شخصيتون ۽ خاڪا

قَدرُ منجهہ ڪِنار

علي محمد ”درد“ سولنگيءَ جو هي جامع ڪتاب، پروفائيل انٽرويوز تي آڌاريل آهي، هن ڪتاب ۾ سينيئر توڙي جونيئر 63 قلمڪارن جا خيال شامل آهن، جيڪي ذاتي انٽرويوز، ايميل. فون، واٽس ايپ يا ميسينجر ذريعي ڪيل آھن. ھنن مان گهڻا انٽرويويز مختلف اخبارن ۾ ڇپيل آھن. سنڌي ادب ۾ اهڙا ڪتاب گهٽ سھيڙجن ٿا، جن ۾ هيڪاندي معلومات آهي. هن ڪتاب جي صورت ۾ جيئن علي محمد هيترين شخصيتن کي يڪجا ڪري تاريخ ۾ محفوظ ڪيو آهي، اهڙو ڪم ٿورڙن ماڻھن جي حصي ۾ اچي ٿو.

Title Cover of book قَدرُ منجهہ ڪِنار

شهرت ۾ عزت هُجي ته ڇو نه وڻندي! …..ايس نسيم ميمڻ

شهرت ۾ عزت هُجي ته ڇو نه وڻندي! …..ايس نسيم ميمڻ


سوال: نالو ولديت سميت؟
ايس نسيم: نسيم ميمڻ ولد محمد حسن ميمڻ.
سوال: جنم جي تاريخ ۽ جنم جو هنڌ؟
ايس نسيم: 03 مئي 1972ع، مورو.
سوال: ادبي نالو؟
ايس نسيم: ”سنڌو“ ايس نسيم ميمڻ.
سوال: تعليم/نوڪري/پيشو؟
ايس نسيم: ايم اي، ايم ايڊ، تعليمي پيشي سان سلهاڙيل.
سوال: لکڻ جي شروعات سال ۽ مهينو؟
ايس نسيم: 1992ع کان .
سوال: ادبي استاد؟
ايس نسيم: الهه نَوازُ رڪڻائي.
سوال: ڪنهن کان متاثر ٿي لکڻ شروع ڪيو؟
ايس نسيم: سنڌ جي برک ڏاهي امر جليل کان متاثر ٿي لکڻ تي شوق ۽ اتساهه جاڳيو.
سوال: ڪهڙيون شيون/ڳالهيون اوهان کي لکڻ لاءِ اتساهينديون آهن؟
ايس نسيم: سماج ۾ جڏهن انوکا الميا پيدا ٿين ٿا اهي ئي لکڻ جو سبب بڻجن ٿا.
سوال:پهرين تخليق ڪڏهن ۽ ڪٿي ڇپي؟
ايس نسيم: 1992ع ۾ جاڳو اخبار ۾ شاعريءَ جو اسم شايع ٿيو.
سوال: ڪهڙين اخبارن ۽ رسالن ۾ ڇپيون آهيو؟
ايس نسيم: سنڌ جي سڀني اخبارن ۽ سڀني ادبي، سماجي رسالن ۾ منهنجو لکڻيون شايع ٿينديون رهيون آهن.
سوال: ڪهڙين صنفن ۾ لکيو اٿو ۽ اوهان جي پسنديده صنف ڪهڙي آهي؟
ايس نسيم: نثر ۾ مضمون، ڪهاڻيون،، شخصي خاڪا، انٽرويو، سماجي مسئلن تي ليکَ، شاعريءَ ۾ غزل، وائي، بيت، نظم ۽ ٻين صنفن تي طبع آزمائي ڪئي آهي.
سوال: ڪهاڻين جو تعداد، ڪيتريون ڇپيل؟
ايس نسيم: ٽن ڪتابن جيتريون ڪهاڻيون، انهن مان ڪافي مختلف، اخبارن ۽ رسالن ۾ ڇپيل آهن.
سوال: ڇپيل ڪتاب ۽ انهن جا سال؟
ايس نسيم: پهريون ڪتاب ”چنڊ سنڌو ۾“ 2012ع ۾ شاعري ۽ ٻيو ڪتاب نثر جو ”فڪر جي سفر ۾“ 2019ع ۾ ڇپيو.
سوال: پهرين تخليق ڇپجڻ تي رشتيدارن جو رد عمل ڇا هيو؟
ايس نسيم: خوش ٿيا هئا ۽ مون کي وڌيڪ اتساهه مليو.
سوال: ادب ۾ اڳتي وڌڻ لاءِ اوهان جي حوصلا افزائي ڪنهن ڪئي؟
ايس نسيم: منهنجي خاندان کان پوءِ جڏهن منهنجو سڪندر سان وهانءُ ٿيو ته اڃا وکون مضبوط ٿيون. مون کي تخليقي ڪم ڪرڻ ۾ هڪڙو Space مليو.
سوال: شاعري اوهان جي نظر ۾؟
ايس نسيم: شاعري قدرتي ڏات آهي، جڏهن لفظن کي ڏانءُ ملندو آهي ته اها عوام جي زبان بڻجندي آهي جيڪا تخليقڪار لاءِ ملڪيت مثل آهي.
سوال: محبت اوهان جي نظر ۾؟
ايس نسيم: هڪ سچ.
سوال: پسنديده شاعر/شاعرائون اديب/اديبائون؟
ايس نسيم: قومي شاعر، سماجي ڪرڀ تي قلم کڻندڙ.
سوال: پسنديده شخصيت؟
ايس نسيم: سچ جي رهبري ڏياريندڙ.
سوال: پسنديده ڪتاب/گل/رنگ/موسم/پهر؟
ايس نسيم: مرشد لطيف جو رسالو. گلن ۾ موتيو، رنگ ۾ سڀ رنگ سونهن، بهار، فجر ويل.
