ناول

نيٺ گونگي ڳالهايو

امر جليل سنڌ جو گهڻو پڙهيو ويندڙ ليکڪ آهي. سندس ڪهاڻيون ۽ ڊراما گهڻو مقبول ۽ مشهور ٿيا آهن، نه صرف اهو پر سندس ڪالم جي انداز ۾ لکيل ڪهاڻيون به لازوال آهن. امر جليل صرف هڪ ئي ناول لکيو آهي "نيٺ گونگي ڳالهايو“، جيڪو سياسي حالتن ۽ خاص ڪري سنڌي ماڻهن سان اسلام آباد ۾ ٿيندڙ وارتائن تي لکيل آهي. سندس هي ناول نوي جي ڏهائيءَ ۾ عبرت گروپ پاران نڪرندڙ هفتيوار رسالي سنڌوءَ ۾ قسطوار ڇپبو هو. 1994ع ۾ عبرت بڪ ڪلب پاران ان کي ڪتابي صورت ۾ ڇپرايو ويو.

ڪتاب مان ورتل ڪجهه سٽون:
ايئن ڇو آهي، جو اسان جي زندگي پنهنجي بيگناهي ثابت ڪرڻ جي جدوجهد ۾ بيمقصد گذري ويندي آهي !.
چوندا آهن ته قانون جي نگاهن ۾ انسان بيگناهه آهي، جيستائين هو گنهگار ثابت ٿئي. پر، ساڳيو قانون اسان لاءِ ابتڙ آهي. اسين گنهگار آهيون، جيستائين پاڻ کي بيگناهه ثابت نه ڪريون.
  • 4.5/5.0
  • 10913
  • 3312
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • امر جليل
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book نيٺ گونگي ڳالهايو

