شخصيتون ۽ خاڪا

قَدرُ منجهہ ڪِنار

علي محمد ”درد“ سولنگيءَ جو هي جامع ڪتاب، پروفائيل انٽرويوز تي آڌاريل آهي، هن ڪتاب ۾ سينيئر توڙي جونيئر 63 قلمڪارن جا خيال شامل آهن، جيڪي ذاتي انٽرويوز، ايميل. فون، واٽس ايپ يا ميسينجر ذريعي ڪيل آھن. ھنن مان گهڻا انٽرويويز مختلف اخبارن ۾ ڇپيل آھن. سنڌي ادب ۾ اهڙا ڪتاب گهٽ سھيڙجن ٿا، جن ۾ هيڪاندي معلومات آهي. هن ڪتاب جي صورت ۾ جيئن علي محمد هيترين شخصيتن کي يڪجا ڪري تاريخ ۾ محفوظ ڪيو آهي، اهڙو ڪم ٿورڙن ماڻھن جي حصي ۾ اچي ٿو.

Title Cover of book قَدرُ منجهہ ڪِنار

عورت عظيم ۽ هر صورت ۾ احترام لائق آهي …... پرهه سنڌو

عورت عظيم ۽ هر صورت ۾ احترام لائق آهي …... پرهه سنڌو


سوال: نانءُ ولديت سميت ؟
پرهه: پرھ سنڌو، بنت گل محمد سولنگي
سوال: جنم جي تاريخ ۽ جنم جو هنڌ؟
پرهه: ڇهين ڊسمبر 1992ع سيوھڻ شريف.
سوال: ادبي نانءُ ؟
پرهه: پرھ سنڌو.
سوال: تعليم/نوڪري/پيشو؟
پرهه: ايم اي (سنڌي ليٽريچر)، ڪراچي يونيورسٽي، ايم فل (سنڌي) سنڌ يونيورسٽي ھلندڙ.
سوال: لکڻ جي شروعات سال ۽ مهينو.؟
پرهه: ”ڀٽائي جو ارتقائي نظريو“ روزاني ايڪتا ٽئين سيپٽمبر 2019ع
سوال: ڪنهن کان متاثر ٿي لکڻ شروع ڪيو؟
پرهه: لطيف سائين کي پڙھيو سمجھيو ۽ پوءِ انھن کان متاثر ٿي لکڻ شروع ڪيو.
سوال: پهرين تخليق ڪڏهن ۽ ڪٿي ڇپي؟
پرهه: ٽين سيپٽمبر روزاني ايڪتا 2019ع
سوال: ڪھڙين اخبارن ۽ رسالن ۾ ڇپيون آهيو؟
پرهه: ”ڀٽائي جو ارتقائي نظريو“ (روزاني ايڪتا ڪراچي) ٽين سيپٽمبر 2019ع ، ”شاھ لطيف جي شاعري ۾ صبر ۽ تحمل جو عنصر“ (روزاني ايڪتا ڪراچي) 7 سيپٽمبر 2019ع، ”شاھ لطيف جي شاعري ۾ صبر ۽ تحمل جو عنصر“ (ماھوار سنڌ راڻي ميگ) نومبر، ڊسمبر 2019ع،
”شاھ لطيف جي شاعري ۾ آفاقي قدر“ (روزاني ايڪتا ڪراچي) چوڏهين سيپٽمبر 2019ع، ”شاھ لطيف جي شاعري ۾ نفسياتي ڪيفيتن جي عڪاسي“ ( روزاني ايڪتا ڪراچي) نائين آڪٽومبر 2019ع، ”شاھ لطيف جي شاعري ۾ ماءُ جو ڪردار“ ماھوار سنڌ راڻي ميگ حيدرآباد.
سوال: ڪھڙين صنفن ۾ لکيو اٿو ۽ اوهان جي پسنديده صنف ڪهڙي آهي؟
پرهه: نثر به لکيو ۽ نظم به لکندي آھيان، آزاد نظم پسنديده صنف آھي.
سوال: پھرين تخليق ڇپجڻ تي رشتيدارن جو ردِ عمل ڇا هيو؟
پرهه: رشيدارن طرفان حوصلاافزائي ڪئي وئي، پر ڪجھه اھڙا به هئا، جن حوصلا افزائي ڪرڻ بجاءِ منھنجي مخالفت ڪئي.
سوال: ادب ۾ اڳتي وڌڻ لاءِ اوهان جي حوصله افزائي ڪنهن ڪئي؟
پرهه: منھنجي محترم استاد ڊاڪٽر شير مھراڻي صاحب جن منھنجي حوصلا افزائي ڪئي.
سوال: شاعري اوهان جي نظر ۾....؟
پرهه: شاعري زندگي ۽ ان سان وابسته احساسن، خيالن، حقيقتن، سوچن جو اختصار آھي.
سوال: محبت اوهان جي نظر۾ ..؟
پرهه: محبت ھڪ حسين احساس، ڪنھن کي انتھا درجي تي پسند ڪرڻ.
