اعتراف
جڏهن 18 فيبروري جون چونڊون ٿيون هُيون ۽ اقتدار پ پ حوالي ڪيو ويو، زرداري صاحب صدر چونڊيو ويو اُن وقت کان هر باشعور ماڻهو ۽ سياسي ڌُر چيو پي ته پاڪستان جي موجوده تبديلي عوام جي حقيقي جمهوري چونڊن ذريعي نه پر سب ڪجهه طئي ٿيل هو.
جنرل مشرف کي رليف ڏيڻ تي به ساڃاهه وندن ۾ ڪو مونجهارو نه هو. هو بلڪل واضح هئا ۽ آهن ته موجوده تبديلي ڊيل ذريعي ٿي آهي. اچو ته ان ڳالهه جو جائزو وٺون ته ڇا ان اعتراف کان پوءِ پاڪستان هڪ آزاد ۽ خودمختيار رياست آهي. ڪيئي ڀيرا اڳ بحث ڪري چُڪا آهيون ته وچ اوڀر ۽ ايشيا ۾ آمريڪي مُداخلت ڪن خاص سببن جي ڪري ٿي آهي، انهن سببن تي عمل پيرا ڪرڻ لاءِ جاڙا ٽاور ڪيرايا ويا. جنهن ۾ ڪئين آمريڪي ماڻهو ماريا ويا. ۽ پوءِ آمريڪا پاڻ ۽ اتحادي ڌرين کي ساڻ وٺي عراق ۽ پوءِ افغانستان ۾ ديرو ڄمايو ڪارڻ هڪ ئي آهي ته هن خطي ۾ رهي ڪري گئس ۽ آئل جي ذخيرن تي قبضو ڄمائڻو آهي، انڪري پاڪستان جي فوجي طاقت، علائقي ۾ اهميت کي نظرانداز نٿو ڪري سگهجي انڪري حالتون جوڙي پاڪستان جي اندروني صورتحال کي بحران ۾ وجهي ۽ پوءِ پاڻ داخل ٿي ويو آهي.
پاڪستان ۾ آمريڪي مداخلت ڪجهه مختلف آهي هو افغانستان عراق وانگر نه پر سياسي اثر رسوخ استعمال ڪري ملڪ جي حاڪميت تي قابض ٿي ويو آهي.
بينظير ڀٽو جي قتل ۾ ڪير ملوث آهي ساڃاهه وند ماڻهن ۾ ٻه رايا ناهن بينظير ڇا ڪاڻ جو پاپولر ليڊر هئي ۽ اهي چٽا امڪان هئا ته هو پنهنجي بهادر پيءُ وانگر ڪٿي آمريڪا مُخالف ڪردار ٿي بيهي . اُنڪري مفاهمت ذريعي عالمي طاقتن ملڪي صورتحال کي تبديل ڪرايو پر بينظير ڀٽو کي طئي شده فارمولي تحت رستي کان هٽايو ويو. ۽ اُن جي جاءِ تي هڪ unpopular شخص آصف زرداري کي ميدان تي لاٿو ويو. تاريخ ۾ اهڙا شخص عوام دوست ڪردار ادا ڪرڻ بجاءِ جن جو هر ڪردار هجي ٿو اُن لاءِ هو ڪم ڪري ٿو فائديمند ٿئي ٿو. آمريڪا پنهنجي سڄي تاريخ ۾ سندس ڪم ڪندڙ دلال حڪمران جڏهن ڪارائتا نٿا هجن ته انهن جو صفايو ڪيو ڇڏي. ائين جئين ضياءَ الحق افغان انقلاب مُخالف ڪردار ادا ڪرڻ کانپوءِ ۽ جڏهن فارغ ٿيو کيس ماريو ويو پر هاڻ آمريڪا نئون ٽرينڊ متعارف ڪرايو آهي. هو پاڻ لاءِ ڪم ايندڙ ڪردارن جو تحفظ ڪندو. انڪري جنرل مُشرف سان چونڊيل حڪومت کي ڊيل ڪرائي وئي اُن کي عزت ۽ آبرو سان سلامي ڏني وئي. 12 آڪٽوبر ١٩٩٩ع