ڳوٺ بچايو سنڌ بچايو
ڪالهه جي ٽه هٽي اڄ تين هٽي ٿي ويو آهي. لالو جا کيت اڄ لالو کيت بڻجي ويو. بلديا سائيٽ ٽائون قائدآباد افغانستان جا شهر ڪابل جلال آباد جو ڏيک ڏين پيا. ڳوٺ اسان جو ڪلچر آهن. اڳ ڳوٺن ۾ اسان جون ڪروڙن جون زمينون هُيون. انهن کان اسان کي محروم ڪري ڌڪي شهر کان ٻاهر ڪڍيو ويو. وچ شهر ۾ ڪيترائي ڳوٺ بنيادي سهولتن کان محروم آهن، مثال طور تي لياقت آباد ٽائون ۾ هزارين ووٽن تي ٻڌل حاجي مريد ڳوٺ به ائين آهي ڄڻ ڪراچي شهر جو ڳوٺ نه پر گهوٽڪي ضلعي ۾ ڪو ڳوٺ هجي. هڪ طرف لگزري ۽ شاهوڪار زندگي آهي ته ٻئي طرف گندگي جا ڍير حاجي مريد ڳوٺ جو منظر ٻڌائي رهيا آهن. سنڌ جو قديمي قبيلو بڪڪ هن ڳوٺ جا رهواسي آهن جيڪي ڪڏهن ڪڏهن پريس ڪلبن آڏو پلي ڪارڊ کڻي بک هڙتال يا مظاهرو ڪرڻ تي مجبور ٿيندا آهن. حالت اها آهي ته پرامن سنڌين جي بينر تي لکيل اکرن کي حڪمران پڙهڻ لاءِ تيار نه آهن ته سنڌي ماڻهو ڇو بينر کڻي ٻاهر نڪتا آهن ۽ نعرا هڻي رهيا آهن. هي حڪمران سنڌي ٻولي پڙهن به ڇو؟ جو هتي ته سنڌي ٻوليءَ سان ماٽيلي ماءُ وارو سلوڪ آهي. باوجود ان جي ته سنڌ جي سرڪاري ٻولي سنڌي ٻولي آهي، پر ڪراچيءَ ۾ هزارين اسڪول سنڌي ٻولي نئين نسل کي پڙهائڻ عيب سمجهن ٿا. اها نسل جي وڇوٽي اسان نٿا ڪيون پر پاڻ پيدا ڪري رهيا آهن. سنڌين جي ڳوٺن جون سندون جيڪي نه عدالتن ۾ قابل قبول آهن، ۽ نه وري انهن تي ڪو غريب سنڌي بئنڪ مان قرض کڻي پنهنجو اجهو ٺاهي سگهي ٿو نه وري رياست جو ڪردار سنڌ دوست نظر اچي ٿو. اڄ ڪراچي جي اڪثر ڳوٺن کي ڊاهڻ جو حڪم نامون ڪڍيو ويو آهي. سنڌ ترقي پسند پارٽي توڙي ٻين قومپرست جمهوريت پسند ۽ سنڌي ماڻهن جي شديد ردعمل جي نتيجي ۾ عارضي طرح ته ان فيصلي تي عمل ڪرڻ کان روڪيو ويو آهي. سنڌين سان اڄ حالت اها آهي ته هو پنهنجي سڃاڻپ ظاهر ڪرڻ لاءِ هڪ ڀيرو ٻيهر پنهنجي سڃاڻپ لاءِ قانون سازي لاءِ آواز بلند ڪرڻ تي مجبور ٿي پيا آهن. سنڌ اسيمبلي ڳوٺن جي تحفظ لاءِ قرارداد پاس ڪئي آهي. ڪراچي جي ڳوٺن کي ڊاهڻ، انهن کي بنيادي سهولتن کان محروم رکڻ اصل ۾ سنڌ جي وجود ۽ بقا سان هٿ چراند آهي، اسين ڳوٺن جي ڊهڻ کي قومي بقا جو مسئلو سمجهون ٿا ۽ سمجهڻ گهرجي ۽ جيڪو هي ڳالهه نٿو سمجهي اهو بي عقل آهي. ان صورتحال کي نظر ۾ رکندي بنيادي معاملن تي قومي جاڳرتا، مستقل مزاجي ڊگهي جدوجهد ڪرڻ جي ضرورت محسوس ٿئي ٿي. ڪراچي جي سمورن ڳوٺن کي پڪو ڪيو وڃي، سمورن ڳوٺن کي بنيادي سهولتون، تعليم، سيوريج، پاڻي پيئڻ جي سهولتن روڊ، بجلي، گئس، وغيره ملڻ گهرجي. ڌارين جي ڪالونين کي ڏنل ليزليٽر رد ڪري سنڌين جي ڳوٺن کي ليزون ڏنيون وڃن. ڪراچي شهر اندر پراڻن ڳوٺن جي آبادي وڌڻ ڪري ڳتيل آبادي هجڻ ڪري کين ٻئي هنڌ مفت ۾ زمينون الاٽ ڪري ڏنيون وڃن. سمورين ڌارين جي غيرقانوني آبادين کي مسمار ڪري کين ڏيهه نيڪالي ڏني وڃي. فوجي فائونڊيشن کي پاور پلانٽ لاءِ ڏنل زمين رد ڪري سمنڊ ڪناري اٺن ڳوٺن کي بچايو وڃي. اسٽيل مل ۽ پورٽ قاسم اٿارٽي پاران ڊاٿل ڳوٺن کي مڪمل معاوضو ۽ زمين جي فراهمي ڪئي وڃي. ڪراچي جي پسگردائيءَ ۾ سمورن ڪارخانن ۽ ملٽي نيشنل ڪارپوريشنن ۾ مقامي ماڻهن کي روزگار ڏنو وڃي. موجوده سياسي سماجي صورتحال جي پسمنظر ۾ سنڌ جي ماڻهن کي منظم ٿي، ڌرتي ڌڻي محسوس ڪندي بقا خلاف ٿيندڙ رٿابندي کي گڏيل جدوجهد سان منهن ڏيڻ گهرجي. سنڌ جي قومپرست، جمهوريت پسند سياسي ڌرين ۽ شخصيتن کي درگذر جي پاليسي تي عمل ڪندي پارٽي مفادن کان هٽي قومي ذميواري محسوس ڪندي ڪراچي جي ڳوٺن کي بچائڻ لاءِ اڳتي اچڻو پوندو.