علمي اڻاٺ سبب تنقيد برداشت نه ٿي ڪئي وڃي….. ڊاڪٽر رياضت ٻرڙو
سوال: نانءُ ولديت سميت؟
ڊاڪٽر رياضت: رياضت علي ولد شوڪت علي ’شوق‘ ٻرڙو.
سوال: جنم جي تاريخ ۽ جنم جو هنڌ.
ڊاڪٽر رياضت : 27 فيبروري 1970ع، قمبر.
سوال: ادبي نانءُ؟
ڊاڪٽر رياضت: رياضت ٻرڙو.
سوال: تعليم/نوڪري/پيشو؟
ڊاڪٽر رياضت: ايم ايس سي (فزڪس)، ايم ايڊ، ايم اي (سنڌي) ۽ پي ايڇ ڊي (سنڌي) / اسسٽنٽ پروفيسر.
سوال: لکڻ جي شروعات سال ۽ مهينو؟
ڊاڪٽر رياضت: 1988ع.
سوال: ادبي استاد؟
ڊاڪٽر رياضت: نثر ۾ ڊاڪٽر محبت ٻرڙو ۽ شاعريءَ ۾ سرمد چانڊيو.
سوال: ڪنهن کان متاثر ٿي لکڻ شروع ڪيو؟
ڊاڪٽر رياضت: ڊاڪٽر محبت کان.
سوال: ڪهڙيون شيون/ڳالھيون اوهان کي لکڻ لاءِ اتساهينديون آهن؟
ڊاڪٽر رياضت: زندگي، سونھن، ڏک، سفر.
سوال: پهرين تخليق ڪڏهن ۽ ڪٿي ڇپي؟
ڊاڪٽر رياضت: اردوءَ ۾ ”ایک سرکٹ تین جام“ ماهنامه سائنس ڪراچي سيپٽمبر 1988ع ۽ سنڌيءَ ۾ ”پياري“ هفتيوار ”عدالت“ قمبر ٽين جولاءِ 1989ع.
سوال: ڪھڙين اخبارن ۽ رسالن ۾ ڇپيا آهيو؟
ڊاڪٽر رياضت: لڳ ڀڳ سڀني ۾ .
سوال: ڪھڙين صنفن ۾ لکيو اٿو ۽ اوهان جي پسنديده صنف ڪهڙي آهي؟
ڊاڪٽر رياضت: ناول کان سواءِ لڳ ڀڳ سڀني ۾. شاعريءَ ۾ بيت ۽ غزل پسنديده ۽ نثر ۾ ڪھاڻي.
سوال: ڪھاڻين جو تعداد... ڪيتريون ڇپيل؟
ڊاڪٽر رياضت: 30 کن. لڳ ڀڳ سڀ ڇپيل.
سوال: ڇپيل ڪتاب ۽ انهن جا سال؟
ڊاڪٽر رياضت: لکيل، ترجمو ڪيل ۽ سھيڙيل ڪتاب اٽڪل 35.
سوال: پھرين تخليق ڇپجڻ تي رشتيدارن جو ردِ عمل ڇا هيو؟
ڊاڪٽر رياضت: خوش ٿيا هئا.
سوال: ادب ۾ اڳتي وڌڻ لاءِ اوهان جي حوصله افزائي ڪنهن ڪئي؟
ڊاڪٽر رياضت: گهر ڀاتين ۽ دوستن.
سوال: شاعري اوهان جي نظر ۾؟
ڊاڪٽر رياضت: جذبن، احساسن ۽ ڪيفيتن جو اظھار.
سوال: محبت اوهان جي نظر۾؟
ڊاڪٽر رياضت: زندگيءَ جو حسين روپ.
سوال: پسنديده شاعر/شاعرائون اديب/اديبائون؟
ڊاڪٽر رياضت: سنڌي ٻوليءَ ۾ شاهه عبداللطيف ڀٽائي، شيخ اياز، استاد بخاري، نارائڻ شيام، تنوير عباسي، امداد حسيني، مريم مجيدي، واجد، اياز گل، ادل سومرو، طارق عالم، سرمد چانڊيو، اياز جاني، سعيد ميمڻ، رخسانه پريت، روبينه ابڙو، (لسٽ پوري ڪرڻ هت ممڪن ناهي)
سوال: پسنديده شخصيت؟
ڊاڪٽر رياضت: شاهه عبداللطيف ڀٽائي.
سوال: پسنديده ڪتاب/گل/رنگ/موسم/پھر؟
ڊاڪٽر رياضت: ڪتاب ته: ڪيئي، گل: گلاب جو، رنگ: ڀورو ۽ سانورو، موسم: سياري جي ۽ پھر: سانجهيءَ جو.
