دل بادشاهه آهي، پنهنجي مرضيءَ جي مالڪ … ”غزل“ قمر النساءِ سومرو
سوال: نانءُ ولديت سميت؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : قمرالنساءِ محمد زمان سومرو.
سوال: جنم جي تاريخ جنم جو هنڌ؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : 15 جولاءِ 1960ع
سوال: ادبي نانءُ؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : غزل قمرالنساءِ سومرو.
سوال: تعليم، نوڪري، پيشو؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : ايم ي پوليٽيڪل سائنس ايل ايل بي پروفيسر گورنمنٽ گرلس ڪاليج لاڙڪاڻو.
سوال:لکڻ جي شروعات؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : 1975ع کان
سوال: ادبي استاد؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : بيدل مسرور صاحب گهڻو ڪجهه سيکاريو.
سوال:ڪنهن کان متاثر ٿي لکڻ شروع ڪيو؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : پنهنجي اندر جو شوق هُيو. جيڪو اُڌما ڏئي ٻاهر نڪتو.
سوال: ڪهڙيون شيون ڳالهيون اوهان کي لکڻ لاءِ اتساهيندو آهين؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : هن ظالم معاشري مجبور ڪَيو لکڻ تي.
سوال: پهرين تخليق ڪڏهن ۽ ڪٿي ڇپي؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : 1977ع ۾ سوجهرو رسالو ۾ چپي هئي.
سوال: ڪھڙين اخبارن ۽ رسالن ۾ ڇپيون آهيو؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : سوجهرو ۾ ئي لکندي هيم.
سوال: ڪھڙين صنفن ۾ لکيو اٿو ۽ اوهان جي پسنديده صنف ڪهڙي آهي؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : غزل، وائي، گيت، ڪهاڻيون پسنديده غزل ۽ ڪهاڻي
سوال: ڪھاڻين جو تعداد، ڪيتريون ڇپيل؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : تقريب 15 کان 20 لکيون هيون 10 کن ڇپيون هيون سوجهرو ۾.
سوال: ڇپيل ڪتاب ۽ انهن جا سال......؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : 1975ع کان 1984ع تائين لکڻ جو شوق پورو ڪيو. 1985ع ۾ شادي ٿي پوءِ ڪو نه لکيو.
سوال: پھرين تخليق ڇپجڻ تي رشتيدارن جو ردِ عمل ڇا هيو؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : ڏاڍو خراب رهيو. پر وسرندو ڪو نه.
سوال: ادب ۾ اڳتي وڌڻ لاءِ اوهان جي حوصله افزائي ڪنهن ڪئي؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : ڀاءُ ساٿ ڏنو ۽ دوستن همت افزائي ڪئي. مئٽرڪ ڪلاس ۾ ٽيچر هئي ان سٺو نڀايو.
سوال: شاعري اوهان جي نظر ۾....؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : اندر جي اُڌمن جو نالو آهي. جڏهن چوٽ کائيندو آهي ته شاعري جي صورت ۾ اندر جي اُڌمن، پيار ۽ پاٻوهه کي ٻين تائين پهچائيندو آهي.
سوال: محبت اوهان جي نظر ۾ ؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : پنهنجو پاڻ کي ڌوڪو ڏيڻ اگر سچي محبت ملي ته عبادت جي برابر هوندي آهي.
سوال: پسنديده شاعر/شاعرائون اديب /اديبائون..؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : امر جليل، پروين شاڪر، تقريبن سڀني کي پڙهندي رهندي آهيان.
سوال: پسنديده شخصيت..؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : بيدل مسرور، امر جليل. بيدل مسرور منهنجي ڏاڍي حوصلا افزائي ڪئي ۽ سُٺو ساٿ ڏنو. آئون سندس ٿورائتي آهيان.
سوال: پسنديده ڪتاب/گل/رنگ/موسم/پھر..؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : مهتاب محبوب کي شوق سان پڙهندي آهيان. گلابي رنگ، رابيل جو گل، بهار جي موسم، شام جو پهر.
سوال: زندگيءَ جي پهرين مهرباني/خوشي..؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : جڏهن منهنجي پهرين ڪهاڻي ڇپجڻ لاءِ مون کي گهرايو ويو هيو. خوشيءَ جي حد نه هئي.
سوال: زندگيءَ جو پهريون ڏک/سڏڪو/صدمو...؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : جڏهن مون پنهنجي پهرين ڪهاڻي ماروٽ کي پوسٽ ڪرڻ لاءِ ڏني هئي ۽ هن ان ڪهاڻي کي ٽڪرا ٽڪرا ڪري منهنجي اڳيان رکي هئي. ڪهاڻيءَ جو نالو (اڌوري آس)، هيو ۽ منهنجي آس اڌوري رهجي وئي.