کان جمهوري اقتدار تي راتاهو هڻندڙ جنرل مُشرف اٺن سالن تائين جيڪو ڪجهه ڪيو اُهو کيس معاف ڪيو ويو. جنهن مان ثابت ٿيو ته پ پ هر دور ۾ ڪنهن نه ڪنهن طاقتور ڌُر سان يا عالمي ادارن جي مداخلت سان ڊيل ڪري اقتدار ۾ اچي ٿي، جڏهن ته تاريخ ۾ جمهوري پارٽيون مختلف هجن ٿيون انهن جو ڪردار جمهوري هجي ٿو. عوام دوست ۽ آمريت دشمن هجي ٿو، جڏهن به عوامي پارٽين کي اقتدار ۾ اچڻ جو موقعو ملي ٿو ته هو جنرل شاهي کان سمورا حساب وٺن ٿا قاتلن ۽ رهزنن کي چونڪن تي ٽنگيو وڃي ٿو، عوام جي رت جي هڪ هڪ ڦڙي جو حساب ورتو وڃي ٿو. پر اسان جي چونڊيل حڪمرانن جيڪي پاڻ کي جمهوريت پسند سڏرائين ٿا تن ڪجهه ٻيو ڪيو آهي، جنرل مُشرف جي اٺن سالن جي دور ۾ جيڪي ڪيس ٿيا هاڻ انهن جو حساب ڪنهن کان وٺجي.
بلوچستان ۾ فوجي آپريشن اڪبر بُگٽي جو قتل ۽ 7هزار بلوچ ٽارچر سيلن ۾ موجود آهن، بينظير ڀٽو جو قتل جيڪو سڌي ۽ اڻ سڌي طرح سان جنرل مُشرف تي آهي، سڄي ملڪ ۾ طالبا نائيزيشن کي هٿي وٺرائڻ، هزارين ماڻهن جو قتل عام ڪنهن جي کاتي ۾ ويندا. 12 مئي ۽ 9 اپريل تي ڪراچي ۾ پُرامن ماڻهن جو قتل عام ۽ وڪيلن کي ساڙي رک جو ڍير ٺاهڻ ۾ ڪير ملوث هو. ڊي سنٽر لائيزيشن جي نالي ۾ ٻهراڙي جي وڏيرن ۽ شهرن جي سگهارن ماڻهن کي وڌيڪ طاقتور بنائي بُک ۽ بدحالي جنم ڏيندڙ ۽ ملڪ جي ٽوٽل خودمختياري کي داءُ تي لڳائيندڙ جنرل مُشرف کي باعزت بري ڪندڙ ماڻهو ڇا عوام دوست ڪردار ادا ڪري رهيو آهي.
آمريڪا ۽ برطانيه خاص ڪري پاڪستان ۾ زبردست مُفادن جي نظر سان ڏسن ٿا انڪري آمريڪي عملدار رچرڊ هالبروڪ پاڪستان جي هاءِ آفيشل سان گڏجاڻيون ڪري ٿو انهن کي ڊائريڪشن ڏئي ٿو. وزيرستان ۽ سوات آپريشن جي پويان آمريڪي مُفاد هئا، ڪراچي ۾ ايمبسي جي توسيع ۽ فوجي ڇانوڻين جي امڪانن اهو ثابت ڪيو آهي ته هاڻ پاڪستان مڪمل طرح سان سڌي غلامي ۾ جڪڙجي ويو آهي اڳ IMF ۽ ورلڊ بئنڪ جي قرضن ذريعي اڻ سڌي ريت غلام بنايو ويو هو، هاڻ آمريڪي ماڻهن جي اچ وڃ هر معاملي تي مُداخلت اهو ثابت ڪري ڇڏيو ته پاڪستان هڪ آزاد ۽ خودمختيار رياست ناهي انڪري ملڪ جا حاڪم اهو اعتراف ڪرڻ ۾ منجهن ٿا ڇاڪاڻ جو سندن مستقبل جو فيصلو هو عوام تي نٿا ڇڏين بلڪه هو سمجهن ٿا ته عالمي قوتون ئي سڀ ڪجهه آهن جنهن کي وڻين سو اقتدار جو مالڪ بنائين ائين جيئن افغانستان ۾ حامد ڪرزئي.
