شخصيتون ۽ خاڪا

قَدرُ منجهہ ڪِنار

علي محمد ”درد“ سولنگيءَ جو هي جامع ڪتاب، پروفائيل انٽرويوز تي آڌاريل آهي، هن ڪتاب ۾ سينيئر توڙي جونيئر 63 قلمڪارن جا خيال شامل آهن، جيڪي ذاتي انٽرويوز، ايميل. فون، واٽس ايپ يا ميسينجر ذريعي ڪيل آھن. ھنن مان گهڻا انٽرويويز مختلف اخبارن ۾ ڇپيل آھن. سنڌي ادب ۾ اهڙا ڪتاب گهٽ سھيڙجن ٿا، جن ۾ هيڪاندي معلومات آهي. هن ڪتاب جي صورت ۾ جيئن علي محمد هيترين شخصيتن کي يڪجا ڪري تاريخ ۾ محفوظ ڪيو آهي، اهڙو ڪم ٿورڙن ماڻھن جي حصي ۾ اچي ٿو.

Title Cover of book قَدرُ منجهہ ڪِنار

شاعري منهنجي محبوبه ۽ منهنجو روحُ آهي … وفا چولياڻي

شاعري منهنجي محبوبه ۽ منهنجو روحُ آهي … وفا چولياڻي

سوال: نانءُ ولديت سميت...
وفا چولياڻي: سڌير احمّد ولد استاد عبدالسميع چولياڻي
سوال: جنم جي تاريخ ۽ جنم جو هنڌ.؟
وفا چولياڻي: 5 جون 1996ع ڳوٺ ڪريم بخش چولياڻي تعلقو تنگواڻي ضعلو ڪشمور ايٽ ڪنڌڪوٽ ۾ جنم ورتم.
سوال: ادبي نانءُ ؟
وفا چولياڻي: وفا چولياڻي
سوال: تعليم/نوڪري/پيشو.؟
وفا چولياڻي: گريجوئٽ/اٽي تي چٽي/شاعري
سوال: لکڻ جي شروعات سال ۽ مهينو.؟
وفا چولياڻي: 2016ع
سوال: ادبي استاد..؟
وفا چولياڻي: ڪافي سارا شاعر آهن جن کي پڙهي مختلف سبق سکيو آهيان ۽ انهن کي ئي پنهنجو استاد مڃان ٿو باقي سکيا ڪنهن کان ناهي ورتي.
سوال: ڪنهن کان متاثر ٿي لکڻ شروع ڪيو؟
وفا چولياڻي: شاعري دل جو شوق ھُئي ۽ اهو شوق پورو ڪرڻ لاءِ سنڌ جا ڀلوڙ شاعر پڙهيم خبر ناهي ته الائي ڪنهن جي قلم دل جي دنيا تي قبضو ڪيو.
سوال: ڪھڙين صنفن ۾ لکيو اٿو ۽ اوهان جي پسنديده صنف ڪهڙي آهي؟
وفا چولياڻي: گيت، غزل، ڪافي، وائي، ربائي، بيت، دوهو، ڏيڍ سٽو، هائڪو ۽ پنجڪڙو به لکيو آهي.
جنهن مان غزل، بيت، رباعي ۽ هائڪا منهنجون پسنديده صنفون آهن.
سوال: ڪھاڻين جو تعداد، ڪيتريون ڇپيل؟
وفا چولياڻي: هڪ به نه
سوال: ڇپيل ڪتاب ۽ انهن جا سال......؟
وفا چولياڻي: ڪو به نه
سوال: ادب ۾ اڳتي وڌڻ لاءِ اوهان جي حوصله افزائي ڪنهن ڪئي؟
وفا چولياڻي: منهنجي والد محترم استاد عبدالسميع ۽ چاچي نظير احمّد هن ادب جي دنيا ۾ اڳتي وڌڻ لاءِ رهنمائي ڪندا ٿا اچن ان شاءَ الله انهن جا سپنا نيٺ هڪ ڏينهن پورا ڪري سنڌ جي ڀلوڙ شاعرن جي لسٽ ۾ لکيو ويندس.
سوال: شاعري اوهان جي نظر ۾....؟
وفا چولياڻي: شاعري منهنجي محبوبه ۽ منهنجو روح آهي ۽ روح سوا بت بيڪار هوندو آهي.
سوال: محبت اوهان جي نظر۾ ..؟
وفا چولياڻي: محبت منهنجو مذهب آهي تڏهن ته لکيو اٿم.
جنهن جي اندر محبت ناهي،
سا دل ڪافر، ڪافر آهي.
سوال: پسنديده شاعر/شاعرائون اديب /اديبائون..؟
وفا چولياڻي: شاه عبداللطيف کان هن وقت تائين اهي اديب ۽ اديبائون پسند آهن جيڪي بي خوف ٿي سڇ لکن ٿا ۽ لکن ٿيون.
