اڄ جا گهٽ پڙهيل مرد ٽوٽي يا گهٽ ڪمائو آهن جنهن ڪري عورت کي روزگار لاءِ ٻاهر نڪرڻو پوي ٿو. عين سحر
سوال: نانءُ ولديت سميت...
عين سحر: عزيز بيگم ولي محمد.
سوال: جنم جي تاريخ ۽ جنم جو هنڌ.؟
عين سحر: 15 مارچ نئون ديرو.
سوال: ادبي نانءُ ؟
عين سحر: عين سحر.
سوال: تعليم/نوڪري/پيشو.؟
عين سحر: ايم اي بي ايڊ ھاءِ اسڪول ٽيچر.
سوال: لکڻ جي شروعات سال ۽ مهينو.؟
عين سحر: ھونئن ته نائين ڪلاس ۾ پھريون نظم لکيو پر سنجيدگي سان 1990ع
سوال: ادبي استاد..؟
عين سحر: اسان جي گهر جو ماحول۽ امان جي شخصيت منھنجا پھريان استاد ھئا ان کان پوءِ ڪافي سالن پڄاڻان فيس بوڪ جي دنيا ۾ اچڻ کان پوء ڪُجهه آغا جان آغا ، علي عاجز شر کان علم و عروض جي ڪُجهه سکيا ورتي.
سوال: ڪنهن کان متاثر ٿي لکڻ شروع ڪيو؟
عين سحر: منھنجي اندر جي تخليقڪار مون کي لکرايو.
سوال: ڪهڙيون شيون/ڳالھيون اوهان کي لکڻ لاءِ اتساهينديون آهن؟
عين سحر: سڀئي احساس ڏک، سک جا خاص ڪري معاشرتي اڻبرابري ۽ فطري سونھن ، رنگن خوشبوئن ، گلن لکڻ لاءِ اتساھيو.
سوال: پهرين تخليق ڪڏهن ۽ ڪٿي ڇپي؟
عين سحر: ھلال پاڪستان اخبار ۾ 1990۾ .
سوال: ڪھڙين اخبارن ۽ رسالن ۾ ڇپيون آهيو؟
عين سحر: چانڊڪا ميڊيڪل ڪاليج ۾ پھرين ڪھاڻي باقي ھزار داستان ، اڳواڻ، بختاور، ڪينجهر، مھراڻ، احساس مئگزين سنڌ راڻي، عوامي آواز، ڪلياڻ پنھنجي اخبار ۽ ٻيا مختلف رسالا ، اخبارون ۽ گڏيل ڪتاب .
سوال: ڪھڙين صنفن ۾ لکيو اٿو ۽ اوهان جي پسنديده صنف ڪهڙي آهي؟
عين سحر: شاعري جي سڀني صنفن تي طبع آزمائي ڪئي آھي.
پسنديده صنف گيت ۽ غزل آھي.
سوال: ڪھاڻين جو تعداد، ڪيتريون ڇپيل؟
عين سحر: پنجاھ کن ڪھاڻيون لکيل آھن، جن مان پندرھن کان ويھه ڪھاڻيون ڇپيون آھن.
سوال: ڇپيل ڪتاب ۽ انهن جا سال......؟
عين سحر: منھنجي شاعري جا ٻه مجموعا ڇپيل آھن ، جن مان ھڪ سنڌي ٻيو اردو آھي.
1.درد جي بارش(سنڌي شاعري)
2. دشتِ پيما ( اردو شاعري)
ھڪ ئي سال 2013ع ۾ ڇپيا.
سوال: پھرين تخليق ڇپجڻ تي رشتيدارن جو ردِ عمل ڇا هيو؟
عين سحر: جئين ته گهر جو ماحول ادبي ۽ علمي ھو سو سڀ خوش ٿيا ۽ مون کي وڌيڪ لکڻ لاءِ اتساھيو.
سوال: ادب ۾ اڳتي وڌڻ لاءِ اوهان جي حوصله افزائي ڪنهن ڪئي؟
عين سحر: منھنجي پياري امان ۽ ڀاءُ ڊاڪٽر نياز حسين ۽ پيارين ڀينرن ڊاڪٽر فريده ۽ ڊاڪٽر نويده حوصلا افزائي ڪئي.
