وحشي پڻو
جڏھن انسانيت ۾ حيوانيت داخل ٿي ويندي آهي ته، سڀ کان پھرين اُها ذھن کي متاثر ڪرڻ لڳندي آهي، جڏھن ان جو مقدار جمع ٿيندي وڌڻ لڳندو آھي پوءِ اھا حيوانيت ڏي منقل ٿيڻ لاءِ ايڪشن يعني عمل ۾ ۽ حرڪت ۾ اچي ويندي آھي، جڏھن اُھي حرڪتون فردن مان نڪري افرادن ۽ انفراديت مان نڪري اجتماعيت ۾ اچڻ شروع ٿين ته سمجهي وٺو ڪو وڏو الميو جنم وٺي رھيو آھي، شايد انسانيت ختم ٿي رھي آھي يا ڪا وڏو قحط برپا ٿيڻ وارو آھي، انسانيت جي تاريخ ۾ اھڙا وڏا وڏا سبق آميز داستان ملن ٿا، خون ريزيون، تباھ ڪاريون، ھٺ ڌرميون ظلم ۽ انتھا پسنديون، پر وحشي پڻي جا ڪئين قسم سامھون اچن ٿا، انھن ۾ عورتن جي تذليل، عزيزن ۽ والدين جي بي ادبي، ٻيون گھڻيون ئي ڪھاڻيون ٻڌجن ٿيون، انھن ۾ جنسي حملا حوص جي مريضن جا سمجھي سگھجن ٿا، ائين ڌاڙيلن ۽ ڦورن جون ڳالهيون ھميشه ٻڌندا اچون ٿا، پر انھن ۾ به ڪجھه قائدا ۽ قانون ڏسبا هئا عجب روش دورانِ حال ۽ ھلندڙ دنيا جي وحشي پڻي ۾ ڏٺي سون. ڪجھه سالن کان معصوم گلن جھڙيون ٻچڙيون نياڻيون جن کي مختلف مذھبن به عزتون بخشيون آهن، اسان جي رھبر سائين خاتم النبي صلي الله عليه وسلم جن ته ھڪ بيوه عورت کان وٺي ھڪ معصوم نياڻي کي ايترا ته حق ڏياريا آھن جن انسانيت جو قد ڪاٺ بلند ڪري ڇڏيو آھي، وڏي افسوس جي ڳالهه آھي اھڙا لفظ چپن يا قلمن تي آڻيندي به شرم ٿو اچي ته انسان سڏائڻ کان بھتر آھي حيوان سڏائيجي، ڳالھه کي اتي ڦٽو ڪرڻو ناھي، رڳو ھاءِ گھوڙا مقصد ناھي، ھي سڀ ھن جديد دؤر ۾ جڏھن انسان ترقيءَ جو دعويدار سڏائي ٿو، حقوق انسان جو ھر وقت علمبردار ڪوٺائي پيو، پوءِ ڪٿي فالٽ آھي؟ جو اھڙا اذيت ناڪ واقعا روز به روز ٻڌڻا پون پيا، ڇا ڪٿي ڪنھن تربيت جي ضرورت آھي؟ يا تعليم ۾ اھا اصليت نه رھي آھي جيڪا اسان جي معاشري جي معصوميت کي سڪون ڏياري؟ ايندڙ وقت ۾ والدين درسگاھن ۾ تعليم ڏيارڻ کان وٺي راند روند پر ڪھڙن ڪھڙن مقامن تي اولاد جي نظرداري ڪندا، يا انھن جي پيٽ پالڻ لاءِ مزدوري ۽ نوڪري ڪندا، ھاڻي ته انساني چھرن مان وحشت پئي اچي، اسان ڇو نه پنهنجي معاشري ۾ موجود انھن انساني فقدان جو اصل حل ڳولي ڪڍون، اھا تعليم ۽ تربيت جيڪا اسان کي ان رھبر انسانيت کان ورثي ۾ ملي آھي ان کان عملن دؤري ته ناھي، خالي ڳالھيون ته ڪو نه بچيون آهن، الله سائين اسان کي سگهه ڏئي انسان کي انسان ٿيڻ جي.