سوال: پسنديده شخصيت..؟
وفا چولياڻي: بشير خان قريشي سان ڪڏهن ملاقات نه ٿي هُئي پر جڏهن به رتيديري ۽ سندس آرام گاھ تان گذر ٿيندو آهي ته ساھ سٽان کائيندو آهي ته کيس سلامي پيش ڪجي ۽ دل جي ڳالھه مڃي چارِ قُل پڙهي اڳتي وڌندو آهيان.
سوال: پسنديده ڪتاب/گل/رنگ/موسم/پھر؟
وفا چولياڻي: قرآن پاڪ/گلاب/خوشي ۽ خوشحاليءَ جي نمائندگي ڪندڙ سڀئي رنگ پسند آهن شال سڀني جي زندگي، انهن رنگن سان رنڱيل رهي/موسم بهار/شام جو پَهرُ پسند آهي.
سوال: زندگيءَ جي پهرين مهرباني/خوشي؟
وفا چولياڻي: مسلمان هُئڻ سان گڏ نبي اڪرم محمّد صه جو اُمتي ٿي پيدا ٿيم.
سوال: زندگيءَ جو پهريون ڏک/سڏڪو/صدمو...؟
وفا چولياڻي: 19 مارچ 2020ع تي 18 سالا پياري ڀاءُ قدير احمّد جو وڇوڙو دل جي دنيا تي قيامت ٿي نازل ٿيو اهو ڏينهن ڪڏهن به وساري نه سگهبو ۽ ان کان پوءِ خبر پئي وڇوڙو ڇا ٿيندو ۽ ڪيڏو ظالم آهي.
سوال: اڄ جي عورت ڇا ٿي چاھي؟
وفا چولياڻي: آزادي (خود مختياري)
سوال: عورت اوهان جي نظر ۾ .؟
وفا چولياڻي: عورت ماءُ، ڀيڻ، زال ۽ محبوبه جي روپ ۾ روح جي راحت ۽ خدا جي طرفان عورت جو وڏو مانُ مرتبو رکيل آهي.
سوال: اڄڪلھه جيڪو ادب سرجي پيو ان بابت اوهان جي راءِ..؟
وفا چولياڻي: سنڌي ادب سٺو سرجي پيو ۽ ادب دشمن سُٺنِ اديبن لاءِ خراب لفظ استمال ڪري پنهنجي ٻولي سان ويساھ گهاتي ۽ اديبن جي دل جا سپنا ڀور ڪرڻ ۾ مصروف آهن.
سوال: تنقيد ڇا آهي؟ اسان وٽ تنقيد برداشت ڇو نه ٿي ڪئي وڃي؟
وفا چولياڻي: تنقيد براءِ اصلاح هُجي ته انسان بُري کان ڀلو ٿي سگهي ٿو.
سوال: ادبي/سياسي/سماجي تنظيمن سان وابستگي..؟
وفا چولياڻي: ادب سان گهڻو چاھ آهي، سياست جي ڏچن کان آزاد ۽ سوشل ورڪر آهيان.
سوال: زندگي اوهان جي نظر ۾..؟
وفا چولياڻي: زندگي ڪنهن ٻي جاءِ تي رلي پئي، آئون هُن جي تلاش ۾ آهيان، ٻڌو اٿم ته زندگي ڏاڍي خوبصورت آهي.
زندگي الله سائينءَ جي طرفان نعمت ۽ ھڪ خوبصورت تحفو مليل آھي، جنھن جو اسان سڀني کي دل سان قدر ڪرڻ گھرجي، جيڪڏھن اسان صاحبِ حيثيت آھيون ته جيترو ٿي سگھي پنھنجي وس آھر مستحق ماڻھن جي مدد ڪرڻ گُھرجي، ڇو ته صرف پنھنجي لاءِ گُذارڻ زندگيءَ جو مقصد ناھي.
سوال: موت اوهان جي نظر ۾.؟
وفا چولياڻي: موت اهو ريڍارُ آهي جيڪو سڀ کي هڪ واڙي ۾ واڙيندو آهي.
سوال: نفرت ڇا آهي؟
جواب: زوال
سوال: دل اوهان جي نظر ۾ .؟
وفا چولياڻي: دل خدا جو گهر آهي ۽ هُن کي سدائين صاف رکڻ گهرجي.
سوال: ايندڙ ڪتاب/سھيڙيل ڪتاب ۽ انهن جا نالا..؟
وفا چولياڻي: هڪ ڪتاب جو مواد موجود آهي غربت سبب ڇپرائي نه سگهيو آهيان.
سوال: توهان طبيعتن ڪيئن آهيو؟
وفا چولياڻي: تمام سادو انسان آهيان ۽ جنهن کي سڄڻ سمجهندو آهيان سي ئي دشمن ٿِي پوندا آهن.
تڏهن ته لکيو اٿم.
اسان ڪنهن سان ڪين اُچائي آ.
