نفرت اُڏهيءَ وانگر آهي … واحد سوز ملاح
سوال: نالو ولديت سميت؟
واحد سوز: عبدالواحد ولد محمد موسيٰ ملاح.
سوال: جن جي تاريخ ۽ هنڌ؟
واحد سوز: 16 اپريل 1973ع ڳوٺ ڪوڙو کاڙڪ تعلقو ميرپور بٺورو ضلعو ٺٽو (هاڻ ضلعو سجاول).
سوال: ادبي نالو؟
واحد سوز: واحد ”سوز“ ملاح.
سوال: تعليم ۽ پيشو؟
واحد سوز: B.A ايجوڪيشن کاتي ۾ ڪلرڪ.
سوال: لکڻ جي شروعات؟
واحد سوز: آگسٽ 2001ع کان.
سوال: ادبي استاد؟
واحد سوز: سيد قادر بخاري.
سوال: ڪنهن کان متاثر ٿي لکيو؟
واحد سوز: ادبي ڪتاب پڙهي ۽ ريڊيو لسنر ٿي.
سوال: ڪهڙيون شيون لکڻ لاءِ اتساهين ٿيون؟
واحد سوز: ظلم، جبر ۽ ناانصافي.
سوال: پهرين تخليق ڪڏهن ڇپي؟
واحد سوز: غزل ”ڇِنِي ساٿ ويندو پتو هو نه مون کي، رڳو سور ڏيندو پتو هو نه مون کي“ ماهوار ”هزار داستان ڊائجسٽ“ حيدرآباد ۾ ڇپيو.
سوال: ڪهڙين اخبارن ۽ رسالن ۾؟
واحد سوز: روزاني هلال پاڪستان، عوامي آواز سوڀ، سنڌو، سنڌ ايڪسپريس، عبرت وغيره. رسالا: هزار داستان، هالار، عبرت مئگزين، سنڌو، تخيل، ادب، سنڌ رويو وغيره.
سوال: ڪهڙين صنفن ۾ لکيو آهي؟
واحد سوز: غزل، نظم، وائي، چئو سٽو، هائيڪو، بيت، همرچو، پنجوڙ، چندن، رينگا، پنجڪڙو، نثر ۽ تاريخي ڪم وغيره.
سوال: اوهان جا ڇپيل ڪتاب ۽ انهن جا سال؟
واحد سوز: (1) سڏ سڏڪا سارون شاعري ”2012ع“. (2) وڃايل مُرڪ جي ڳولا شاعري ”2013ع“ نوٽ: هي ڪتاب سجاول ضلعو ٿيڻ بعد پهريون ڪتاب ڇپيو ضلعو سجاول ۾. (3) سوچون ساگر ويرون شاعري ”2014ع“، (4) سڪ ۽ سوز شاعري ”نومبر 2014ع“. (5) گيڙوءَ رَتا خواب شاعري ”2016ع“، (6) سنڌ ۾ گهر جي امن شاعرِي ”2017ع“.
سوال: اوهان جي رهنمائي ۽ همت افزائي ڪنهن ڪئي؟
واحد سوز: منهنجو استاد سيد قادر بخاري، عبد سنڌي، سورج سجاولي، محمد ٻارڻ ۽ ساحل سنڌي جيڪي منهنجا بهترين دوست شاعر آهن.
سوال: شاعري اوهان جي نظر ۾؟
واحد سوز: شاعري اندر جو آواز مظلومن جي حقن جي رهنمائي ۽ ظالمن جي لاءِ للڪار آهي.
سوال: پسنديده شخصيت؟
واحد سوز: شاعر، اديب، ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ، استاد بخاري، يوسف سنڌي، مولوي حاجي، احمد ملاح، حضرت شاهه عبداللطيف ڀٽائي، پروين شاڪر، احمد فراز، ناياب سرڪش، امر سنڌو وغيره.
سوال:پسنديده ڪتاب/ رنگ/گل؟
واحد سوز: قرآن شريف، شاهه جو رسالو، گلابي اڇو، گلابي گل.
سوال: زندگي جي پهرين خوشي؟
واحد سوز: 1995ع ۾ نوڪري 1996ع ۾ شادي.
سوال: پهريون صدمو؟
واحد سوز: الله نه ڪري.
سوال: اوهان ڇو لکندا آهيو؟
واحد سوز: لکڻ سان دلي سڪون ملندو آهي.
سوال: اڄ ڪلهه جي ادب شاعري بابت راءِ ؟
واحد سوز: اديب فقط پنهنجا نوازڻ ۾ پورا آهن، ڪنهن به نئين اڀرندڙ شاعر، اديب جي همت افزائي ڪرڻ بجاءِ فقط تنقيد ڪندا آهن.
سوال: زندگي ۽ موت؟
واحد سوز: هڪ سِڪي جا ٻه پاسا آهن.
سوال: تنقيد ڇا آهي؟
واحد سوز: تنقيد براءِ اصلاح بلڪل ٿيڻ گهرجي، جيڪا رهنمائي آهي پر هروڀرو زهر اوڳاڇڻ کي ڪير برداشت ڪندو..؟
سوال: ادبي سياسي تنظيمن سان وابستگي.؟
واحد سوز: سنڌي ادبي سنگت جو 2012ع ۾ شاخ سجاول جو سيڪريٽري ۽ ميمبر اڃا تائين آهيان.
سوال: طبيعتن ڪيئن آهيو؟ ۽ ڪهڙين ڳالهين تي ڪاوڙ ايندي اَٿَوَ ؟
واحد سوز: گهٽ ڳالهائيندڙ، ڪوڙ ڳالهائڻ واري کان تمام گهڻي ڪاوڙ لڳندي آهي.
سوال: ايندڙ ڪتاب؟
واحد سوز: (1) شاعريءَ جو. (2) گڏيل شاعريءَ جو. (3) سنڌي انگريزي قولن جو ڪتاب. يوسف ڀٽو سان گڏ، تاريخي ڪتاب جيڪو 12 جلدن تي مشتمل هوندو، ان تي ڪم اڃا جاري آهي.
سوال: مليل مڃتا؟
واحد سوز: هڪ به نه ڇو ته غريب کي ڪير به نه سڃاڻندو آهي.
سوال: محبت ۽ نفرت اوهان جي نظر ۾؟
واحد سوز: محبت صحرا دلين لاءِ وڏ ڦڙي برسات وانگر آهي ۽ نفرت اڏهيءَ وانگر آهي.
سوال: دل اوهان جي نظر ۾؟
واحد سوز: ڇڙواڳ گهوڙي وانگر، جيڪا اڻ جهل بي چئي ۽ ضدي آهي.
سوال: عورت مرد اوهان جي نظر ۾ ؟
واحد سوز: هن سماج جا اهم جز آهن، جن جو هر روپ ۾ پنهنجو الڳ الڳ ڪردار آهي.
سوال: ادبي سفر ۾ ڪهڙا مسئلا پيش آيا؟
واحد سوز: سچ چوڻ تي تنظيم کان ٻاهر رهڻو پيو.
سوال: اوهان جون خوبيون ۽ خاميون؟
واحد سوز: سچ چوڻ خامي، سچو ڪنهن کي نه وڻي.
**