32

سوچيندي سوچيندي ذھن برپٽ بيابان ٿي ويو، جنھن ۾ اڏامندڙ واريءَ، رڃ، اڃ ۽ ويرانيءَ کان سواءِ ڪجھه نه ھو. فرار جي ڪا راھ نظر نه پئي آئي. مسئلي جو حل نظر سمجھه ۾ نه پئي آيو. پاڻ تي رحم کائڻ، ۽ ماڻھن ۾ پنھنجي لاءِ ھمدرديءَ جي جذبي جاڳائڻ کان مون کي نفرت آھي. مون کي پاڻ کان نفرت ٿيڻ لڳي. پلنگ تي ليٽي پيس. ٿڌي ھوا ڪمري ۾ ڪاھيندي آئي. پاڻ ۾ ايتري سگھه نه سمجھيم، جو پلنگ تان اٿي دريون بند ڪري ڇڏيان. پيرانديءَ کان رکيل ڪنبل کڻي پنھنجي مٿان وجھي ڇڏيم. ڪمري جي اوندھ ۽ ٻاھران ايندڙ روشنيءَ ۾ درين جا لڏندڙ پردا مون کي بدروح محسوس ٿيڻ لڳا، جيڪي ابليس جي رقص ۾ محو ھئا. مون کي اھڙا آواز ٻڌڻ ۾ پئي آيا، جن جو ڪو مفھوم، معني نه ھئي. دڦن، نغارن، اٺن، گھوڙن، حمله آورن ۽ زخمين جي مليل جليل آوازن جو طوفان ھو، جيڪو لمحي لمحي ويو پئي وڌنڌو. مون محسوس ڪيو ته بگھڙن جي نرغي ۾ مان اڪيلو نه ھوس، مون کانسواءِ گلاب گونگو،برپٽ صحرائي، سندس پوڙھي والدھ، ۽ ٻه پٽ به خونخوار بگھڙن جي نرغي ۾ ھئا ! ڀونڪندا م نڙگھٽن مان خوفناڪ آواز ڪڍندا، الرون ڪندا خونخوار بگھڙ اسان بيوسن تي حملو ڪندا پئي آيا، سندن اکيون ٽانڊن وانگر ٻرندڙ، زبانون لڙڪندڙ ۽ چنھنبائي ڊگھا ڏند رت ھاڻا ھئا. مون کي محسوس ٿيو،ٿوريءَ دير ۾ بگھڙ اسان کي چيري ڦاري ڇڏيندا، اسان جو ٻوٽيون ٻوٽيون ڪري ڇڏيندا ! مون ھوا ۾ ائين ھٿ ھنيا، ڄڻ حمله آور بگھڙن کان پاڻ کي بچائڻ جي ڪوشش پئي ڪيم. ان دوران سمجھان ٿو، منھنجي وات مان ڪي آواز به نڪتا ھئا، ڄڻ بگھڙن کان بچڻ واري جدوجھد ۾،، بگھڙن سان خالي ھٿين جنگ پئي جوٽيم. وڏي يڌ پئي ھلي. مٽيءَ سان گڏجي اسان جو ماس وڍجي وڍجي اڏامي رھيو ھو. جنگ ايڏي گھمسان جي، جو نه ڪجھه ڏسڻ ۾ پئي آيو، ۽ نه ڪجھه ٻڌڻ ۾ پئي آيو. دز ۽ اڏامندڙ مٽي ۾ ڌرتيءَ ۽ آسمان جي وچ مان مفاصلو ختم ٿي ويو ھو. مون آسمان ڏانھن ٻانھون اڀيون ڪندي وڏي واڪ چيو، ھن جنگ جو شاھد رھجانءِ، گواھ رھجان ءِ –
ھڻڻ، ھڪلڻ،، ٻيلي سارڻ، مانجھيان اي مَرَڪ،
وجھن تا نه فرق، رُڪ وھنديءَ راند ۾.
تڏھن ڪجھه ماڻھن مون کي کُنڀي ورتو. ٻانھن، ڪلھن ۽ ڪنڌ کان جھلي مون کي خوب ڌونڌاڙيائون – وڏن آوازن ۾ سڏ ڪيائون، جوڳي، جوڳي، جوڳي !
اوچتو، جنگ بند ٿي ويئي. دڦن، نغارن، اٺن، گھوڙن، بگھڙن، تلوارن ۽ بندوقن جا آواز، حمله آورن ۽ زخمين جا ڪوڪڙاٽ بند ٿي ويا. ماٺ جا مَڻ مٿان لھي آيا. تڏھن به مون چپن ۾ جھونگاريو پئي ” ھڻڻ، ھڪلڻ، ٻيلي سارڻ، مانجھيان اي مَرَڪ – رُڪ وھنديءَ راند ۾، وجھن تان نه فرق.“
” جوڳي، جوڳي، جوڳي! “ آواز آيو.
مون اطراف جو جائزو ورتو.
سينئر نرس، سسٽر زيتون، ٻه ٽي ٻيون نرسون، ۽ ھڪ ٻه وارڊ بواءِ بيٺا ھئا.
” تون ٺيڪ ته آھين نه، جوڳي؟ “ سسٽر زيتون پڇيو.
” مان ! “ مون تجسس، ۽ تعجب وچان پڇيو، ” ھتي ڪجھه ٿيو ھو؟“
سسٽر زيتون چيو، ” تو وڏي واڪ، رڙيون ڪندي سنڌي ۾ ڪجھه چيو ھو.“
ورجايم، ” مون سنڌي ۾ ڪجھه چيو ھو ! “
سسٽر زيتون وراڻيو، ” ھا، زور زور سان ڪجھه چيو ھيئه، ۽ ٽنگون ٻانھون ائين پئي ھلائيه، ڄڻ ڪنھن سان وڙھئين پئي !“
ٿڌو ساھ کنيم. مامري جي مام تائين پھچندي. چيم، ” ھا سسٽر وڙھيم پئي ! “
تعجب وچان پڇيائين، ” ڪنھن سان؟“
چيم، ” بگھڙن سان.“
حيرت وٺي ويس. چيائين، ” بگھڙن سان ! “
وراڻيم، ” ھا، بگھڙن سان، جن جون زبانون لڙڪندڙ ۽ اکيون ٽانڊن جھڙيون، ۽ ڏند رت ھاڻا ھئا.“
