عوامي جدوجهد ۾ ويساهه ئي منزل آهي
سوال هي آهي ته بنگال ۾ غيرجمهوري حڪمرانن مان جان آجي ڪيئن ٿي عوام رستن تي آهي جمهوري تحريڪ هلي پئي. ميانمار ۾ ڪجهه ڏينهن کان ڇا ٿي رهيو آهي. آنگ سانگ سوچي جيڪا ڊگهي عرصي کان قيد آهي فوجي آمريت جو مقابلو ڪري رهي آهي هن کي ڪيئي ڀيرا محدود جمهوريت "Controlled Democracy" لاءِ آڇون ٿيون هن سمجهوتو ڪرڻ بجاءِ هميشه فوجي آمريت مان ڇوٽڪاري جي ڳالهه ڪئي. ننڍين تحريڪن هاڻ وڏي تحريڪ کي جنم ڏنو آهي، ميانمار جا روڊ ۽ رستا رَت سان ريٽجي ويا آهن. آنگ سانگ سوچي جمهوري جدوجهد تي ويساهه رکيو آهي، نتيجا اچي ويندا برما جي عوام جي لانگ بوٽن مان هميشه لاءِ جان ڇٽي ويندي.
نيپال ۾ مائوسٽ باغين ڪميونسٽ پارٽي آف نيپال ۽ "PLA" پيپلز لبريشن آف نيپال جي اڳواڻي جڏهن بادشاهت Monorecy ۽ جاگيرداري خلاف ويڙهه وڙهي ۽ مقامي چونڊ جو بائيڪاٽ ڪيو ته ٻه ڀاڱي ٽي علائقن ۾ شاندار عوامي مزاحمت جي نتيجي ۾ سرڪاراتي چونڊون نه ڪرائي سگهي ”ياد رهي ته پي ايل اي آف نيپال 1996 ۾ وجود ۾ آئي مطلب ته سائوٿ ايشيا جي انهن ملڪن ۾ عوام جي حقن حاصل ڪرڻ لاءِ عوامي راڄ قائم ڪرڻ لاءِ "Peaceful transfer of power" پُرامن طريقي سان اقتدار جي منتقلي جي ڳالهه ڪنهن به نه ڪئي پر سمورين لاڳاپيل جمهوري قوتن ڏاڍ ۽ جبر خلاف وڙهڻ کي فوقيت ڏني ان ۾ نيپال جي پر چندا جي پارٽي جا 13000 کان وڌيڪ ڪارڪن شهيد ٿيا آهن جيتوڻيڪ اڃان فتح کان ڪجهه قدم پري آهن.
اهڙي طرح ميانمار ۾ هڪ هفتي جي تحريڪ دوران 50 کان وڌيڪ ڪارڪنن جي شهادت ۽ هزارين ڪارڪنن جو قيد ۾ هجڻ پڻ آهي. پاڪستان جي مظلوم عوام ۽ محڪوم قومن جي بدقسمتي هي آهي ته هاڻ هن ملڪ ۾ ايم آر ڊيءَ جهڙي تحريڪ ڪونه پئي هلي ۽ نه وري اهڙي تحريڪ جي ڪا رٿابندي آهي.
ماضيءَ جي جمهوري تحريڪ جا روح روان اڄ فوجي جرنلن سان هٿ وڌائي رهيا آهن پرامن اقتدار جي منتقلي چاهين ٿا هو آمريڪي آشيرواد سان بغير رت ڦڙو وهائڻ جي هڪ ڀيرو ٻيهر اقتدار جا مزا وٺڻ چاهين ٿا.
وڪيلن جي شاندار جدوجهد جنرل مشرف ۽ ان جي اتحادين کي سوڙهو ڪري وڌو پر ٻڏندڙ ٻيڙي کي جمهوريت پسند سهارو ڏئي رهيا آهن اڄ انهن کي عوام جي طاقت تان ئي ڀروسو کڄي ويو آهي ته هو آمريڪي ايجنڊا تي ڪم ڪري رهيا آهن ان کان سواءِ ٻيون جمهوري ڌرين جا ليڊر پڻ عدالتن جي سهاري تي ڀاڙي بيٺا آهن هو پڻ عوام کي روڊن رستن تي ڪڍڻ لاءِ تيار نظر نٿا اچن اصل ۾ معاملو هي آهي ته عراق ۾ آمريڪي مداخلت ۽ عوام جو قتل عام جو نه کٽندڙ سلسلو افغانستان ۾ آمريڪي جارحيت ايران کي ڌمڪائڻ وارن سببن ڪري پاڪستاني عوام "Anti America" آمريڪي مخالف سوچ رکي ٿو، جيڪڏهن آمريڪي مفادن لاءِ ڪم ڪندڙ ”دهشتگردي خلاف ويڙهه“ ۾ سندس مضبوط اتحادي جنرل مشرف خلاف هڪ ڀيرو عوامي مزاحمت جي شروعات ٿي پوءِ ڀلي اها گهڻو وقت وٺي پر حقيقت ۾ اها تحريڪ فوجي آمريت سان گڏوگڏ آمريڪا مخالف پڻ ٿي ويندي ۽ ان تحريڪ کي دنيا جي ڪابه طاقت روڪي نه سگهندي ڇاڪاڻ جو موجوده سرڪار پاڪستان جي غريب عوام ۽ محڪوم قومن سان جيڪي ويڌن ڪيا آهن ماڻهو هر قسم جي جبر ۽ ڏاڍ خلاف وڏي کان وڏي قرباني ڏيڻ لاءِ تيار آهن. 29 سيپٽمبر تي اسلام آباد ۾ ٿيل وڪيلن جي شديد مزاحمت اهو ثابت ڪيو آهي ته پاڪستان جو عوام ڊگهي ويڙهه وڙهي سگهي ٿو باشعور ماڻهن کي عقلي دليل جي روشني ۾ عارضي مفادن بجاءِ دائمي فائدن لاءِ سياسي قوتن جي رهنمائي ڪرڻ کپي.
جيڪڏهن ڪنهن به سياسي ڌر پنهنجن خصيص مفادن ”نظرئي ضرورت مطابق نام نهاد قومي مفادن لاءِ“ سمجهوتو ڪرڻ بجاءِ هڪ ڀيرو ٻيهر تحريڪ هلائڻ جي ضرورت آهي جنرل مشرف ۽ ان جي رهزن حڪمراني مان جان ڇڏائڻ جو هڪ ئي رستو آهي ۽ ان جي هڪ ئي ڪمزوري آهي ته انقلابي تحريڪ هلائي جڳ مشهور نان جنگ جو "Achilles hell" ايڪليز هيل جنهن کي سندس امڙ ننڍي هوندي کڙي مان وٺي هلندڙ درياهه ۾ ٻوڙيو هو ۽ پوءِ هو نه مرندڙ انسان بنجي ويو ان ۾ اهڙي شڪتي اچي وئي هن جي جان تي ڪوبه گهاءُ کيس ماري نه سگهيو پر جڏهن سندس ان جي کڙي جيڪا پاڻي ۾ ڪان ٻڏي هئي ان تي تير لڳو ته زخمن جا سور نه سهي هو مري ويو اها کڙي "Hell" سندس ڪمزوري بڻجي وئي مشرف هلڪين ڦلڪين، تحريڪن ۽ سمجهوتن سان مرڻ وارو ناهي Unchallengeable ماڻهو ٿي ويو آهي، پر زبردست ۽ عظيم جدوجهد ئي سندس خاتمي ۽ ڪمزوري جو سبب بڻبي ۽ عوام آزادي ۽ سک جو ساهه کڻندو.