دنيا وارن دل ڇو ڏُکائي آ.
مٽ مائٽ ويا، دلي دوست ويا،
ڄڻ خوشي ڪنهن جي چورائي آ.
سوال: ڪھڙين ڳالھين تي ڪاوڙ ايندي اٿو؟
وفا چولياڻي: غلطي ڪري تسليم نه ڪري ۽ سامهون وري وڏي آواز سان ڳالهائي ۽ منهنجي شاعري کي ڪنهن غلط پڙهيو ته مٿس ڪاوڙ ۾ ڀرجي ويندو آهيان.
سوال: مليل مڃتا/ايوارڊ/شيلڊون/ سرٽيفڪيٽ.؟
وفا چولياڻي: ڪجهه به نه.
سوال: لکڻ وقت اوهان جي ڪيفيت ڇا هوندي آهي؟
وفا چولياڻي: پاڻ کان پاڻ کي پري ۽ سماج کي سولي رکي لکندو آهيان.
سوال: درد ڇا آهي؟
وفا چولياڻي: جهڙي طرح خوشين ۾ زندگي حسين لڳندي آهي منهنجي سوچ مطابق درد به دلين جي سونهن آهي ۽ سونهن هميشه خطرناڪ ثابت ٿيندي آهي.
تڏهن لکيو اٿم:
ساٿي سڀ سنبرو!
مارڻ ايندا مون کي، سورن ٻڌو سندرو!
سوال: اوهين جيڪو لکو ٿا يا جيڪو ڪُجهه لکيو اٿو انهيءَ مان مطمئن آهيو؟
وفا چولياڻي: جيڪو جيئن محسوس ڪندو آهيان سو ئي بي خوف ٿي لکندو آهيان پڙهندڙن جي خبر انهن کي باقي مان پنهنجي لکڻين کان بلڪل مطمئن آهيان.
سوال: اوهان جي شاعري ڪھڙن فنڪارن/فنڪارائن ڳائي آهي؟
وفا چولياڻي: پهريون آئون صرف گيت لکندو هُيس جڏهن رڪارڊ ٿي ملندا هُئا ته ٿڪ ئي لهي ويندا هُئا منهنجي شاعري کي شاھد نواز مهر، شبانه ڪوئل، گل بجاراڻي، نظام الدين ٻرڙو، شمن ابڙو ۽ شاهد گل نصيراڻي سميت ڪافي سارن فنڪارن پنهنجي مڌر آواز ۾ ڳائي منهنجا جذبا جوان ڪري ڇڏيا.
سوال: ملازمت ڪندڙ عورتن جو الميو ڇا آهي؟ انهن جا مسئلا ڪھڙا آهن؟
وفا چولياڻي: اسان جي سماج ۾ عورت کي ھميشه ميري اک سان ڏٺو ويو آهي نوڪري ڪندڙ عورت کي وڏين مُشڪلاتُنِ سان منهن ڏئڻو پوي ٿو.
سوال: مرداڻي معاشري ۾ عورت ليکڪائن کي ڪھڙيون مشڪلاتون پيش اچن ٿيون ۽ انهن جو حل ڇا آهي؟
وفا چولياڻي: هن مرداڻي معاشري ۾ پڙهيل عورت پنهنجا حق بهادريء سان وڙهي به وٺي پئي ڇو جو علم انسان جي ٽين اک آهي اها ٽين اک انسان کي انسانيت جي سڃاڻپ برابري سيکاري ٿي جاٿي علم ناهي اُتي عورتن سان وڏي ويساھ گهاتي ڪئي ٿي وڃي.
سوال: لکڻ اوهان جو شوق آهي يا مجبوري؟
وفا چولياڻي: لکڻ منهنجو پهريان شوق ھيو ۽ هاڻي شوق سان گڏ مجبوري به آهي. مجبوري تڏهن ٿو چوان ته لفظ اچن ۽ نه لکڻ سان بيقراري محسوس ٿيندي آهي ۽ لِکي دل کي قرار بخشيندو آهيان.
سوال: شهرت اوهان کي ڪيئن لڳندي آهي؟
وفا چولياڻي: جيستائين ھن جو ذائقو چکيل نه ھوندو آھي تيستائين دلفريب لڳندي آھي، جڏھن مِلي ويندي آھي ته پوءِ ايتري اھم نه لڳندي آھي۔ بھرحال شُھرت ۽ عزت به خدا طرفان مليل ھڪ وڏو تُحفو آھي، هُن جو قدر ڪرڻ گھرجي ۽ پنھنجي اوقات نه وسارڻ گھرجي، ڇو ته ماڻھو ڪڏھن ڀريءَ ۾ ھوندو آ ته ڪڏھن ڀاڪر ۾.
سوال: اوهان کي ڪنهن کان ڪا شڪايت؟
وفا چولياڻي: ڪُجهه قسمت کان ته ڪُجهه پنهنجن کان شڪايت آهي.
**