”دل تي ٻه چار صورتون اڪري ويون اياز“
مُنهنجي مڱڻي کي ڏيڍ ٻه سال مس ٿيا هُئا، تڏهين هڪ ڏينهن اوچتو هڪ ڇوڪري مُنهنجي زندگي ۾ زوري داخل ٿي مون کي حيران، پريشان ڪري ڇڏيو. هي هڪ پنجابي ڇوڪري هُئي مريم نالو هوس، بيپناهه حسين و جميل، اڇو کير جهڙو رنگ ڪارا ڀنڀور گُهنڊي دار وار، وڏيون ڪاريون اکيون، پورو پُنو قد ۽ مناسب بدن، تمام گهڻي جذباتي، بيحد بهادر، خود اعتماد ۽ بيباڪ ڇوڪري هُئي. هي اسان جي گهر ٻاهران، مياڻي روڊ جي پرئين پاسي واري گهر ۾ رهندڙ وچولي طبقي جي فئملي هُئي... اصل ۾ ٿيو هيئن جو هڪڙي شام حسب معمول مان ٻنيءِ تان اچي وهنجي سُهنجي تيار ٿي، اسڪوٽر کڻي سامهون روڊ جي فٽ پاٿ تي بيٺس. اڪثر اوڏي مهل مُنهنجو دوست سليم به ايندو هو،پوءِ اسان گڏجي جماعت خاني ڏانهن ويندا هُئاسين، اُن ڏينهن مونکي ٿوري دير ٿي وئي هئي، نما شام، سليم به ڪو نه آيو هاڻ مان اڪيلو وڃڻ جي سوچي رهيو هُئس ته هڪ ڇهن ستن سالن جي خوبصورت ڇوڪري، روڊ جي پرئين پاسي کان ڊوڙندي روڊ ڪراس ڪري اچي مُنهنجي ڀر ۾ بيٺي، مونکي هڪ لفافو ڏيندي چيو، يه باجي نه ديا هي. مون پڇيو ڪون باجي، ته هُن سامهون جاءِ جي دريءَ ڏانهن اشارو ڪيو، وه کهڙکي مين، مون ڏٺو دري ۾ جتي هڪ چنڊ وانگر اڇو مُکڙو چمڪندي نظر آيو ۽ ان جي مُسڪراهٽ مُحٻت جو پيغام هُئي، مون لفافو کيسي ۾ وڌو ۽ واپس گهر وڃي پڙهيم ته وڌيڪ حيران ٿيس، پيار جي هن پيغام ۾ اُردو ۾ لکيل هو ته، مان ڪيتري عرصي کان توسان خاموش پيار ڪندي رهي آهيان، دل ئي دل ۾ توکي پوڄيندي رهي آهيان، پر تون اهڙو ظالم آهين جو مون ڏانهن اک کڻي به ڪو نه ڏسندو آهين، مان روزانه تنهنجي ديدار لاءِ انتظار ڪندي آهيان. آخر ۾ هن پنهنجو نالو مريم ڀٽ لکيو هو ۽ جلدي جواب ڏيڻ جي التجا به ڪئي هُئي. مُنهنجو تجُسس وڌڻ لڳو، چنڊ چهرو، پيار ڀريل پريم پتر جواب لکڻ تي مجبور ڪري ڇڏيو. مون لکيو، پياري مريم، تنهنجي خط کان اڳ ته مونکي ڪا خبر ڪو نه هُئي، پر اُن ڏينهن تنهنجو حسين چهرو ۽ پيار ڀريل مُسڪراهٽ ڏسي دل بيقابو ٿي وئي، تنهنجي عاشقانه التجا تي جواب حاضر آهي.“ اهڙي طرح خطن جو سلسلو هليو، هڪ خط ۾ مون گُلاب جي ڪلي وجهي موڪلي، ته ٿوري دير بعد، کڙڪي ۾ اها مُکڙي چپن تي، ڳل تي ۽ اکين تي رکي ڏيکاريائين. تحفن جي لين دين به ٿي، مون ملاقات لاءِ لکيو ته فورن تيار ٿي وئي ۽ جمعي جي ڏينهن يارهين بجي سول هاسپيٽل جي مين گيٽ وٽ ملڻ جو پروگرام موڪليو. جمعي ڏينهن يارهين بجي مان اسڪوٽر کڻي گهر ٻاهران بيٺس، ته هوءِ ڪارو برقعو پائي اڪيلي گهران نڪتي سول اسپتال ڏانهن وڃڻ لڳي، ٻه ٽي گهٽيون ڇڏي سول هُئي مان اسڪوٽر کڻي وڃي گيٽ وٽ بيٺس، هوءِ آئي ۽ پويان ويٺي، اسان لطيف آباد طرف وياسين، ست نمبر ۾ فردوس هوٽل جي فيملي ڪئبن ۾ آمون سامهون ويٺاسين، جڏهين هن بُرقعو لاٿو تڏهين چهري جي چانڊاڻ سان ڪئبن روشن ٿي وئي، ڇا ته پنجابي حُسن جو نمونو هُئي، هن جون ڳالهيون به عجيب ۽ حيران ڪندڙ هيون، هن ٻُڌايو ته جڏهين هنجي عمر يارهن ٻارهن سال هُئي تڏهين کان توکي ڏسندي رهي آهيان، توهان ڇوڪرا سامهون گهٽيءِ ۾ ڪرڪيٽ راند ڪندا هُئا، ۽ تون روز شام جو تيار ٿي سامهون بيهندو هُئين تون مونکي سٺو لڳندي هُئين، هن چيو اسين اسڪول مان ايندا هئاسين، تنهنجي ڀر مان گذرندي هُيس پر تنهنجي توجهه ڪو نه هوندي هُئي. سال کن کان مُنهنجي چاهت ۾ تيزي آئي، مان روز تيار ٿي کڙڪي مان بيهندي هُئس ته من تون مونکي ڏسين، پر تنهنجو ڌيان ئي ڪو نه هوندو هو، تنهنجي هڪ نگاهه لاءِ مان تڙپندي هُيس ته من تون ڏسين، پر روز مان نامراد ۽ مايوس ٿيندي هُئس، تڏهين مجبور ٿي خط لکيم. اسان آئسڪريم کاڌي ڪلاڪ کن ويٺاسين واپس آياسين مون هن کي سول اسپتال وٽ لاٿو.
اهڙي طرح اسان جون ٻه ٽي ملاقاتون ٿيون، هڪ ڀيرو راڻي باغ به وياسين ۽ اڪثر ڪافي هائوس ۾ ڪچهري به ڪندا هُئاسين، پوءِ هڪ دفعو مان هنکي اسان جي لائين چئنل واري باغ تي وٺي ويس، جيڪو شهر سان لڳ آهي، اُتي اسان جو ڪمدار ۽ سندس پوڙهي زال مائي حُور رهندا آهن. مريم کي اها جاءِ ڏاڍي پسند آئي. مون سوچيو هو ته هن شهري ڇوڪري کي جنگ ۾ ڊپ ٿيندو، پر هُن چيو، هيترا ڏينهن پاڻ خوامخواهه شهر ۾ رُلندا رهياسين، پهرين هتي وٺي اچين ها، مون چيو هتي جنگل ۾ ڄٽ ماڻهن ۾ توکي ڊپ نٿو ٿئي، ته ٽهڪ ڏئي کِلي ۽ چيائين توساڻ گڏ ته مان رڻ پٽ ۾ به هلڻ لاءِ تيار آهيان، تو ساڻ مون پيار ڪيو آهي، تون منهنجو محبوب آهين، توکان ڊپ ڪهڙو، بهرحال اُن ڏينهن مريم بيحجاب ٿي ڀاڪر پاتو ۽ اسان پيار ڪيو، باغ ۾ گلن جي وچ ۾ ويهي ڪچهري ڪئي. ٻه ٽي ملاقاتون اُتي ٿيون، اسان جي ڪمدار ۽ اُنجي زال مريم کي ڌيءِ ٺاهيو هو، هو اسان کي چانهه، پاڻي ۽ ماني به کارائيندا هُئا، اسان پيار ته ڪندا هُئاسين پر اخلاق جي حد پار ڪا نه ڪندا هُئاسين. خير سائين، عشق ۽ مُشق لڪڻو ڪونهي، سو اول پاڙي جي ڪجهه ڇوڪرن کي خبر پئي، جن مريم جي گهر وارن کي ٻُڌايو ته اُن تي پابندي لڳي، دري به اڪثر بند رهڻ لڳي. ائين مهينو کن گذري ويو، هڪ ڏينهن صُبح جو ڏهين بجي مريم اڪيلي رڪشه تي چڙهي باغ تي پَهتي، ڪمدار کي موڪليائين ته گُل کي وٺي اچ. مان پهتس ته مونکي ڀاڪر پائي روئڻ لڳي، هُن