دهشتگرديءَ جي ور چڙهيل ننڍو کنڊ ۽ بنياد پرستي!
اهو زمانو آمريڪا ۽ روس جي وچ ۾ سرد جنگ جو هو ۽ بدقسمتي سان پاڪستان ۾ 77ع ۾ فوجي آمر اقتدار تي قبضو ڪري چڪو هو، مارشل لا مخالف تحريڪ زورن تي هئي. افغان انقلاب کي ڪمزور ڪرڻ جو واحد ذريعو پاڪستان هو. جڏهن کان ويڙهاڪن کي هر قسم جي مدد ٿي رهي هئي، دراصل هن خطي ۾ آمريڪي مفاد اڳ ئي نظر ۾ هئا افعان انقلاب جيڪر ڪاميابي ماڻي ها ته ان جا پاڪستان جي سياست تي گهرا اثر پون ها. ان ڪري فوجي جنرل ضياءُ الحق پاران مُجاهد پيدا ڪيا ويا. جن افغان انقلاب خلاف مزاحمت ڪئي. سڄي دنيا جا بنياد پرست افغانستان ۾ آمريڪي سهڪار سان گڏ ٿيڻ لڳا. قبائلي عوام کي ڪميونسٽ فلسفي کان ڊيڄاريو ويو، مدرسن ۾ طالبان پيدا ڪيا ويا. مسلمان ملڪن مان ننڍا ننڍا مذهبي گروپ هن تحريڪ جو حصو بڻجڻ لڳا، جن جي مدد ٿيندي رهي ۽ کين افغان وار ۾ موڪليو پئي ويو، سويت يونين جي ٽٽڻ سان افغانستان ۾ روسي فوج جي واپسي افغان انقلاب جي ناڪامي سان ئي افغانستان ۾ مذهبي ڌريون طاقتور ٿيون ۽ پوءِ ڳچ عرصي تائين طالبان افغانستان جي وڏي حصي تي حڪمراني ڪئي. جن جنون جي حد تائين پنهنجي مرضي جي حڪومت قائم ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي. انهن حڪم جاري ڪيو ته عورتون برقعي ۾ رهن، نياڻيون اسڪول نٿيون وڃي سگهن، تاريخي تهذيبي ماڳن مقامن کي تباهه ۽ برباد ڪيو ويو.
ڏاڙهي ڪوڙڻ منع هئي، مطلب ته مڪمل بنياد پرستي ڇائنجي وئي ۽ پوءِ 11/9 ٿيو ۽ امريڪا افغانستان تي حملو ڪري قبصو ڪيو ته صورتحال بنهه تبديل ٿي وئي، ضيا آمر جي سڄي دور ۾ مذهبي ڪٽرپڻو رکندڙ ڌريون آمريڪا دوست ڪردار ادا ڪنديون رهيون. ان دور ۾ سمورين سهولتن ملڻ ڪري بنياد پرستي جون نرسريون پيدا ٿيون. جيڪي اڄ وڌي وڻ ٿيون آهن. اڄ آمريڪي ٿنڪ ٽئنڪ چئي رهي آهي ته مذهبي دهشتگردي جون پاڙون پاڪستان ۾ آهن، جو 11/9 جا مکيه ڪردار پاڪستان مان گرفتار ٿيا. القائده اڳواڻ اسامه بن لادن ۽ ايمن الزواهري جو ڏس به پاڪستان ۾ ملي رهيو آهي. القائده جي اڪثريتي اڳواڻن جو موت پاڪستان جي حدن ۾ وزيرستان بنون ۽ باجوڙ ۾ ٿي رهيو آهي. ڀارت الزام هڻندو رهيو آهي ته ڪشميري هندستان ۾ ٿيل بم بلاسٽ، قتل عام، گاڏين تي حملا، پارليامينٽ تي حملا اهو سڀ ڪجهه پاڙيسري ملڪ مان ٿي رهيو آهي. ياد رهي ته ڪجهه وقت اڳ انڊيا جو جهاز اغوا ڪيو ويو، جنهن بدلي ۾ هڪ ويڙهاڪ کي انڊيا جي جيلن مان آزاد ڪرايو ويو، ان وقت افغانستان ۾ طالبان حڪومت هئي. اهڙي ريت پاڪستان ۽ افغانستان ۾ گڏيل طور القائده وارا سرگرم عمل ٿيندي ڪڏهن سعودي عرب ۾ دهشتگردي ڪرائي رهيا آهن ته ڪڏهن وري انڊونيشيا ۾.
پاڪستان جو معاشرو گهڻي حدتائين لبرل، جمهوري ڪلچر ۽ امن پسند رهيو آهي. هن خطي ۾ آمريڪي مفادن جي وڌڻ ڪري بنياد پرستي کي هٿي ڏني وئي. تجزئي نگارن جو هي به خيال آهي ته القائده جهڙي عالمي دهشتگرد تنظيم کي آمريڪي حمايت حاصل آهي، ڇاڪاڻ جو هن خطي ۾ دهشتگردي نه وڌندي ته حڪمران ڪيئن مجبور ٿيندا عالمي حمايت حاصل ڪرڻ لاءِ، مثال طور پاڪستان جي اترئين علائقن وزيرستان، سوات، باجوڙ ۽ ٻين حصن ۾ ڪافي ڏينهن کان ويڙهاڪن ۽ پاڪستان ۽ آمريڪي فوج وچ ۾ ويڙهه هلي رهي آهي. آمريڪا وارا جاسوسي جهازن ذريعي Strike حملا ڪري پنهنجا حدف حاصل ڪري رهيا آهن. حڪمران صرف روايتي مذمت ڪري رهيا آهن. مطلب ته اڻ لکيل ٺاهه موجب اهو سڀ ڪجهه ٿي رهيو آهي. آمريڪا ان صورتحال کي ڊگهو رکندو ته جيئن پاڪستان معاشي طور تي ڪمزور ٿئي. سماجي طور تي بربادي جو شڪار ٿئي. امن نالي ڪا شيءِ نه هجي. دهشتگرد جڏهن چاهين جتي چاهين خودڪش حملا ڪري ماڻهن کي تباهه ڪن. پاڪستان ۾ اڪثريتي عوام امن چاهي ٿو، خوشحالي چاهي ٿو ۽ اهو تڏهن ممڪن آهي جو اڄ جي خوفناڪ صورتحال مان ٻاهر اچجي. مذهبي ڪٽرپڻي کي روڪجي. ترقي پسند فڪر کي سگهارو بڻائجي. اهڙي ريت هن خطي ۾ امن ممڪن بنجي سگهندو، نتيجي ۾ بک ۽ بدحالي جو خاتمو به ايندو.