هڪ طرف پاڪستان جا معاملا ڊيل ذريعي پيا ٿين سمورا معاملا آمريڪا، دُبئي يا شهزادي عبدالله جي محل ۾ ٿي رهيا آهن، ته اُهي جمهوريت جي نالي ۾ حڪمران عوام جي مسئلن کي ڪيئن منهن ڏيندا. سندن ئي تخليق ڪيل آئين جي ڪهڙي آرٽيڪل ۾ لکيل آهي ته پنهنجا قومي معاملا ٻين کان حل ڪرايو، بلڪل واضح ٿي ويوآهي ته اسان جا حڪمران پوليٽيڪل ايجنٽ طور تي ڊيوٽي سرانجام ڏئي رهيا آهن، ملڪ جي 16 ڪروڙ عوام جي اڪثريت بُک ۽ مهانگائي جي ور چڙهيل آهي، امن امان موڪلائي ويو آهي، ڪرپشن انتها تي پهتل آهي عوام جا چونڊيل حڪمران وزير مشير پنهنجا ڀڀ ڀرڻ ۾ پورا هجن، جن ماڻهن غيض ۽ غضب خلاف ووٽ ڪيو جن ماڻهن جي اڪثريت اهو ٿي چاهيو ته هو اقتدار ۾ اچي بينظير جو پلئه ڪندو، اٺن سالن تائين فوج جيڪي جاوا ڪيا جنرل جيڪي عوام دشمن حرڪتون ڪيون قتل عام ڪيو ته اُنجو حساب وٺنداسين. پر بلڪل اُن جي اُبتڙ حڪمرانن ووٽن جي تقدس ۽ جمهوريت جي اصل روح جون ڌڄيون اُڏاري ڇڏيون آهن، هڪ جنرل سان ڊيل ۽ اُن کي سمورن ڏوهن مان بري ڪرڻ جو مطلب هي ٿيو ته آئين جي آرٽيڪل 6 سان خود حڪمرانن غداري ڪئي ٻيو ته فوج جي لاءِ ٻيهر Massage هوندو ته جڏهن چاهين وري اقتدار ۾ اچي سگهن ٿا.
فوج سياست کان ٻاهر ٿيڻ بجاءِ وڌيڪ سگهاري ٿي آهي ۽ جمهوري قوتن جو ئي فرض هو ته هو جڏهن اقتدار ۾ آيا هئا ته عوام جي طاقت تي ڀروسو ڪري جنرل کي عدالت جي ڪٽهڙي ۾ بيهاريو وڃي ها. ۽ اهو رستو جمهوريت جي پٽڙي تي چڙهي ها. ۽ فوج جا سياست ۾ اچڻ جا رستا روڪيا وڃن، عوام جي اُمنگن ۽ اميدن تي پورو لهجي ها.
بنگلاديش جي آزاد ٿيڻ کان پوءِ جڏهن فوجين بغاوت ڪئي شيخ مجيب جي اقتدار تي قبضو ڪيو ويو آزادي پسندن ۽ جمهوريت پسندن جي رستا روڪ ڪئي وئي هڪ فوجي جنرل اقتدار تي ويٺو جمهوري قوتن ڊگهي ويڙهه وڙهي عوام مزاحمتي تحريڪ شروع ڪئي ۽ نيٺ ڪاميابي ملي اُن جنرل کي عدالت جي ڪٽهڙي ۾ آڻي کيس سزا ڏني وئي عوامي ليگ جيڪا جمهوري پارٽي هئي اُن ڪوبه ڪمپرومائيز نه ڪيو ۽ اهوئي سبب آهي جو اڄ فوج کي ڪنهن حد تائين سياست ۾ مداخلت کان روڪيو ويو آهي.
