شخصيتون ۽ خاڪا

قَدرُ منجهہ ڪِنار

علي محمد ”درد“ سولنگيءَ جو هي جامع ڪتاب، پروفائيل انٽرويوز تي آڌاريل آهي، هن ڪتاب ۾ سينيئر توڙي جونيئر 63 قلمڪارن جا خيال شامل آهن، جيڪي ذاتي انٽرويوز، ايميل. فون، واٽس ايپ يا ميسينجر ذريعي ڪيل آھن. ھنن مان گهڻا انٽرويويز مختلف اخبارن ۾ ڇپيل آھن. سنڌي ادب ۾ اهڙا ڪتاب گهٽ سھيڙجن ٿا، جن ۾ هيڪاندي معلومات آهي. هن ڪتاب جي صورت ۾ جيئن علي محمد هيترين شخصيتن کي يڪجا ڪري تاريخ ۾ محفوظ ڪيو آهي، اهڙو ڪم ٿورڙن ماڻھن جي حصي ۾ اچي ٿو.

Title Cover of book قَدرُ منجهہ ڪِنار

مطالعي کان خالي ادب سرجڻ ڪاٺَ جي ڪُنِي چاڙهڻ آهي…عبدالجبار ”عاجز“ منگي

مطالعي کان خالي ادب سرجڻ ڪاٺَ جي ڪُنِي چاڙهڻ آهي…عبدالجبار ”عاجز“ منگي

سوال: نانءُ ولديت سميت؟
عاجز: عبدالجبار منگي ولد غلام رسول منگي.
سوال: جنهن جي تاريخ جنم جو هنڌ؟
عاجز: 10 آڪٽوبر 1972ع ڳوٺ ڇتو منگي تعلقو ڳڙهي ياسين ضلعو شڪارپور.
سوال: ادبي نانءُ؟
عاجز: عبدالجبار ”عاجز“ منگي.
سوال: تعليم، نوڪري، پيشو؟
عاجز: بي ايڊ، استاد.
سوال:لکڻ جي شروعات؟
عاجز: 1990ع
سوال: ادبي استاد؟
عاجز: ارباب علي ”عادل“ چوهاڻ.
سوال:ڪنهن کان متاثر ٿي لکڻ شروع ڪيو؟
عاجز: مطالعي کان پوءِ لکڻ شروع ڪيو.
سوال: ڪهڙيون شيون ڳالهيون اوهان کي لکڻ لاءِ اتساهيندو آهين؟
عاجز: سماج ۾ ٿيندڙ ناانصافيون ۽ ڏاڍُ لکڻ لاءِ اتساهيندو آهي.
سوال: پهرين تخليق ڪڏهن ۽ ڪٿي ڇپي؟
عاجز: 1990ع هفتيوار وينجهار ۾ ڇپي.
سوال: ڪهڙين اخبارن ۽ رسالن ڇپيا آهيو.؟
عاجز: روزاني ڪاوش، روزاني عوامي آواز، روزاني هلال پاڪستان، روزاني سوڀ، روزاني سنڌ ايڪسپريس وغيره. ٽماهي مهراڻ، نئين زندگي، ماهوار امرتا، ماهوار ادب، ماهوار پرک، پندرنهن روزه عبرت مئگزين، هفتيوار سنڌو ڊائجسٽ وغيره.
سوال: ڪهڙين صنفن ۾ لکيو اٿو، اوهان جي پسنديده صنف ڪهڙي آهي.
عاجز:حمد، نعت، وائي، ڪافي، چئوسٽا، بيت، غزل پسنديده صنف آهي.
سوال:ڇپيل ڪتاب؟
عاجز: نياز مسرور بدويءَ سان گڏ مرتب ڪيل ”عشق جي اصلي ڳالهه نه ڪر“. سگهڙ گل محمد فقير لهر بلوچ جو ڪلام.
سوال: پهرين تخليق ڇپجڻ تي رشتيدارن جو رد عمل ڇا هو؟
عاجز: خبر نه آهي ٿي سگهي ٿو ڪو خوش ٿيو هُجي يا ڪنهن کي تڪليف رُسي هُجي.
سوال: شاعري اوهان جي نظر ۾؟
عاجز: محبت ٻين کي پاڻ وٽ قيد ڪرڻ جي جذبي ۽ جادوءَ جو نالو آهي.
سوال: پسنديده شاعر/شاعرائون/اديب/اديبائون؟
عاجز: شاهه لطيف، شيخ اياز، سعيد ميمڻ، ايوب کوسو، حنيف عاطر.
سوال:پسنديده شخصيت؟
عاجز: ڪائنات جو ڪارڻي حضرت مُحمد صلي الله عليه وآله وسلم.
سوال: پسنديده ڪتاب/گل/رنگ/موسم/پهر؟