ٻُڌايو ته بابا کي پاڙي وارن ٻُڌايو، سخت ناراض ٿيو مونکي چماٽ به هنئي ۽ گهر کان نڪرڻ تي به پابندي لڳائي آهي، مهيني کان پوءِ اڄ ماسيءِ جي گهر ويس، اُتان ٿوري دير جي لاءِ آئي آهيان، پر گل مونکي لڳي ٿو پاڻ وڇڙي وينداسين، تون منهنجي نصيب ۾ ڪو نه آهين، هوءِ روئڻ لڳي. مون دلداري ڏني مانس ۽ احتياط ڪرڻ جي صلاح ڏني. اُن ڏينهن ڪلاڪ کن ويٺي، پوءِ مون هن کي سندس ماسي جي گهر ويجهو ڇڏيو. پوءِ مونکي خبر پئي ته اِن ڏينهن واري ملاقات جي به خبر مريم جي والد کي سندس ڇڏيل جاسوس پهچائي هُئي، جيئن هوءِ گهر پهتي، هنجي والد سخت غصي ۾ هنکي ڪافي ماريو تشدد ڪيو هو، پسٽل ڪڍي مارڻ لاءِ تيار ٿيو، پر ماڻس هنکي ڪمري ۾ بند ڪري بچايو. بهرحال وڏو هنگامو ٿيو هو، مريم تي سخت پابندي لڳائي وئي. ان واقعي جي هفتي بعد هڪ ڏينهن مريم جي والده اسان جي گهر آئي، امان کي اسان جي پيار ۽ تعلق جي سڄي ڳالهه ٻُڌائي، مريم جي ديوانگي جو به ٻُڌايو ته هوءِ ڪيئن چرين وانگر عشق ۾ مُبتلا آهي، هوءِ جان ڏيڻ مرڻ لاءِ تيار آهي، مُنهنجي ڌيءَ مارجي ويندي، هن امان کي پڻس جي تشدد ڪرڻ، پسٽل ڪڍي مارڻ لاءِ تيار ٿيڻ واري ڳالهه ٻُڌائي، هوءِ روئي پئي ۽ امان کي چوي پئي ته هنن ٻنهي جي شادي ڪرائڻ لاءِ توهان راضي ٿيو، هي شآدي نه ٿي ته منهنجي ڌيءِ جي جان کي خطرو آهي، هوءِ امان کي منٿون ڪرڻ لڳي ته توهان ها ڪريو... امان ويچاري پريشان ٿي وئي، مائي کي ڀاڪر پائي تسلي ڏيڻ لڳي، امان افسوس ۽ ڏک جو اظهار ڪرڻ لڳي ته هُنن کي ڪيڏي نه وڏي پريشاني ۽ تڪليف مان گذرڻو پيو آهي. پنهنجي پُٽ جي حرڪت جي ڪري. امان کي اُردو ته ڪا نه اچي، سنڌيءَ ۾، ڳراٺڙي پائي چيو ته امان اسان پاڻ نياڻين وارا آهيون، اسان جي پُٽ تمام غلط ڪم ڪيو آهي، جنهن جي ڪري توهان کي هيڏيون مصيبتون برداشت ڪرڻيون پيون. ان لاءِ آئون توکان معافي ٿي وٺان. امان چيو مون کي افسوس آهي ته هنن جي شادي نٿي ٿي سگهي، اول ته اسان غيرن مان شآديون ڪو نه ڪندا آهيون، ٻيو ته گُل جي مڱڻي منهنجي ڀيڻ جي ڌيءَ سان ٿيل آهي ۽ جلدي شادي به ٿيڻ واري آهي، سو افسوس ته اهو ناممڪن آهي، نيٺ مائي روئندي مايوس ٿي هلي وئي.
آئون گهر آيس ته امان مونکي ڏاڍي جُٺ ڪئي، اڙي ڇوڪرا هي تون ڪهڙا ڪم پيو ڪرين، نالائق پرائي نياڻين جون عزتون پيو خراب ڪرين، اڙي توکي شرم نٿو ٿئي تون ڇهن ڀينرن جو ڀاءُ آهين، اڙي تنهنجي مڱڻي ٿي پئي آهي، شادي ٿيڻ واري آهي، تنهنجا ساهُرا ٻڌن ته ڇا چوندا... بهرحال ان ڏينهن امان مونکي اهڙو اچي ورتو جو ماٺ ٿي ڀلي... بابا کان به ڌڙڪا کارايائين.........
