
مان آيو(ڄائو) آهيان.
ڪه عشق فرياد ڪند.....
جو عشق پڪار ڪئي، سڏ ڪيو
ڪه ناز بنياد ڪند......
جو پرين جي نازن منهنجي اچڻ جو بنياد رکيو.
شاعريء جي تمام وڏي شهنشاهيت جي “رومن ايمپائر“ مولانا روميء پنهنجي ڄمڻ جو مطلب/سبب سمجهائيندي ٻڌايو آهي ته هر انسان تڏهن ڄمي ٿو جڏهن هن جو محبوب پنهنجي نازن نخرن سان عشق جو بنياد رکي ٿو
..........۽ عشق پڪار ڪري،
سڏ ڪري کيس هن دنيا ۾ گهرائي ٿو.
ٻين لفظن ۾ عشق ئي هر انسان جي آمد جو سبب هجي ٿو، ان جو پرين ئي هن کي سڏي ٿو ۽ هو سڏ ورنائي ظهور وٺي ٿو.
پرينء جي پڪار ئي هن جي “ڪن فيڪون“ جو سبب بڻجي ٿي.
اڃان تز لفظن ۾اهو، ته هو آيو ئي ان “هڪ“ لاء آهي نه ته هن کي اچڻ جي ڪا ضرورت ڪونه هئي.
........ ته پوء اها ڳالهه هاڻي سمجهڻ ڪو ڏکيو ڪم ڪونه هوندو ته جيڪڏهن جواز ختم ٿي وڃي ته وجود به ختم ٿيڻ گهرجي.......
ڇو ته سبب ختم....
ته نتيجو به ختم....
ان سموري سين کي لطيف سائين هنن لطيف لفظن ۾ هيئن سمجهايو آهي
“ڪهڙي منجهه حساب، هئڻ منهنجو هوت ريء”....
مون کي ٻڌايو ته هوت کان سواء منهنجو هئڻ ڪهڙي معني ٿو رکي؟
پوء مان ڇو جيئان، جيڪڏهن هوت ڪونهي ته؟
اڇي ڪاغذ تي پينسل جي هڪ ٽٻڪي جو وزن معلوم ڪري سگهندڙ ڪلڪيوليٽر، ڪمپيوٽر به اهو حساب ڪري ڪونه ٿا سگهن ته پرينء کان سواء جيئڻ جو ڪهڙو جواز.
هي سائين اڄ کان ٽي سو سال اڳ پڇي ٿو ته؛
آهي ڪو جيڪو ٻڌائي ته پرين کان سواء جيئڻ ڪا معنى رکي ٿو!؟
آهي ڪو ٻڌائي اهو حساب ڀڃي؟
رڳو عاشقَ ئي اهو ڏکيو/ اڻ ٿيڻو حساب ڀڃي سگهن ٿا.
جيئن سسئيء اهو حساب هيئن ڀڳو هو
“پنهل پڄاڻان، ڏجي باه ڀنڀور کي....”
باقي هي جاهلن وارو وڏيرڪو نظام ان جو جواب ڏيئي سگهندو؟
سرمائيداري نظام؟
ڪميونزم؟
دنيا جا سڀ نظريا ملي ڪري، هٿ هٿ ڪري ان جو جواب ڏيئي سگهندا؟
ان کي ان جو جواب کپي، جنهن کي هن رڃ جهڙي نٽهڻ اس واري سماج ۾ ڪا ڪڪري پرينء کان سواء ڪونه نظري.
فرض ڪريو ته ڪنهن کي ٻڌائجي ته تنهنجو پرين هاڻي هن دنيا ۾ ڪونه رهيو آهي.
ته پوء جنهن جي اکين جي سرت هڪ خبر کسي ورتي هجي ته اکين جي ماڻڪين ۾ ويهندڙ ۽ ويهاري ڇپر واري ڇڏيندڙ هاڻي هن دنيا ۾ نه رهيو آهي.
پهريون پيار پنهنجي وجودي پڄاڻي ڪري چڪو.