سوال: زندگيءَ جي پهرين مهرباني/خوشي؟
ڊاڪٽر رياضت: ماءُ جي هنج.
سوال: زندگيءَ جو پهريون ڏک/سڏڪو/صدمو؟
ڊاڪٽر رياضت: هُن جي ۽ منھنجي ناسمجهي!
سوال: عورت اوهان جي نظر ۾؟
ڊاڪٽر رياضت: رنگ، خوشبو، نزاڪت ۽ نرمي.
سوال: اڄ ڪلھه جيڪو ادب سرجي پيو ان بابت اوهان جي راءِ...
ڊاڪٽر رياضت: سٺو.
سوال: سنڌي سماج ۾ ليکڪ/ليکڪائن کي ايتري پذيرائي نه ٿي ملي، جيتري ٻين ٻولين ۾ لکندڙن کي ملي ٿي، ان جو ڇا سبب آهي؟
ڊاڪٽر رياضت: تعليم جي کوٽ ۽ سماجي غربت.
سوال: تنقيد ڇا آهي؟ اسان وٽ تنقيد برداشت ڇو نه ٿي ڪئي وڃي؟
ڊاڪٽر رياضت: تنقيد ڀلي ۽ ڪَسي جي پروڙ. علمي اڻاٺ سبب تنقيد برداشت نه ٿي ڪئي وڃي.
سوال: ادبي/سياسي/سماجي تنظيمن سان وابستگي؟
ڊاڪٽر رياضت: سنڌي ادبي سنگت، ڊاڪٽر محبت اڪيڊمي، آرٽس ڪائونسل آف پاڪستان لاڙڪاڻو ۽ لاڙڪاڻو ڊسٽرڪٽ هسٽاريڪل سوسائٽي.
سوال: زندگي اوهان جي نظر ۾؟
ڊاڪٽر رياضت: وڻندڙ، حسين ۽ پرڪشش.
سوال: موت اوهان جي نظر ۾؟
ڊاڪٽر رياضت: زندگيءَ جو انت.
سوال: نفرت ڇا آهي؟
ڊاڪٽر رياضت: اندرُ ساڙيندڙ.
سوال: دل اوهان جي نظر ۾؟
ڊاڪٽر رياضت: هڪ حساس عضوو.
سوال: ايندڙ ڪتاب/سھيڙيل ڪتاب ۽ انهن جا نالا؟
ڊاڪٽر رياضت: پي ايڇ ڊي ٿيسز.
سوال: توهان طبيعتن ڪيئن آهيو؟
ڊاڪٽر رياضت: خوش مزاج.
سوال: ڪھڙين ڳالھين تي ڪاوڙ ايندي اٿو؟
ڊاڪٽر رياضت: ڪاوڙ عام طور نه اچي.
سوال: مليل مڃتا/ايوارڊ/شيلڊون/ سرٽيفڪيٽ؟
ڊاڪٽر رياضت: ست، اٺ.
سوال: لکڻ وقت اوهان جي ڪيفيت ڇا هوندي آهي؟
ڊاڪٽر رياضت: ڪيفيت اتساهيندڙ. خوش محسوس ڪندو آهيان.
سوال: درد ڇا آهي؟
ڊاڪٽر رياضت: زندگيءَ جي سمجهه.
سوال: اوهين جيڪو لکو ٿا يا جيڪو ڪجھه لکيو اٿو انهيءَ مان مطمئن آهيو؟
ڊاڪٽر رياضت: ها.
سوال: اوهان جي شاعري ڪھڙن فنڪارن/فنڪارائن ڳائي آهي؟
ڊاڪٽر رياضت: اهو شوق ناهي ڪيو.
سوال: ملازمت ڪندڙ عورتن جو الميو ڇا آهي؟ انهن جا مسئلا ڪھڙا آهن؟
ڊاڪٽر رياضت: گهر ۽ ٻاهر ۾ توازن.
سوال: مرداڻي معاشري ۾ عورت ليکڪائن کي ڪھڙيون مشڪلاتون پيش اچن ٿيون ۽ انهن جو حل ڇا آهي؟
ڊاڪٽر رياضت: مردن جا غير انساني رويا. تعليم ۽ سماجي سمجهه حل آهي.
سوال: لکڻ اوهان جو شوق آهي يا مجبوري؟
ڊاڪٽر رياضت: ضرورت.
سوال: شهرت اوهان کي ڪيئن لڳندي آهي؟
ڊاڪٽر رياضت: سهي.
سوال: اوهان کي ڪنھن کان ڪا شڪايت؟
ڊاڪٽر رياضت: اوهان کان، ته ڏکيو انٽرويو ورتو اٿوَ.
**