سوال: شاعري اوهان جي نظر ۾....؟
عين سحر: شاعري اندر جي اڌمن جو بي ساخته اظھار آھي ۽ سڀني حسناڪين جي احساس ۾ مختلف ڪيفيتن جي اظھار جو نالو شاعري آھي.
سوال: محبت اوهان جي نظر۾ ..؟
عين سحر: محبت بي لوث ۽ انمول احساس آهي.
سوال: پسنديده شاعر/شاعرائون اديب /اديبائون..؟
عين سحر: شاھ عبداللطيف ڀٽائي، خليل جبران، مئڪسم گورڪي، پئبلو نرودا، امرتا پريتم.
سوال: پسنديده شخصيت..؟
عين سحر: محترمه بينظير ڀٽو
سوال: پسنديده ڪتاب/گل/رنگ/موسم/پھر..؟
عين سحر: ڪتاب - شاھ جو رسالو/ گل - گلاب جو گل /رنگ - گلابي/موسم -بھار/ پھر - شام
سوال: زندگيءَ جي پهرين مهرباني/خوشي..؟
عين سحر: سنڌ يونيورسٽي ۾ داخلا.
سوال: زندگيءَ جو پهريون ڏک/سڏڪو/صدمو...؟
عين سحر: سماجي پابندي.
سوال: اڄ جي عورت ڇا ٿي چاھي؟
عين سحر: ٻن قسمن جي چاھت آھي، ھڪڙي عورت پنھنجي عزت جي دائرن ۾ مناسب سماجي حد بندين اندر تعليم جي زيور سان آراسته ٿي پنھنجي سڃاڻپ چاھي ٿي۽ پنھنجو پاڻ کي ثابت ڪرڻ چاھي ٿي ۽ شعوري آزادي چاھي ٿي ، ٻئي عورت vulgarity جي حد تائين آزادي چاھي ٿي.
سوال: عورت اوهان جي نظر ۾ .؟
عين سحر: ايثار ، قرباني ۽ پيار جي تصوير.
سوال: اڄڪلهه جيڪو ادب سرجي پيو ان بابت اوهان جي راءِ..؟
عين سحر: مطمئن ڪندڙ.
سوال: سنڌي سماج ۾ ليکڪ/ليکڪائن کي ايتري پذيرائي نه ٿي ملي، جيتري ٻين ٻولين ۾ لکندڙن کي ملي ٿي، ان جو ڇا سبب آهي؟
عين سحر: ٻه ڏھاڪا اڳ نئين لکندڙ کي ڪو پليٽ فارم ميسر نه ھو، ڇپجڻ سولونه ھو، اڄ ابتيون سبتيون سٽون به سوشل ميڊيا تي داد حاصل ڪري ٿيون وٺن ۽ عوامي سطع تي پذيرائي ملي ٿي ، پر سرڪاري سطع تي سنڌي اديب کي ڪابه پذيرائي يا مڃتا نه ٿي ملي .
سوال: تنقيد ڇا آهي؟ اسان وٽ تنقيد برداشت ڇو نه ٿي ڪئي وڃي؟
عين سحر: تنقيد ادبي فن پاري جي پرک آھي، نقاد کي منصف چئجي ته وڌاء نه ٿيندو سو تنقيد مثبت ۽ تعميري ھجڻ گهرجي ۽ ادب جي سکيا جو ڪو سينٽر ھجي جت سکيا ڏني وڃي، ھنڌ ھنڌ ٽيوشن سينٽر ھلن ٿا ته ھڪ ادب لاءِ سکيا گهر به ھجي . تنقيد برداشت نه ڪرڻ جو سبب سماجي سرت ساڃاھ نه ھجڻ ۽ اسھپ ھجڻ آھي.
سوال: ادبي/سياسي/سماجي تنظيمن سان وابستگي..؟
عين سحر: ڪا به نه
سوال: زندگي اوهان جي نظر ۾..؟
عين سحر: بيشڪ زندگي ڏکن سکن جو سنگم آهي، خالق جي طرفان ڏنل اھڙي خوبصورت نعمت آھي، جنهن جو قدر ھر حال ۾ ڪرڻ کپي.