مهينو گذريو، ٻه مهينا، پنج مهينا گُذري ويا، ماٺ ٿي وئي، ڪا خبر چار ڪو نه هُئي. معاملو ٿڌو ٿي ويو هو، ته هڪڙي ڏينهن اوچتو صُبح ساڻ ڪمدار آيو، مونکي ننڊ مان اٿاري چيو، بابا سائين امان مريم آئي آهي، ڏاڍي پريشان آهي، چيو اٿس توهان جلدي اچو، پوڙهي کي ڀاڪر پائي رڳو پئي روئي، خبر ناهي ڇا آهي، تمام پريشان آهي، توهان جلدي هلو، مون تيار ٿي اسڪوٽر کنيو، مان به فڪر مند ٿيس، خير پهتس، پري کان ڏٺم مريم ڪمزور ۽ بيمار نظر آئي، سڄي پيلي ٿي پئي هُئي، ڪوٺي ۾ گهڙيس ته ڊوڙي ڀاڪر پائي روئڻ لڳي، ڪافي دير روئيندي سڏڪا ڀريندي رهي. مون پاڻي پياريو، تسلي ڏني، ڪُجهه سامت ۾ آئي. تڏهين مريم جي حالت ڏسي مُنهنجي ضمير مونکي چونڊڙي هنئي، ته هي ظلم سڀ مُنهنجي ڪري پيو ٿئي، شادي نه ڪرڻي هُئي ته تعلقات ايڏا ڇو وڌايا، جو هاڻ هن معصوم ويچاري لاءِ زندگي موت جو مسئلو بڻجي ويو آهي. اندر ۾ شرمندو ٿيندي مريم کي سمجهائڻ ۽ نصيحيت ڪرڻ شروع ڪيم... مون چيو تنهنجي ماءُ اسا جي گهر آئي هُئي، ڏاڍي پريشان هُئي، ان سڄي صورتحال امان کي به ٻڌائي. امان کي به ڏاڍو ڏک ٿيو هو. افسوس جو مان به تنهنجي مدد نه پيو ڪري سگهان. مون چيو ڏس مريم زندگي ۾ هر ماڻهوءِ جون سڀ خواهشون پوريون ڪو نه ٿينديون آهن، قسمت جي لکئي کي قبول ڪرڻ گُهرجي، رب جي فيصلي کي ڪير ٿو بدلائي سگهي؟ حياتي ڏاڍي قيمتي آهي، زندگي کي ضائع نه ڪرڻ گهرجي. مريم ڏُک ۽ ڪاوڙ سان مون کي ڏٺو، چيائين گهٽ ۾ گهٽ تون ته اهڙيون ڳالهيون نه ڪر، اڳي ئي ٻيا گهڻان نصيحيت ڪرڻ وارا آهن. آئون شرمندو ٿي ويس، مريم چيو، پيارا تون نه گهٻرائي، توکي مان پريشان يا شرمنده ٿيڻ هرگز ڪو نه ڏينديس، مون کي خبر آهي ته مُنهنجو پيار، محبوب منهنجو ناهي، مان ڄاڻان ٿي تون مُنهنجو نٿو ٿي سگهين، مونکي خبر آهي ته توکي مون سان اهڙو پيار ناهي جهڙو سچو عشق مون توسان ڪيو آهي، تون تصور به نٿو ڪري سگهين، مُنهنجي محبت جي گهرائي ۽ انتها جو. مريم ڏاڍو جذبات ۾ اچي چوڻ شروع ڪيو. مُنهنجو زنده رهڻ جو صرف هڪڙو طريقو آهي، ۽ اهو تنهنجي وس آهي، تون چاهين ته مان زنده رهي سگهان ٿي، تون مُنهنجي ٿوري مدد ڪندين ته مان بچي وينديس، مان توکان ڪا به وڏي قرباني ڪونه ٿي گُهران. مان توکي ڪو نه ٿي چوان ته مونکي ڀڄائي کڻي هل، مون ساڻ ڪورٽ مئرج ڪر، نه هرگز نه، مان بلڪل ڪو نه ٿي چاهيان تون پنهنجي مائٽن ۽ پيارن کي ڇڏ، مونکي خبر آهي تنهنجي مڱڻي ٿيل آهي، تون ٻي ڪنهن جي امانت آهين، مان توکي انهن کان جدا نٿي