سوال: اڄ جي عورت ڇا ٿي چاھي؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : جائز آزادي جيڪو معاشرو عورت کي نَه ٿو ڏئي.
سوال: عورت اوهان جي نظر ۾ .؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : معصوم ۽ معاشري جي سٽيل عورت ئي آهي.
سوال: اڄڪلھه جيڪو ادب سرجي پيو ان بابت اوهان جي راءِ..؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : اڄ ڪلهه تمام سُٺو لکيو پيو وڃي پڙهڻ سان اسان جا ذهن کلن ٿا. معاشري تي ڪافي سُٺو اٿر پوي ٿو.
سوال: سنڌي سماج ۾ ليکڪ/ليکڪائن کي ايتري پذيرائي نه ٿي ملي، جيتري ٻين ٻولين ۾ لکندڙن کي ملي ٿي، ان جو ڇا سبب آهي؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : بلڪل ڪو نه ٿي ملي منهنجي خيال ۾ اسان سڀني کي گڏجي قدم کڻڻ گهرجي.
سوال: تنقيد ڇا آهي؟ اسان وٽ تنقيد برداشت ڇو نه ٿي ڪئي وڃي؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : تنقيد براءِ اصلاح هوندي ته برداشت ڪئي ويندي.
سوال: ادبي/سياسي/سماجي تنظيمن سان وابستگي..؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : بلڪل نه.
سوال: زندگي اوهان جي نظر ۾..؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : هڪ خواب آهي جنهن کي پوري ڪرڻ لاءِ سڄي زندگي گذري ويندي آهي.
سوال: موت اوهان جي نظر ۾.؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : موت برحق آهي. ان کان انڪار ڪو نه ٿو ڪري سگهجي.
سوال: نفرت ڇا آهي؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : نفرت انسان جي وجود جو حصو آهي. جنهن کان ته الله ئي معافي ڏي.
سوال: دل اوهان جي نظر ۾ .؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : دل بادشاهه آهي پنهنجي مرضي جي مالڪ آهي.
سوال: ايندڙ ڪتاب/سھيڙيل ڪتاب ۽ انهن جا نالا..؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : ڪوئي به نه.
سوال: توهان طبيعتن ڪيئن آهيو؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : ملنسار، خوش مزاج، بردبار
سوال: ڪھڙين ڳالھين تي ڪاوڙ ايندي اٿو؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : ڪوڙ ڪو نه ٻڌي سگهندي آهيان.
سوال: مليل مڃتا/ايوارڊ/شيلڊون/ سرٽيفڪيٽ.؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : ڪو به نه.
سوال: لکڻ وقت اوهان جي ڪيفيت ڇا هوندي آهي؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : مان پنهنجي هر ڪهاڻي جو ڪردار پاڻ هوندي آهيان ۽ ڪهاڻي ۾ ضم ٿي ويندي آهيان.
سوال: درد ڇا آهي؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : درد ۾ هلڪو هلڪو سُرور هوندو آهي. جيڪو ڪيڙي وانگر زندگي کي کائيندو ويندو آهي.
سوال: اوهين جيڪو لکو ٿيون يا جيڪو ڪجھه لکيو اٿو انهيءَ مان مطمئن آهيو؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : جي بلڪل مطمئن هيم به ۽ آهيان به.
سوال: اوهان جي شاعري ڪھڙن فنڪارن/فنڪارائن ڳائي آهي؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : ڪنهن بِه نَه.
سوال: ملازمت ڪندڙ عورتن جو الميو ڇا آهي؟ انهن جا مسئلا ڪھڙا آهن؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : تمام گهڻا مسئلا آهن، گهر ٻار، مڙس، نوڪري. سڀني کي ٽائيم ڏيڻو پوندو آهي.
سوال: مرداڻي معاشري ۾ عورت ليکڪائن کي ڪھڙيون مشڪلاتون پيش اچن ٿيون ۽ انهن جو حل ڇا آهي؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : تمام وڏو مسئلو آهي مون تي پاڻ تي ٿي گذريو آهي. گهڻن مشڪلاتن سان منهن ڏيڻو پوندو آهي ۽ حل ڏاڍو ڏکيو نڪرندو آهي.
سوال: لکڻ اوهان جو شوق آهي يا مجبوري؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : معاشري جون گهاٽيون واڌيون ڏسي لکڻ شروع ڪيو هيو، ۽ اندر ۾ تمام گهڻو چاهه پيدا ٿيو.
سوال: شهرت اوهان کي ڪيئن لڳندي آهي؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : ڏاڍي سُٺي، ڪهڙي بدنصيب کي نه وڻندي؟
سوال: اوهان کي ڪنهن کان ڪا شڪايت؟
غزل قمرالنساءِ سومرو : ڪنهن کان به نه، اسان جا اديب ڏاڍا سُٺا هوندا آهن. سيکارڻ ۾ سٺو ساٿ ڏيندا آهن.
**