باقي يادن جي رڃ........
سموري زندگي پيار کان سواء ته ڪونه جيئبو.
پيار به ڪبو،
ڪپڙا به پائبا،
انڌي منڊي خوشي به ڪبي،
کلبو به،.....
پر ڦوڳ جهڙو پيار اهڙا کيپ ته ڪونه ڏيندو، جهڙو پهريون پيار.
اهي نينهن جا نشا ڪٿي ڏيندڙ هوندو ڪو ٻيو پيار.
جانب کان سواء ڪهڙو چاه... “جانب جڏي جيء جا ، چاه به ڪهڙا چاه”.
پنبڻين ۾ پيهي ويندڙ هاڻي ماضي ٿي چڪو!؟،....
پرينء جو ماضي ٿيڻ ڪيترو نه سراپي ڇڏيندڙ ٿئي ٿو.
ماضي ٿيڻ جو ٻيو نالو خوابن جو کسجي وڃڻ آهي.
خواب کسجي وڃن، پاڇي ڇا بچندي؟
اها سين اڳتي هلي جنهن ٻيء وڌيڪ ڀوائتي سين کي جنم ڏيندي ان کي لطيف سائين هنن لفظن سان هيئن چٽيو آهي.
”سڪڻ ڪيا شهيد، مارو منهنجي ملير جا......“
هوئن ته سڀ شهادتون تڙپائيندڙ ٿين ٿيون پر سڪڻ هٿان شهيد ٿيڻ ڏاڍو خوفناڪ ۽ ازيتن ڀريو هوندو آهي.
ته پوء آهي ڪو..........؟
جيڪو ڪلاڪن جا بحث ٿيڻ کان پوء،
سهڻيء کي سمجهائڻ کانپوء،
ڏينهن جا ڏينهن ڏوراپا، شڪايتون، مار (اسان جي سنڌي سماج ۾ عورت خاص ڪري زال کي مارڻ وارا ئي مڙس ماڻهو سڏبا آهن.
هڪ لک دفعا معذرت کان پوء عرض ته؛
ڪنهن به ٻاهرئين حملي آور جو حملو ناڪام بڻايو آهي اسان سنڌين!؟
ڪا جنگ پنهنجي وطن جي حفاظت ڪندي کٽي آهي اسان!؟
ان تي ڪونه ٿا ڳالهايون پر پنهنجي گهروارين عورتن، امڙين، ڀينرن، زالن خلاف اسان ڪا جنگ هارائي ڪونهي، اهو سچ آهي)
اوهان روزمره جي زندگيء ۾ اهڙا ماڻهو ڪيئي ڏٺا هوندا جيڪي وڏين وڏين محفلن ۾ وڏي آواز فخر سان زال کي مارڻ ڪٽڻ ۽ صفا مارڻ جون ڳالهيون ڪندا آهن. ان سموري سين کان وڏي ۾ وڏي قهر واري ڳالهه اها آهي ته زالون (عورتون) به مڙس هٿان مار کائڻ کي ڪو وڏو عيب ڪونه سمجهنديون آهن ۽ روز مره جو معمول سمجهي نظر انداز ڪنديون آهن، جيڪو سندن ذهنن ۾ ويٺل سَون/هزارن سالن جي غلاميء جي پاڇولي سبب هوندو آهي............پر عورتن جي اندر ۾ ويٺل اها ويڙه کان اڳ شڪست ڪڏهن نه ڪڏهن ويڙه کان پوء شڪست ۾ بدلجي،
۽............ پوء ويڙه کان پوء.............).
سهڻي منجهائي وجهندڙ سوال ڪيو هو انهن کان جيڪي کيس روزانو سمجهائي رهيا هوندا، سمجهائي رهيون هونديون.
سون دليلن کان پوء به هو رضا تي راضي رهڻ جو سبق ڏيندا هوندا سهڻيء کي...
پر آهي ڪنهن وٽ سهڻيء جي هن سوال جو جواب ته؛
ڪهڙي منجهه حساب هئڻ منهنجو هوت ريء.