سوات ٺاهه
افغان انقلاب جي ناڪامي کانپوءِ افغانستان ۽ پاڪستان جا بنياد پرست طالبان وڌيڪ منظم ۽ سگهارا ٿي ويا. سموري اسلامي رياستن مان مسلمان انتهاپسند پاڪستان جي اُترين علائقن ۾ گڏ ٿيندا رهيا. مدرسن ذريعي طالبانن جي مذهبي ڪٽرپڻي بنيادن تي تربيت ڪئي وئي. نتيجي ۾ هزارين ماڻهن جي منظم فوجي شڪل جڙي راس ٿي آهي. هي طالبان ڪجهه وقت اڳ تائين صرف افغانستان ۾ اتحادي قوتن خلاف ويڙهه ڪري رهيا هئا پر هاڻ هو پاڪستان سرڪار لاءِ چئلينج بڻجي ويا آهن. هڪ لک کان وڌيڪ پاڪستاني فوج مُلان صوفي محمد ۽ ملا فضل الله جو مقابلو نه ڪري سگهي. نتيجي طور تي قائداعظم محمد علي جناح جو پاڪستان جيڪو جمهوري ۽ سيڪيولر هو انهن بنيادن تي رياست خيرباد ڪري چند مذهبي دهشتگردن هٿان شڪست کائي وئي ۽ طئي ڪري ويٺا آهن ته سوات ۾ شريعت لاڳو ڪري قاضي عدالتون قائم ڪيون وڃن ۽ عدالتن جي ججن کان مُلا صوفي انٽرويو ڪندو. اهڙي ريت مذهبي انتها پسندن لاءِ رستو صاف ڪيو ويو آهي ته هو پنهنجي طاقت ذريعي رياست کي گوڏن ڀر جهڪائي هڪ علائقي ۾ پنهنجي حڪمراني کانپوءِ هو آهستي آهستي اڳتي وڌندا. سوات کان پوءِ سڄو صوبو پشتونخواه انهن جو ٽارگيٽ آهي.
اڄ اسين 21هين صدي ۾ رهون ٿا. جمهوريت، سيڪيولر ۽ انسانن جي بنيادي حقن جي صدي آهي. هي مُلا جيڪي نياڻين کي اسڪول وڃڻ تي پابندي ٿا هڻن، هي مُلا عورتن کي گهرن ۾ قيد رکڻ ٿا چاهين. هي مُلا عوام کي علم، ادب ۽ سائنسي تعليم کان ڏور رکڻ چاهين ٿا. جيڪي دهشتگرد بم ٻڌي مسجد ۽ امام بارگاهه ۾ گهڙي معصوم ماڻهن جو قتلام ڪندي نٿا گهٻرائين سي جيڪڏهن پاڪستان جي رياست تي قابض ٿي وڃن ڏنڊي جي زور سان ۽ ملڪ جي ايجنسين جي مدد سان ته پوءِ تباهي ٿي ويندي. انساني حق صلب ٿيندا. عوام ۽ محڪوم قومون پنهنجن بنيادي حقن کان محروم ٿيندا. ثقافت کي ائين تباهه ڪيو ويندو، جيئن باميان ۾ صديون پراڻا مجسما ۽ تاريخي افغان تهذيب کي تار تار ڪيو ويو. موجوده سرڪار ۽ باچا خان جي پوئلڳن ڀاڙيائپ جو مظاهرو ڪندي دهشتگرد گروهن سان سمجهوتو ڪري غفار خان جي روح کي رنجايو آهي. انهي ٺاهه سان خوبصورت وادي جي پُر امن عوام کي ٻوهي ۾ وڌو ويو آهي. ان سان امن بحال نه ٿيندو. جمهوريت ۽ سيڪيولر سوچ ۽ فڪر پروان نه چڙهي سگهندي. ان ٺاهه پويان عوام دشمن، جمهوريت دشمن ۽ سيڪيولر فڪر جا مخالف ادارا سرگرم آهن. ان ڪري اهو ٺاهه فوري طور تي ختم ڪري مذهبي دهشتگردي کي چٿيو وڃي ۽ عوام کي امن فراهم ڪيو وڃي. سوات ۽ اُتر وزيرستان جو اڪثريتي عوام پُرامن، جمهوريت پسند ۽ سيڪيولر آهي، رياست مذهبي جنونيت کي روڪي ته عوام سندن ساٿ ڏيندو ۽ هر صورت ۾ ٿوري نقصان سان فتح عوام جي ٿيڻي آهي. اُتان جي پُرامن عوام کي دهشت ۽ وحشت جي ماحول مان هر صورت ۾ آزاد ڪرائڻ گهرجي.