ڪرڻ چاهيان، بس ٿوري مدد ٿي طلبيان، هڪ معمولي ڪم لاءِ، مُنهنجي ننڍڙي خواهش پوري ڪندين ته شايد مان بچي پوان، شايد مُنهنجي زندهه رهڻ جو جواز ٿي وڃي. مان صرف توکان چند لمحا ٿي گُهران، پيار جون ٿوريون گهڙيون مُنهنجي جهول ۾ وجهي ڇڏ، مون جنهن زندگي ڀرجي محبت جي تمنا ڪئي هُئي، عشق جي آرزو مون ڪئي سالن کان توسان وابسته ڪئي هُئي، پنهنجي محبوب سان ملاپ جي، هميشه لاءِ ملي هڪ ٿي وڃڻ جي خواهش ڪئي هئي، انجا هاڻ صرف چند لمحا، ان مُحبت جي چند گهڙين جي خيرات ٿي توکان گهران، آئون توکي هٿ ٿي ٻڌان مُنهنجي مدد ڪر، مون اڄ تائين توکان ڪجهه ڪو نه طلبيو آهي. مان حيران ۽ پريشان، هُنکي پيو ڏسان. مريم جي عجيب حالت هُئي، جذبات جي انتها ۾ هوءِ ڳالهائيندي رهي، هنجي حالت ڏسي مونکي ڊپ ٿيڻ لڳو. هن چيو مُنهنجي تمام ترحسين خوابن، خيالن ۽ تصورن ۾ تون رهيو آهين، ٻن ٽن سالن ۾، منهنجي دل و دماغ ۾ تون رهيو آهين، تو ساڻ هي مُنهنجيون سڀ خوشيون، خواهشون رنگينيون وابسته رهيون آهن، مُنهنجي نس نس ۾ تون رهيو آهين، ته پوءِ ٻُڌائي مُنهنجا محوب آئون آئينده زندگي توکان سواءِ ڪيئن گذارينديس؟ ان کان ته بهتر موت آهي... مون کي مرڻ کان بچائي مُنهنجا يار، مان مرڻ نٿي چاهيان، مونکي زندگي ڏي، مونکي پيار ڏي... هوءِ روئندي ۽ مونکي منٿون ڪندي رهي، هنجيون اکيون ۽ چهرو ڳاڙهو لال ٿي ويو هو، مونکي ٻانهن کان جهلي ڌونڌاڙي چوڻ لڳي ”گُل مون توکان ڪڏهين ڪجهه ڪونه گهريو آهي، بس صرف چند گهڙيون پيار جون، جن جي سهاري، جن جي سهاني يادن ۾ باقي زندگي گذاري سگهان.“ منهنجي اکين ۾ اکيون وجهي مونکي جهنجهوڙِ چيائين، ڇا تون مون لاءِ ايترو به ڪو نه ڪندين؟، ٻُڌائي گُل تون منهنجي زندگي لاءِ ايترو به ڪو نه ڪندين؟...
آئون حيران پريشان، هنجي فيصلا ڪن سوال ۽ جذباتي انداز مون کي ڊيڄاري ڇڏيو، مون ٻنهي هٿن سان هُنجو چهرو جهلي اورتي ڪيو اول هُنجي چمڪندڙ پيشاني کي، لڙڪن سان بنل ڳاڙهين اکين کي گلابي ڳلن کي ۽ پوءِ ڀاڪر ۾ ڀَري لرزندڙ گرم چپن کي چميو، ڪُجهه چوڻ يا ڳالهائڻ لاءِ لفظ به ڪو نه هوا، هوءِ مونکي چمبڙي وئي، پيار ڪرڻ لڳي، جذباتن جا ڀنڀٽ ڀڙڪڻ لڳا، عشق جو آتش فشان ڄڻ ڦاٽي پيو. جواني جا جوش و جذبا، مُحبت جا مينهن وسڻ لڳا، پيار جون ٿڌيون مٺيون هوائون ڳهلڻ لڳيون. مريم جي هر حرڪت مان ايئن ٿي لڳو، جهڙوڪر عشق جي عبادت ڪري رهي آهي، پنهنجي مجازي خدا جي عبادت ڪري رهي آهي. ٻن ڪلاڪن تائين ڪو به هوش ڪو نه هو، سواءِ سرور ۽ سرشاري جي.