نرسن ۽ وارڊ بوائن عجيب نظرن سان ھڪٻئي ڏانھن ڏٺو. سندس تجسس مون کي سمجھه ۾ اچڻ لڳو.
چيم، ” خواب پئي ڏٺم، بلڪه نائٽ ميئر. تون ته خواب ڏسندي آھين نه، سسٽر زيتون؟“
” ھا، ڏسندي آھيان.“ سسٽر زيتون وراڻيو، ” پر، اھڙي خوفناڪ نموني جا نه، جنھن جو ذڪر تو ھينئر ڪيو آھي.“
سسٽر زيتون ٻين نرسن ۽ وراڊ بوائز کي وڃڻ لاءِ چيو. ھو ھليا ويا.
سسٽر زيتون چيو، ” خبر اٿئي، تو ڇا پئي ڪيو؟“
چيم، ” ھا وڙھيم پئي بگھڙن سان.“
سسٽر زيتون چيو، ” تو ڇڙيون پئي ھيون، ۽ رڙيون پئي ڪيون – ڄڻ دورو پيو ھجئي ! “
چيم، ” مون اڳ به خواب ۾ بگھڙ ڏٺا آھن، پر اھڙي نموني جا خوفناڪ ۽ خونخوار نه، جھڙا اڄ ڏٺا ھئم. لڳو پئي مون سان گڏ گلاب گونگي، برپٽ صحرائي، سندس والدھ ۽ ٻن پٽن کي به چيري ڦاڙي ڇڏيندا.“
سسٽر زيتون ڪجھه ڪجھه حيرت وچان پڇيو، ” اھي سڀئي ڪير آھن، ڪھڙو واسطو آھي، ھنن جو تو سان؟“
تڏھن، مون کي غلطيءَ جو احساس ٿيو. اسپتال ۾ مان ڊاڪٽر امان الله جو مريض ھوس. مون کي مٿي ۾ ٽيومر ھو. منھنجو آپريشن ٿيڻو ھو. اسلام آباد ۾ منھنجو ڪو به مٽ مائٽ ڪونھي. ڳالھه لنوائيندي چيم، ” منھنجا مائٽ آھن، روھڙيءَ ۾ رھندا آھن.“
پڇيائين، ” تو کي ڏاڍا عزيز آھن؟“
”ھا “. چيم، ” مون کي ڏاڍا عزيز آھن، تڏھن ته خواب ۾ ايندا رھندا آھن، ۽ خواب ۾ مون سان گڏ ڀوڳيندا آھن.“
سسٽر زيتون سوچ ۾ پئجي ويئي. پڇيائين، ” تون ان قسم جا خواب ڏسي پريشان ته نه ٿيندو آھين؟“
الائي ڪيئن چپن تي مُرڪ اچي ويئي، چيم ” تون ڇا ٿي سمجھين، ان قسم جا خواب ڏسي ڪو خوش ٿي سگھندو آھي ! “
” نه نه، منھنجو مطلب اھو نه ھو.“ سسٽر زيتون به ذري گھٽ کلي پيئي.
سسٽر زيتون ڏانھن ڏسندي چيم، ” مون ٻڌو آھي، سسٽر جن کي مٿي ۾ ٽيومر ھوندو آھي، سي اڪثر ان قسم جا خواب ڏسندا آھن؟ “
اکين ۾ وحشت تري آيس. چيائين ” نه نه. ضروري ناھي. ھا، ڪن مريضن کي ان قسم جا خواب ايندا آھن – سڀني کي نه.“
سسٽر زيتون کي پڪ ھئي ته منھنجي مٿي ۾ ٽيومر ھو، ۽ ايندڙ ھفتي منھنجو آپريشن ٿيڻو ھو.
چيم، ” سسٽر، مون کي لڳي ٿو، اسان جو معاشرو خونخوار بگھڙن جو معاشرو آھي.خونخوار بگھڙ اسان سڀني کي چيري ڦاڙي ڇڏيندا، ۽ معاشري ۾ مستحڪم ٿي ويندا.“
منھنجي ڳالھه سسٽر زيتون ڏاڍي تعجب سان ٻڌي. پوءِ ڄڻ ٻيھر ٻڌڻ لاءِ ڳالھايائين. چيائين، ” اسان جو معاشرو بگھڙن جو معاشرو آھي ! “
” ھا سسٽر.“ چيم، ” اسين سڀئي سيھڙ آھيون، زخمي ھرڻ آھيون. خونخوار بگھڙ اسان جي تعاقب ۾ آھن.“
سسٽر زيتون جي اکين مان خون ظاھر ٿيڻ لڳو.
” ھي مون ڇا ٻڌو آھي، جوڳي؟ “ ڊاڪٽر امان الله خان ڪمري ۾ داخل ٿيو. چيائين، ” جاڳندي خواب پئي ڏٺو، يا ننڊ ۾ ھئين؟ “
چيم، ” ڪجھه ماڻھو جاڳندي خواب ڏسندا آھن، مان انھن مان ھڪ آھيان.“”
پڇيائين، ” ٻيو ڪو پرابلم ته ناھي نه؟“
” ڇا جو؟“ پڇيم، ” ڇا جو پرابلم؟“
ڊاڪٽر امان الله خان جواب ڏيڻ کان اڳ سسٽر زيتون ڏانھن ڏٺو.
سسٽر زيتون ڪمري مان ھلي ويئي.
ڊاڪٽر امان الله خان چيو، ” مجيد کي مون ڪوھاٽ روانو ڪرائي ڇڏيو آھي. ان قسم جا ماڻھو تنھنجو نقصان ڪندا.“
مون ڪجھه نه چيو.
ڊاڪٽر امان الله خان چيو، ” گلاب جي ضمانت لاءِ مون ھڪ سٺو وڪيل ڪيو آھي. سڀاڻي سندس ڪاغذ جج آڏو پيش ٿيندا.“
مان خاموش رھيس.
ڳالھائڻ کان اڳ ڊاڪٽر امان الله جو چھرو سرخ ٿي ويو. چيائين، ” برپٽ ۽ سندس والدھ جي باري ۾، ۽ ٻنھي جي حوالي سان سڀاڻي تون پريس ڪانفرنس ڪندين.“