منهنجي نظر ۾ غليظ ۽ گندي ۾ گندو لفظ نفرت آهي. طالب حسين سولنگي
سوال: نانءُ ولديت سميت؟
طالب حسين: طالب حسين سولنگي ولد محمد صديق سولنگي.
سوال: جنم جي تاريخ ۽ جنم جو هنڌ؟
طالب حسين: 15 ڊسمبر 1992ع ڳوٺ گل حسن سولنگي، تعلقو دادو.
سوال: ادبي نانءُ؟
طالب حسين: طالب حسين سولنگي
سوال: تعليم/نوڪري/پيشو.؟
طالب حسين: تعليم، ايم۔ ايس۔ سي سنڌ زرعي يونيورسٽي ٽنڊوڄام، پيشو زمينداري.
سوال: لکڻ جي شروعات سال ۽ مهينو.؟
طالب حسين: مهينو ته ياد ناهي باقي سال 2011ع کان ٽٽل ڦٽل لکڻ جي شروعات ڪيم.
سوال: ادبي استاد؟
طالب حسين: منهنجو ادبي ۽ سائنسي استاد پروفيسر محمد مٺل جسڪاڻي صاحب، جن ڪافي رهنمائي ڪئي ۽ اڃا به رهنمائي ڪندا رهندا آھن.
سوال: ڪنهن کان متاثر ٿي لکڻ شروع ڪيو؟
طالب حسين: پروفيسر محمد مٺل جسڪاڻي صاحب کي پڙھڻ ۽ ٻڌڻ کان پوءِ لکڻ جو شوق ٿيو..
سوال: ڪهڙيون شيون/ڳالھيون اوهان کي لکڻ لاءِ اتساهينديون آهن؟
طالب حسين: معاشري ۾ ناجائزيون ۽ ظلم لکڻ لاءِ اتساهيندا آھن.
سوال: پهرين تخليق ڪڏهن ۽ ڪٿي ڇپي؟
طالب حسين: منهنجي پهرين تخليق نومبر 2014ع ۾ عبرت اخبار جي هفتيوار صفحي کيتي سرسيتي ۾ ڇپي.، تنهن کان پوءِ ڇپجڻ جو سلسلو شروع ٿيو جيڪو اڃا جاري آھي.
سوال: ڪھڙين اخبارن ۽ رسالن ۾ ڇپيا آهيو؟
طالب حسين: عبرت، ڪاوش، ڪوشش، روزاني شام، هلال پاڪستان، عوامي آواز مئگزين، سنڌ ايڪسپريس، پنهنجي اخبار، ڪلياڻ، سوڀ ۽ ٻيون سنڌي اخبارون! رسالن ۾ ماهوار زرعي ڊائجسٽ.
سوال: ڪھڙين صنفن ۾ لکيو اٿو ۽ اوهان جي پسنديده صنف ڪهڙي آهي؟
طالب حسين: صنف نثر ۾ لکيو آھي، جيڪا پسند به آھي.
سوال: ڪھاڻين جو تعداد، ڪيتريون ڇپيل؟
طالب حسين: لکيل ڪهاڻين جو تعداد يارنهن آھي، تن مان ڇهه ڪهاڻيون هلال پاڪستان ۾ ڇپيون آھن.
سوال: ڇپيل ڪتاب ۽ انهن جا سال؟
طالب حسين: هن وقت ڪتاب ڇپيل ڪو به ناهي، جلد زراعت متعلق ڪتاب ڇپرائيندس.
سوال: پھرين تخليق ڇپجڻ تي رشتيدارن جو ردِ عمل ڇا هيو؟
طالب حسين: پهرين تخليق تي گهر وارن گرم جوشي سان مبارڪون ڏنيون ۽ واهه واهه ڪئي، تنهن سان حوصلو مليو.
سوال: ادب ۾ اڳتي وڌڻ لاءِ اوهان جي حوصله افزائي ڪنهن ڪئي؟
طالب حسين: گهر وارن، استادن ۽ دوستن.
سوال: شاعري اوهان جي نظر ۾؟
طالب حسين: احساس، جذبات، ۽ روح جي رڙ کي شاعري چئبو آھي،، ٻئي نظر ۾ درد جي پيڙا به چئي سگهجي ٿو.
سوال: محبت اوهان جي نظر ۾؟
طالب حسين: همدردي، احساس، عزت ۽ درگذر جو نالو محبت آھي.
سوال: پسنديده شاعر/شاعرائون اديب/اديبائون؟
طالب حسين: استاد بخاري، علي محمد درد سولنگي، مٺل جسڪاڻي ۽ ادي شبانا عالماڻي پسنديده شاعر شاعره آھن.اديبن ۾ امر جليل.