عاجز: شاهه جو رسالو، مقدس آخري ڪتاب، رابيل جو گل، اڇو، پهر شام.
سوال: زندگيءَ جي پهرين مهرباني/خوشي؟
عاجز: منهنجي ننڍڙي پرهه منگيءَ جو جنم.
سوال: زندگيءَ جو پهريون ڏک/سڏڪو/صدمو؟
جواب: ابي امڙ جي وفات.
سوال: اَڄُ جي عورت ڇا ٿي چاهي؟
عاجز: آزادي.
سوال: عورت اوهان جي نظر ۾؟
عاجز: گل ۽ ٽانڊو.
سوال: اڄڪلهه جيڪو اَدَبُ سرجي پيو اُن بابت اوهان جي راءِ؟
عاجز: مطالعي کان خالي ادب سرجڻ ڪاٺ جي ڪُني چاڙهڻ آهي، مطالعي سان ادب سرجڻ ۾ سونهن سوڀيا ۽ نوڙت نکري اچي ٿي.
سوال: سنڌي سماج ۾ ليکڪ/ليکڪائن کي ايتري پذيرائي نه ٿي. جيتري ٻين ٻولين ۾ لکندڙن کي ملي ٿي ان جو ڇا سبب آهي؟
عاجز: نانيءَ ويڙهو ۽ ٻه اکيائي.
سوال: تنقيد ڇا آهي اسان وٽ تنقيد برداشت ڇو نه ٿي ڪئي وڃي؟
عاجز: تنقيد مثبت انداز ۾ دليلن سان شين جا عيب ۽ اوڻائين ظاهر ڪرڻ جو نالو آهي پر اسان وٽ تنقيد گڏهه واريون اِٽون هجن ٿيون، ڄاڻي واڻي ذاتي/شخصي تنقيد ڪري بي عزتي ڪئي وڃي ٿي.
سوال: ادبي سياسي، سماجي تنظيمن سان وابستگي؟
عاجز: مهراڻ ادبي سنگت ۽ سنڌ سڳنڌ ادبي سنگت شڪارپور .
سوال: زندگي اوهان جي نظر ۾؟
عاجز: ٻين جي ڪم اچڻ جو نالو زندگي آهي.
سوال: موت اوهان جي نظر ۾؟
عاجز:صوفين چواڻي دل خدا جو گهر آهي.
سوال: توهان طبيعتن ڪيئن آهيو؟
عاجز: ٻين جا ڏک، ڏوجهرا سهپ کان ٻاهر هوندا آهن، طبعيت فقيراڻي آهي.
سوال:ڪهڙين ڳالهين تي ڪاوڙ ايندي اٿو؟
عاجز: منافقت تي.
سوال: مليل مڃتا ايوارڊ، شيلڊون سرٽيفڪيٽ؟
عاجز:(1) شڪارپور مڃتا ايوارڊ 2016ع بهترين محنتي ۽ کاهوڙي استاد، پاران پريس ڪلب شڪارپور. (2) چار سئو سالا جشن شڪارپور ايوارڊ 2017ع شاعر جو ايوارڊ پاران مهراڻ ادبي سنگت شڪارپور، (3) استاد قمر کوسو ايوارڊ 2018ع شاعر جو ايوارڊ پاران سنڌي ادبي سنگت شاخ لکي غلام شاهه. (4) منشي عطا محمد شڪارپوري يادگار شيلڊ پاران، سنڌي ادبي سنگت سنڌ ۽ ٻيا ڪيترائي مڃتا ايوارڊ مليا.
سوال: لکڻ وقت اوهان جي ڪيفيت ڇا هوندي آهي.؟
عاجز: طبيعت ۾ سنجيدگي اچيو وڃي.
سوال: درد ڇا آهي؟
عاجز: درد جي ڪا هڪ وصف نه آهي، درد جون سوين ڪهاڻيون آهن، درد جيءَ کي جهوري وجهڻ جو نالو آهي.
سوال: اوهان جيڪو ڪجهه لکيو آهي انهيءَ مان مطمئن آهيو؟
عاجز: گهڻو نه پر ٿورو گهڻو ضرو مطمئن آهيان.
سوال:اوهان جي شاعري ڪهڙن فنڪارن ڳائي آهي؟
عاجز: ريڊيو ۽ ٽي ويءَ جي مشهور فنڪار علي بخش سومرو محفلن ۾ ڳائي آهي.
سوال: لکڻ اوهان جو شوق آهي يا مجبوري؟
عاجز: شوق.
سوال: شهرت اوهان کي ڪيئن لڳندي آهي؟
عاجز: مشهوري هر ڪنهن کي چڱي لڳندي آهي؟
سوال: اوهان کي ڪنهن کان ڪا شڪايت؟
عاجز: ڪنهن کان به نه.
**