سوال: موت اوهان جي نظر ۾.؟
عين سحر: موت ھڪ حقيقت، ھڪ وعدو، اصل ڏانھن ورڻ وصال آھي.
سوال: نفرت ڇا آهي؟
عين سحر: محبت جو موت.
سوال: دل اوهان جي نظر ۾ .؟
عين سحر: دل ھونئن ته گوشت جو ٽڪرو آهي پر انسان جي احساسن ۽ سڀاءَ سان ان کي مشابه ڪيو وڃي ٿو روحاني طور ان جي تشريح محسوس ڪرڻ واري آهي ۽ اھو قلب آهي، جيڪو خدا جو گهر آهي پر سائنس جي نظر ۾ رڳو رت جي دوري جو ڪم ڏئي ٿي.
سوال: ايندڙ ڪتاب/سھيڙيل ڪتاب ۽ انهن جا نالا..؟
عين سحر: 1 سنڌي شاعري جا ٻه ڪتاب 2 اردو شاعري جا ٻه ڪتاب 3 ڪھاڻين جو ڪتاب 4 نثراڻا ٽڪرا 5 ناول.
سوال: توهان طبيعتن ڪيئن آهيو؟
عين سحر: خوش مزاج ۽حساس.
سوال: ڪھڙين ڳالھين تي ڪاوڙ ايندي اٿو؟
عين سحر: دوکي ۽ ڪوڙ تي.
سوال: مليل مڃتا/ايوارڊ/شيلڊون/ سرٽيفڪيٽ.؟
عين سحر: آءُ منظر عام تي ٽن سالن کان آھيان ادبي ڪم ۾ به وڏو وقفو رھيو پو به شڪر گذار آھيان محترم احسان آڪاش جي جن احساس ايوارڊ ڏنو.
سوال: لکڻ وقت اوهان جي ڪيفيت ڇا هوندي آهي؟
عين سحر: لکڻ وقت ڪڏھن شديد پيڙا جو احساس ته ڪڏھن مسرت آميز ڪيفيت.
سوال: درد ڇا آهي؟
عين سحر: درد زندگي جو لباس آهي.
سوال: اوهين جيڪو لکو ٿيون يا جيڪو ڪُجهه لکيو اٿو انهيءَ مان مطمئن آهيو؟
عين سحر: مطمئن ٿيڻ تخليقڪار جو موت آھي.
سوال: اوهان جي شاعري ڪھڙن فنڪارن/فنڪارائن ڳائي آهي؟
عين سحر: عاشق نظاماڻي، سعيد سميجو، رفيق ميتلو، ذوالفقار ساند، غلام لطيف چانڊيو ، حبدار سخيراڻي ٻيا ڪُجهه نالا ياد نه ٿا اچن.
سوال: ملازمت ڪندڙ عورتن جو الميو ڇا آهي؟ انهن جا مسئلا ڪھڙا آهن؟
عين سحر: ملازمت ڪندڙ عورتن جو الميو اھو آھي ته اڄ جا گهٽ پڙھيل مرد ٽوٽي يا گهٽ ڪمائو آھن جنھن ڪري عورتن کي روزگار لاءِ ٻاھر وڃڻو پوي ٿو ۽ روزگار ڪندڙ عورتن کي سماج جي اڻوڻندڙ روين کي منھن ڏيڻو پوي ٿو ۽ جنسيHarassment جو شڪار ٿينديون رھن ٿيون.
سوال: مرداڻي معاشري ۾ عورت ليکڪائن کي ڪھڙيون مشڪلاتون پيش اچن ٿيون ۽ انهن جو حل ڇا آهي؟
عين سحر: مشڪلاتون اھي ته عورت کي ليکڪا بجاءِ عجوبو سمجهيو وڃي ٿو.
سوال: لکڻ اوهان جو شوق آهي يا مجبوري؟
عين سحر: لکڻ منھنجي زندگي آھي .
سوال: شهرت اوهان کي ڪيئن لڳندي آهي؟
عين سحر: شھرت سڀني کي وڻندي آھي پر منھنجي نظر ۾ ان جو سبب بھتر ھجي.
سوال: اوهان کي ڪنهن کان ڪا شڪايت؟
عين سحر: غير متوازن نظام کان .
**