سوال: پسنديده شاعر/شاعرائون اديب /اديبائون؟
پرهه: ڪلاسيڪي شاعري ۾ شاھ لطيف جديد شاعري ۾ شيخ اياز، حسن درس.
سوال: پسنديده شخصيت؟
پرهه: شھيد بي نظير ڀٽو صاحبه.
سوال: پسنديده ڪتاب/گل/رنگ/موسم/پھر؟
پرهه: پسنديده ڪتاب ”شاهه جو رسالو“ موسم، ”ميھوڳي جي موسم“ پسنديده رنگ ”نيرو“
سوال: زندگيءَ جي پهرين مهرباني/خوشي..؟
پرهه: پٽ جو جنم
سوال: اڄ جي عورت ڇا ٿي چاھي؟
پرهه: اڄ جي عورت ھر لحاظ کان آزادي چاھي ٿي پوءِ سوچ جي آزادي ھجي يا اظھار جي آزادي ھجي.
سوال: عورت اوهان جي نظر ۾؟
پرهه: عورت عظيم ۽ ھر صورت ۾ احترام لائق آھي، پوءِ اھا ماءُ جي صورت ۾ ھجي، ڀيڻ جي صورت ۾ ھجي يا جيون ساٿي جي صورت ۾.
سوال: نقيد ڇا آهي؟ اسان وٽ تنقيد برداشت ڇو نه ٿي ڪئي وڃي؟
پرهه: ادبي تنقيد جي معني آھي ادب ۽ فن سان لاڳاپيل مسئلن جي ڇنڊڇاڻ ڪرڻ. پر بدقسمتي سان اسان وٽ ھر حوالي سان تنقيد کي گار سمجھيو وڃي ٿو. جنھن ڪري اسان وٽ تنقيد برداشت نه ٿي ڪئي وڃي.
سوال: نفرت ڇا آهي؟
پرهه: ڪنھن کي انتھا درجي تي ناپسنديده قرار ڏيڻ. اھا نفرت ئي آھي، جيڪا انتھاپسندي ۽ تشدد کي جنم ڏئي ٿي .
سوال: دل اوهان جي نظر ۾؟
پرهه: دل ھونئن ته گوشت جو لوٿڙو آھي پر ان ۾ ھڪ وڏي ڪائنات سمايل آهي، جنھن کي پنھنجا جھڙ آھن جنھن کي پنھنجو سج آھي
سوال: توهان طبيعتن ڪيئن آهيو؟
پرهه: طبيعتن خاموش اڪيلائي پسند.
سوال: ڪھڙين ڳالھين تي ڪاوڙ ايندي اٿو؟
پرهه: جڏھن ڪير ڪوڙ ڳالھائي يا ناانصافي ڪئي وڃي.
سوال: لکڻ وقت اوهان جي ڪيفيت ڇا هوندي آهي؟
پرهه: لکڻ وقت مان پنھنجي موضوع ۾ گم ٿي ويندي آھيان، آسپاس جي ماحول جو احساس ناھي رھندو.
سوال: درد ڇا آهي؟
پرهه: درد به زندگي جي ھڪ ڪڙي حقيقت آ جنھن کي ھر ماڻھو ڄاڻي ٿو.
سوال: اوهين جيڪو لکو ٿيون يا جيڪو ڪجھه لکيو اٿو انهيءَ مان مطمئن آهيو؟
پرهه: مان جيڪو لکيو انهن ڳالھين تي پاڻ عمل به ڪندي آھيان ۽ مطمئن به آھيان.
سوال: ملازمت ڪندڙ عورتن جو الميو ڇا آهي؟ انهن جا مسئلا ڪھڙا آهن؟
پرهه: ملازمت ڪندڙ عورتن سان تمام گھڻا مسئلا درپيش اچن ٿا سڀ کان وڌيڪ اھم مسئلو گھر سنڀالڻ، ٻار جي پالنا جو آھي، جيڪي اولاد واريون عورتون ملازمت ڪن ٿيون، انھن جي زندگي بنھه ڏکي آھي .
سوال: مرداڻي معاشري ۾ عورت ليکڪائن کي ڪھڙيون مشڪلاتون پيش اچن ٿيون ۽ انهن جو حل ڇا آهي؟
پرهه: ماضي ۾ نظر ڊوڙائجي ته خبر پوندي قديم زماني کان عورت معاشرتي قانونن، مرداڻي سماج جي چڪي ۾ پسجندي آئي آھي تاريخ گواھ آھي ماضي ۾ به عورت پنھنجي حقن جي حصول لاءِ ھميشھ کان وڙھندي آئي آھي. اڄ به ھو مشڪلاتن سان مھاڏو اٽڪائي بيٺي آھي. اڄ به اھا عورت ھراسمينٽ جو شڪار ٿئي ٿي. پوءِ به پنھنجو دڳ نه ٿي ڇڏي.
سوال: لکڻ اوهان جو شوق آهي يا مجبوري؟
پرهه: لکڻ منھنجو ننڍپڻ جو شوق آھي.
**