سوال: پسنديده شخصيت؟
طالب حسين: ڪافي استاد محترم پسند جون شخصيتون آھن، جن کي مان پنهنجو آئڊيل سمجهندو آھيان، ۽ منهنجي نظر ۾ منهنجن استادن کان وڌيڪ ڪا شخصيت ناهي، تن ۾ منهنجو والد محترم پڻ شامل آھي.
سوال: پسنديده ڪتاب/گل/رنگ/موسم/پھر؟
طالب حسين: ڪتاب (ڪهاڻين تي مشتمل) سڀ ڪتاب پسند اٿم، گلن ۾ ڪنول وڌيڪ وڻندو اٿم، رنگ سڀ نرالا آھن، پر ڳاڙهو رنگ وڌيڪ سٺو لڳندو آھي.اسان وٽ چار مندون ٿين ٿيون، تن مان سيارو وڻندو اٿم، ۽ پهر صبح وارو وڻندو اٿم.
سوال: زندگيءَ جي پهرين مهرباني/خوشي.؟
طالب حسين: جڏھن منهنجي استاد محمد مٺل جسڪاڻي صاحب چيو، طالب هاڻي اوهان بهترين پيا لکو.
سوال: زندگيءَ جو پهريون ڏک/سڏڪو/صدمو؟
طالب حسين: محترمه بينظير ڀٽو صاحبه جي شهادت تي دل سڏڪي پئي هئي!!
سوال: اڄ جي عورت ڇا ٿي چاھي؟
طالب حسين: عورتن سان خيالن جي ڏي وٺ گهٽ ٿيندي آھي، پر پنهنجي آس پاس نظر گهمائيندي محسوس ڪيو اٿم ته، عورت عزت، پيار ۽ برابري چاهي ٿي، جيڪا کيس ملڻ گهرجي.
سوال: عورت اوهان جي نظر ۾؟
طالب حسين: خدا تعاليٰ طرفان خوبصورت تخليق جنهن جي احساسن مان سکڻ گهرجي.
سوال: اڄڪلھه جيڪو ادب سرجي پيو ان بابت اوهان جي راءِ؟
طالب حسين: اڄڪلھه جي ادب ۾ ڪافي نواڻ اچي چڪي آھي، جيڪا وقت جي ضرورت پڻ آھي، وقت ۽ معاشري جي پسند مطابق اڄ ڪلھہ جو ادب بهتر سرجي پيو!!
سوال: سنڌي سماج ۾ ليکڪ/ليکڪائن کي ايتري پذيرائي نه ٿي ملي، جيتري ٻين ٻولين ۾ لکندڙن کي ملي ٿي، ان جو ڇا سبب آهي؟
طالب حسين: سبب ته گهڻا آھن، پر ليکڪ يا ليکڪائن کي نوجوان نسل مان پڙهندڙ گهٽ ۽ تنقيدي ذهن وڌيڪ ملن ٿا، جيڪو ئي اهم سبب آھي!
سوال: تنقيد ڇا آهي؟ اسان وٽ تنقيد برداشت ڇو نه ٿي ڪئي وڃي؟
طالب حسين: تنقيد کي تنقيد نه پر اصلاح سمجهڻ گهرجي، جيڪڏھن اصلاح نه سمجهجي ته، هڪ ادب ۽ اخلاق جو امتحان سمجهي درگذر ڪجي!
سوال: ادبي/سياسي/سماجي تنظيمن سان وابستگي؟
طالب حسين: ادبي سنگت شاخ دادو ۾ شاعر عابد سولنگي جي ڪري واسطا رهيا آھن ۽ ڪجهه خدمت پڻ ڪئي آھي، سياسي هلچل مان نه ڄاڻان ڇو ته سڌو ماڻهو آھيان، باقي مختلف سماجي تنظيمن ۾ رهي ڪري سماج سڌارڪ ڪم ڪيا اٿم.
سوال: زندگي اوهان جي نظر ۾؟
طالب حسين: زندگي هڪ خوبصورت لمحو آھي، جنهن کي لمحي طور استعمال ڪرڻ گهرجي.
سوال: موت اوهان جي نظر ۾؟
طالب حسين: موت جو ٻيو نالو وڇوڙو آھي جنهن کي مڃڻو پوندو.
سوال: نفرت ڇا آهي؟
طالب حسين: منهنجي نظر ۾ غليظ ۽ گندي ۾ گندو لفظ نفرت آھي، نفرت هڪ خوف جو نالو آھي، جنهن کان بچڻ جي ڪوشش ڪجي!
سوال: دل اوهان جي نظر ۾؟
طالب حسين: هڪ اهڙي شيءِ جنهن تي ڪڏھن انسان جو وس ناهي هليو، جيڪا ڪيترن ئي دردن جو سبب بڻبي آھي.