هڪ ملڪ جا حڪمران ڪنهن ٻي عالمي قوت سان پنهنجي خود مختياري کي بحال رکندي هر قسم جا معاملا طئي ڪندا آهن پر پنهنجي اتدروني معاملن ۾ مداخلت کي برداشت نه ڪندا آهن، ايران جي تازين چونڊن ۾ جيڪي مخالف ڌُر تحريڪ هلائي ته آمريڪا کلي ڪري سندن حمايت جو اعلان ڪيو ته جيئن ايران جا اندروني معاملا ڪمزور ٿين.
هڪ جنرل مُشرف سان ڊيل سڄي ملڪ جي جمهوري سسٽم جو ٻيڙو ٻوڙي ڇڏيو آهي. هڪ اڻ چونڊيل آمر جنرل ۽ چونڊيل سول حڪمران ۾ فرق نظر نٿو اچي. عالمي مداخلت ۽ فوج سان ڊيل جو اعتراف ملڪ کي مڪمل غلامي ڏانهن وٺي ويندو عوام کي رليف ملڻ بجاءِ عوام مهانگائي، حقن کان محروم ٿيندو ۽ شايد ڪنهن ڊگهي اڻ وڻندڙ صورتحال ۾ عوام کي منهن ڏيڻو پوندو. صدر آصف زرداري جي ڊيل واري اعتراف جو کيس عوام کي جواب ڏيڻو پوندو. کيس عوام جي عدالت جي ڪٽهڙي ۾ اچڻو پوندو. عوام جي غم ۽ غصي کي منهن ڏيڻو پوندو، بينظير، اڪبر بُگٽي، بالاچ مري، لال مسجد 12 مئي، 9 اپريل تي ٿيل سمورن شهيدن جي قاتلن سان ڊيل جو اعتراف زرداري صاحب کي ڏاڍو مهانگو پوندو. صدر صاحب پليجي پيو آهي ته ڪو صرف عالمي قوت آمريڪا ۽ برطانيه ئي طاقتور آهن اُهي ئي اڇي ڪاري جا مالڪ آهن جنهن کي چاهين عزت ڏين ۽ جنهن کي چاهين ذلت، ائين ناهي آمريڪا ۽ برطانيه تاريخ ۾ عوام جي طاقت آڏو گوڏا کوڙيا آهن انهن اُتان ڀاڄ کاڌي آهي، ڏکڻ ويٽنام ۾ هڪ دلال ويٽنامي کي ڪوڙي ريفرنڊ ذريعي حاڪم بنايو ويو پويان سڄي آمريڪي فوج موجود هئي پر دنيا ڏٺو ته هٿين خالي نٻل، ڪمزور ويٽنا مين آمريڪن کي ڀجائي ڪڍيو ۽ سندن دلال حاڪم نه ٽڪي سگهيو، برطانيه ننڍي کنڊ ۾هڪ صدي کان وڌيڪ حڪمراني ڪئي پر جڏهن عوام رد عمل ڪيو ته عالمي قوت برطانيه کي هتان به ڀڄڻو پيو. صرف عارضي مُفاد حاصل ٿين ٿا. صدر زرداري آمريڪي ۽ برطانيه جي ڏاڍ تي شايد گهڻو وقت جٽاءُ نه ڪري سگهي ۽ هو وري ڪي نوان پهلوان ميدان تي لاهين انڪري وقت نه ويوآهي، ملڪ جي وڏي جمهوري پارٽي کي نئين سر فڪر ڪرڻ جي ضرورت آهي. مُشرف کي عدالت جي ڪٽهڙي ۾ آڻي عوام کي ويساهه ڏئي، فوج جي سياست ۾ انٽري کي روڪي اٺن سالن ۾ ٿيل جنرل جي زيادتين جو عوام کي انصاف ملي، عوام اقتداري ڌُرين کي ڏنل ويساهه واپس وٺي سگهي ٿو، اعتراف جيڪو وڏو جُرم آهي تنهن جو حساب ڪتاب وٺي سگهجي ٿو. اهو ايندڙ عام چونڊن ۾ به ٿي سگهي ٿو ته وري ڪنهن غير متوقع انقلاب ذريعي به ٿي سگهي ٿو.