معاشرتي ڀونچال، ڀونءِ مٿي انسانيت جو
جڏھن ڪوڙ ڪپت ڪپتان ٿي اڳواڻي ڪري، مرجھايل معاشري جي، جنھن ۾ سواءِ دوکن ۽ فريبن جي ڪو به چڱو مڙس ٿيڻ جيڪڏهن چاھي به صحيح ناممڪن آهي، انھيءَ لاءِ جو ھاڻي اسان جي تربيت ۽ پالنا ٿي ئي ان بنياد تي رهي آھي، جنھن ۾ اسان کي سمجھايو ٿو وڃي ته نقل ڪيئن ڪرڻي آهي، ملاوٽ ڪيئن ڪجي، ٺڳي ۽ دوکو فريب نون روپن ۾ ايجاد ڪري اسان کي سيکاريا وڃن ٿا، ڪو به شعبو ھجي، ھر طرف اھڙا ڪلور ۽ ڪرتوت واضع ملندا، ڪو به ڪم ميرٽ جي بدران چاپلوسي ٽولو ڪجھ ڏيو ۽ وٺو جي بنيادن تي ڪرائي وجهي، جتي عزتون ويس وڳن ۽ ڊريسنگ کي وڌيڪ ملڻ لڳن، اتي شريف نفس انسان جي پوشاڪ، شرافت، سواءِ ندامت جي ڪجهه به نه لهي، جتي ٺيڪيدار معاشرتي وڏن ٺاھ ٺوڪن سان مفادن ۽ ذاتيات جي بنيادن تي سڀ فيصلا ڪندا رھن، جتي نقل اصليت تي ھر طرفان حاوي نظر اچي، ڏسڻ واسڻ باوجود ڪير چوڻ جي پوزيشن ۾ نه رھي، ڌرم مذھب فقط رواج ۽ رسم تحت ھلايا وڃن، انسان کي مختلف قسمن ۾ قسطن جي صورت ۾ تقسيم ڪيو وڃي، پوءِ ھڪ ڪمپيوٽر تحت ان کي ائين ھلايو وڃي جيئن والدين پنهنجي ٻارڙن کي موبائيل فون ھٿن ۾ ڏئي پٻجي گيم ڊائون لوڊ ڪري ڏئي ائين سمجھن ته ھاڻي اسان تان ھٿ ھلڪو ٿيو، ائين وري ٻھراڙين جا مائٽ پنهنجي معصوم ٻچڙن کي پنهنجي ھٿن سان گھٽڪا پنهنجي ئي ڪيبن تان کڻي کارائين ته جيئن ٻار ھاڻي صبر ۾ رھندو، جتي وڏيون وڏيون مھانگيون گاڏيون وياجن تي خريد ڪري عام عوام تي روب ۽ دٻدٻو قائم رکڻ جو رواج عام ھجي، گھر ۾ ڪنهن برتن تي لکيل نالو نه ھجي ۽ ٻاھر اڌار واري ڊٻل ڪيبن تي ٻه ٽي بي روزگار باڊي گارڊ ويھارڻ وارو طريقو رائج ھجي، جتي حق جي روزيءَ کي ناقص سمجھي حرام کي حلال ۽ وڌندڙ ڌنڌو قرار ڏئي ان مان ڪمايل ملڪيت تي مذھبي فريضه ادا ڪرڻ نيڪي سمجھيو وڃي، جتي معصوم ٻچڙن جي معصوميت سان جنسي حيوانيت سرِ عام ظاھر ٿيڻ لڳي، ھم جنسيات کي شغل طور رواجن ۾ شامل ڪيو وڃي، حلال وارن ريتن نڪاحن کي انھن ناسور فرمائشن يعني ڏيج، گھر وغيره جي ڪري ڇڏيو وڃي، پوءِ گٽرن ۽ نالن تي انساني نسل جانورن جي خوراڪ ٿيندي ڏسڻ باوجود نه ڪو خوف، نه ڪو غم، نه ئي ڪا غمگيني ٿئي، انسان جتي ڪيڪن تي خوشين جي نالن تي سڪون حاصل ڪرڻ لاءِ وڏي زندگي جون دعائون گھرجن، والدين ويچارڙا ناڪاره بڻجي ڪنھن ڪنڊ پاسي رٽائرڊ آفيسر وانگر حياتيءَ جا ڏينهن ڳڻيندي ملن، زمانا مستين ۽ جوانين جا داستان ياد ڪندي اتي ڀونءِ مٿي ڀونچال انسانيت ۾ ته ايندو ته ٻيو ڇا ٿيندو؟