سوال: ايندڙ ڪتاب/سھيڙيل ڪتاب ۽ انهن جا نالا؟
طالب حسين: ايندڙ ڪتاب زراعت متعلق ڄاڻ تيار ڪري رکيو آھي، جنهن ۾ زرعي، سائنسي ۽ زرعي ماحول جون عام ڳالهيون شامل آھن! ۽ ڪهاڻين جو ڪتاب سهيڙيان پيو، جيڪي وقت اچڻ تي ڇپرائبا.
سوال: توهان طبيعتن ڪيئن آهيو؟
طالب حسين: نرم دل، حساس، همدرد، هڪ اهڙي طبيعت جيڪا پنهنجي دردن تي گهٽ ٻين جي ڏکن تي وڌيڪ ڏک محسوس ڪري!!
سوال: ڪھڙين ڳالھين تي ڪاوڙ ايندي اٿو؟
طالب حسين: ڪوڙ ۽ انڪار ڪاوڙ جا سبب بڻبا آھن!
سوال: مليل مڃتا/ايوارڊ/شيلڊون/ سرٽيفڪيٽ؟
طالب حسين: هونئن ته ادبي دنيا مان ڪا شيلڊ يا ڪو ايوارڊ ناهي مليو، پر استادن جا پيار ڀريا لفظ مون لاءِ ايوارڊ هوندا آھن، ۽ اڄ جيڪو اوهان مون کان انٽرويو پيا وٺو مان سمجهان مون کي پنهنجي مڃتا ملي وئي آھي، ڇو ته سر علي محمد درد صاحب اوهان منهنجا اسڪول ۾ استاد رهيا آھيو!
سوال: لکڻ وقت اوهان جي ڪيفيت ڇا هوندي آهي؟
طالب حسين: لکڻ مهل اهڙي ڪيفيت هوندي آهي جيڪا لکڻي ۾ رکڻ چاهيندو آھيان، مطلب جهڙو موضوع تهڙي ڪيفيت!
سوال: درد ڇا آهي؟
طالب حسين: گهڻا درد مزيدار ۽ گهڻا مزا درديلا ٿين ٿا!
درد هر ڪنهن لاءِ الڳ معنيٰ رکي ٿو!! جيڪو جيئن محسوس ڪري!
سوال: اوهين جيڪو لکو ٿا يا جيڪو ڪجھه لکيو اٿو انهيءَ مان مطمئن آهيو؟
طالب حسين: جي بلڪل ڪجھه مضمونن لکڻين ۽ ڪهاڻين تي مطمئن آھيان، پر ڪافي لکڻين سان انصاف ناهيان ڪري سگهيو!
سوال: اوهان جي شاعري ڪھڙن فنڪارن/فنڪارائن ڳائي آهي؟
طالب حسين: منهنجي شاعري ساجد علي ساجد ۽ گل حسن جمالي ڳائي آھي!
سوال: ملازمت ڪندڙ عورتن جو الميو ڇا آهي؟ انهن جا مسئلا ڪھڙا آهن؟
طالب حسين: ملازمت ڪندڙ عورت لاءِ، پهريون ته اسان جو معاشرو جيڪو ان کي غلط رنگ ڏيندو آھي، ٻيو ته اسان وٽ عورتن لاءِ اهڙو ماحول ناهي جنهن ۾ هو سڪون سان ملازمت ڪري سگهن ۽ عوام جي خدمت ڪري سگهن!
سوال: مرداڻي معاشري ۾ عورت ليکڪائن کي ڪھڙيون مشڪلاتون پيش اچن ٿيون ۽ انهن جو حل ڇا آهي؟
طالب حسين: عورت ليکڪائون يا شاعرائون اڪثر محبت تي لکڻ مهل گهٻراهٽ جو شڪار ٿينديون آھن، ڇو ته اسان وٽ ڪريل سوچ وارا گهڻا آھن، انڪري هو پنهنجي لکڻين ۽ شاعري سان انصاف ناهن ڪري سگهنديون!
سوال: لکڻ اوهان جو شوق آهي يا مجبوري؟
طالب حسين: لکڻ شوق آھي، مجبوري به لکرائيندي آھي!
سوال: شهرت اوهان کي ڪيئن لڳندي آهي؟
جواب: شهرت مزيدار لڳندي آھي، جڏھن ڪو اهل علم ماڻهو چوندو آھي ته، اسان اوهان جون لکڻيون پڙهندا آھيون ته، سڀ ٿڪ لهي ويندا آھن!
سوال: اوهان کي ڪنهن کان ڪا شڪايت؟
طالب حسين: ها بلڪل! هر سکئي ۽ مالدار ماڻهو مان شڪايت آھي، ته هو بي سهارن کي سهارو ڇو ناهن ڏيندا...!!؟؟
**