سوال: زندگيءَ جي پهرين مهرباني/خوشي؟
ايس نسيم: خدا جي طرفان اولاد جي عنايت.
سوال: زندگيءَ جو پهريون ڏک/سڏڪو/صدمو؟
ايس نسيم: والدين جو ڏيهه ڇڏڻ هن فاني دنيا مان ۽ اوچتو ڀاءُ جو وڇوڙو سڄي عمر جو غم ڏئي ويو.
سوال: اڄ جي عورت ڇا ٿي چاهي؟
ايس نسيم: اڄ جي عورت تعليم چاهي ٿي.
سوال: عورت اوهان جي نظر ۾؟
ايس نسيم: تخليق جو آئينو، مقدس رشتو.
سوال: اڄ ڪلهه جيڪو ادب سرجي پيو اُن بابت اوهان جي راءِ؟
ايس نسيم: سڀ ڪو پنهنجي مشاهداتائي، معالعاتي فڪري آڌار تي لکڻ تي ڌيان ڌري ٿو. سنڌ ۾ سٺو لکجي رهيو آهي.
سوال: سنڌي سماج ۾ ليکڪ/ليڪکائن کي ايتري پذيرائي نه ٿي مِلي، جيتري ٻين ٻولين ۾ لکندڙن کي ملي ٿي، ان جو سبب ڇا آهي؟
ايس نسيم: بهتر لکڻ تي، بهتر ڪم ڪرڻ تي، ليکڪ کي سڀ ڪجهه ملي ٿو، اسان جي ٻولي شاهوڪار آهي مان قطعي مايوس ناهيان.
سوال: تنقيد ڇا آهي؟ اسان وٽ تنقيد برداشت ڇو نه ٿي ڪئي وڃي؟
ايس نسيم: تنقيد جا مختلف پاسا آهن، هڪڙا روايتي ٻيا فڪري، طالب علم ۽ تنظيم مان هڙ حاصل ڪندڙ ليکڪ دل سان تنقيد کي هنڊائي ته بهتر.
سوال: ادبي/سياسي/سماجي تنظيمن سان وابستگي؟
ايس نسيم: پ، ٽ، الف ۽ ليڊيز ٿنڪرز فورم ۾ سرگرم رهيس.
سوال: زندگي اوهان جي نظر ۾؟
ايس نسيم: خوبصورت تحفو.
سوال: موت اوهان جي نظر ۾؟
ايس نسيم: برحق.
سوال: نفرت ڇا آهي؟
ايس نسيم: نقصان/خسارو.
سوال: دل اوهان جي نظر ۾؟
ايس نسيم: دل هڪ ڪائنات جهڙي آهي جيڪا زندگي جي حسناڪين کي قبول ڪندي آهي.
سوال: ايندڙ ڪتاب/سهيڙيل ڪتاب ۽ انهن جا نالا؟
ايس نسيم: شاعري جو ڪتاب ” هن جي وڃڻ کان پوءِ“ ۽ ڪهاڻين جو ڪتاب ترتيب ڏنل.
سوال: توهان طبيعتن ڪيئن آهيو؟
ايس نسيم: سهمت ڀرين روين وارو مزاج مون کي وڻندو آهي، يعني ذهني هم آهنگي.
سوال: ڪهڙين ڳالهين تي ڪاوڙ ايندي اٿو؟
ايس نسيم: ڪوڙ تي.
سوال: مليل مڃتا/ايوارڊ شيلڊون/سرٽيفڪيٽ؟
ايس نسيم: ڪيترائي.
سوال: لکڻ وقت اوهان جي ڪيفيت ڇا هوندي آهي؟
ايس نسيم: لکڻ خود مون کي پاڻ ۾ مَحو ڪندو آهي، لکي بس ڪندي آهيان ته پنهنجي تخليق سندر لڳندي آهي.
سوال: درد ڇا آهي؟
ايس نسيم: هڪ برجستي طاقت، ذهني ۽ فڪري ڏاهپ جو بي مثال نانءُ آهي.
سوال: اوهين جيڪو لکو ٿيون يا جيڪو ڪجهه لکيو اٿو انهيءَ مان مطمئن آهيو؟
ايس نسيم: ڇو نه.
سوال: اوهان جي شاعري ڪهڙن فنڪارن/فنڪارائن ڳائي آهي؟
ايس نسيم: الياس ڪنڀر، ساجد علي ساجد، امداد علي.
سوال: ملازمت ڪندر عورتن جو الميو ڇا آهي؟ انهن جا مسئلا ڪهڙا آهن؟
ايس نسيم: اعتماد زندگي ۾ پختگي پيدا ڪرڻ جو نالو آهي جڏهن اعتماد هوندو ته عورت آساني سان ملازمت ڪري گَهرُ هلائي سگهي ٿي.
سوال: مرداڻي معاشري ۾ عورت ليکڪائن کي ڪهڙيون مشڪلاتون پيش اچن ٿيون ۽ انهن جو حل ڇا آهي؟
ايس نسيم: ترقي پسند ادب ۾ عورت پروموٽ ٿي آهي، انهيءَ کي عزت، قدر داني پلئه پئي آهي، اهڙا کوڙ مثال موجود آهن.
سوال: لکڻ اوهان جو شوق آهي يا مجبوري؟
ايس نسيم: شوق.
سوال: شهرت اوهان کي ڪيئن لڳندي آهي؟
ايس نسيم: شهرت ۾ عزت هجي ته ڇو نه وڻندي.
سوال: اوهان کي ڪنهن کان ڪا شڪايت؟
ايس نسيم: ڪنهن کان به نه.
**