ڪشڪش وارو ڪردار
فرد ۽ افرادن ۾ فرق ھوندو آھي، اُھو اسان جي سماج جي گھرجن تحت تاريخي مذهبي ڪرداري ھلندڙ آھي، افرادن مان ڪنھن ھڪ کي اڳواڻي ڪرڻي ھوندي آھي، اُھا ڪنھن آفيس کان وٺي وڃي پيش امامي جي فريضي تائين ڇو نه ھجي ان ۾ سياسي پارٽيون ھجن يا گاديون ۽ درس گاھون ڇو نه هجن، هاڻي ڳالهه رھي شخصيت جي صاف ظاهر آهي ڪي شخصيتون سحر انگيز ھونديون آھن، ان کان انڪار نٿو ڪري سگھجي باقي اھو سحر ڪيستائين ھلندو، ڪنهن جو ھڪ ڪچھري تائين، ڪنھن جو ڪنھن پروگرام يا فنڪشن تائين، ڪنھن شخصيت جو سحر صدين تائين ھلندو رھي ٿو، اھو ان جي ڪردار جو ھجي يا اخلاقي ھجي يا قلمي ڇو نه ھجي، اھو تعين تاريخ ڪندي، نه ئي ڪو ھڪ فرد ڪري ٿو سگھي، نه ئي اھا شخصيت پاڻ پنهنجي لاءِ ڪو اھڙو فيصلو ڪندي آھي ته منھنجي شخصيت کي سحر انگيز ڪوٺيو وڃي، پر ائين ٿي ويندو آهي اھو قدرتي فعل آھي، پوءِ ان فرد جي دنيا ڇڏي وڃڻ بعد ان جي جڳهه تي اچڻ واري تي به لازمي ٿي ويندو آهي، مجبوري تحت ته گاڏو ھلائڻ لاءِ ان جي سحر انگيز شخصيت جو سھارو ورتو وڃي پوءِ اھو تقرير ۾ جملن ۽ اقوالن جي صورت ۾ پر ائين ڪرڻ وقت جي تقاضا ٿي ويندي آهي، اھو بحث الڳ موضوع آهي ته حسد ۽ ساڙ وارن کي اھا ڳالهه نه کڻي وڻي پر نه چاھيندي به ان سحر انگيز شخصيت جو نالو ڳڻائڻو پئجيو وڃي، ڏسو سياسي جماعتون ۽ مذھبي جماعتون ۽ گاديون اڃان تائين ان سحر انگيز شخصيت جون محتاج ٿي ھلي رھيون آھن، چوڻ وارن کي پنهنجي گريبان ۾ ڏسڻ کپي، تنقيد ڪرڻ کان اڳ ۾ اصلاح ۽ ان سوچ تي سوچڻ گھرجي ته ڪڏهن به ڪو اھڙو انسان نه چاھيندو آھي ته مون کي ڪجهه سمجھيو وڃي پر تاريخ ان کي انمول ڪردار ۽ شخصيت ٺاھي ڇڏيندي آهي، باقي ضرور دنيا ته فنا جي دائري ۾ اچي ٿي اھا ڳالهه الڳ آھي، دنيا کي ڇڏڻو ھر ڪنھن کي پوندو آھي بقا الله سائين جي ذات کي آھي، ٻي ھر ڪا شيءِ فنا آھي، پوءِ اھو ئي بقا وارو جنهن کي چاھي ان کي ياد ڪرائي ڪنھن به نموني سان، اڄ به ڏسو شاھ صاحب ڀٽائي جي شاعريءَ کان وٺي روميءَ جي مثنوي يا اھڙن عظيم ڪردارن جي تعريف ۽ تعليم ياد ڪئي پئي وڃي، اھا ان جي لفظن ۽ ڪردارن کي مليل سحر انگيزي ۽ چڪمڪي ڪشمڪش واري ڪيفيت آھي، باقي مڃجي ٿو ته حسد ۽ ساڙ ضرور ڪنڌ کڻندو آهي ان ۾ ڪو شڪ ڪونهي، چوڻ وارن کي شل ڪو ڪٿان موقعو ملي، شخيصت پرستي بگاڙ نه سنواريندڙ ڪردا آھي، ان جي تعليم ۽ درس سان، باقي ھاڻي افرادن جي مرضي ته ان کي ڪھڙو رنگ ٿو ڏنو وڃي.