اهي ٻه ٽي ڪلاڪ اسانجي زندگيء جا يادگار بڻجي ويا. جڏهين اسان هوش ۾ آياسين، تڏهين مونکي شرم ساري ٿيڻ ۽ پريشاني ٿيڻ لڳي، مريم جي اکين ۾ نه پيو ڏسي سگهان. پر مون ڏٺو ته هوءِ بيفڪر، خوش بلڪ هشاش بشاش هُئي. هُوءَ تازي ٽڙيل گُل وانگر ٽڙي پئي هُئي، مسڪرائي رهي هُئي. تڏهين مون چيو، اخلاقي طور اهو درست ناهي، مونکي توسان ائين نه ڪرڻ گهرجي ها، مريم ٽهڪ ڏئي کلڻ لڳي، مان حيران ٿي هنکي پيو ڏسان، تڏهين هن پنجابي ۾ چيو ”اوتسي نه گهٻرائو مُنڊيا، تواڊا قصور نهين.“ وري کلڻ لڳي، چيائين ميري يار تو فڪر نه ڪر، تو ڪو گُناهه ڪو نه ڪيو آهي، جيڪو ڪجهه ٿيو، مُنهنجي مرضي ۽ خواهش سان ٿيو آهي، مون توسان پيار ڪيو، توکي زوري پاڻ ڏانهن متوجه ڪيو، هميشه لاءِ نه ته به چند گهڙين لاءِ مون توکي ماڻيو آهي، پنهنجي خواهش مُطابق مان توکي ڪو به ڏوهه نٿي ڏيان، ۽ نه ئي تنهنجي لاءِ ڪو مسئلو بڻجنديس... مون چيو، مريم تون شريف خاندان جي معصوم ۽ نيڪ ڇوڪري آهين، تنهنجي زندگي جو سوال آهي، سڀاڻ تنهنجي لاءِ ڪو مسئلو، خدا نه ڪري پيدا ٿيو ته انجو ذميوار، تنهنجو مجرم مان هوندس، مريم لاپرواهي سان چيو نه نه ڪو مسئلو نه ٿيندو، تون اطمينان رک، تنهنجي گلي ۾ ڪا به فلم نه پوندي. بس هاڻ وساري ڇڏ ان ڳالهه کي، مان ته پاڻ تنهنجي شڪر گذار آهيان، ڇڏ ان ڳالهه کي مونکي ڏاڍي بُک لڳي آهي، بابا کي چئو ماني کڻي اچي. پوءِ اسان ماني کاڌي آخر ۾ وري پيار ڪيو ۽ پوءِ موڪلايوسين. واپس ايندي مون هنکي سمجهايو ته ٿورو صبر ۽ عقل کان ڪم وٺ، احتياط ڪر، گهر وارن کي شڪايت جو موقعو نه ڏي. هن مون سان واعدو ڪيو ته ائين ڪندي پوءِ مون کي هن کي سندس ماسيءِ جي گهر ويجهو ڇڏيو، بُرقعي جي ڪاري نقاب مان، هن جنهن الوداعي نظرن سان مون کي ڏٺو، حسرت ڀريل پيار جي آخري نگاهن ۾ ڪيئي معنائون مونکي محسوس ٿيون، هوءِ هلي وئي ۽ هميشه لاءِ هلي وئي، اها سان جي آخري ملاقات ثابت ٿي، وري مون هن کي ڪو نه ڏٺو.. ڪجهه ڏينهن کان پوءِ مون ڏٺو هنن جي گهر کي تالو لڳل هو، ڪجهه وقت کان پوءِ ٻيا گهر ڀاتي ته اچي ويا پر مريم ڪو نه هُئي، اُها دري هميشه لاءِ بند ٿي وئي هُئي. جڏهين به مُنهنجي نظر ان بند دري تي پوندي هُئي مريم ياد ايندي هُئي. مون ٻڌو هو ته پنجابڻ جو پيار سچو هوندو آهي، مريم سان ملڻ کان پوءِ پڪ ٿي وئي ته واقعي پنجابڻ جو پيار سچو هو. وقت گذرندو ويو، منهنجي شادي ٿي وئي، ٻار ٿيا، ٽائيم فوٽوز کان سارنگ فوٽوز تائين جو پنج سال سفر به گذري ويو. هڪ ڏينهن مان سارنگ اسٽوڊيو تي ويٺو هُئس ته ٽپالي هڪ لفافو ڏئي ويو. جيڪو ڪافي ٿلهو، کولي ڏٺم ته ان ۾ هڪ ڊگهو خط ۽ هڪ تصوير هُئي، مون هيٺان نالو پڙهيو لکيل هو، مريم ڀٽ ڏسي آئون حيران ٿيس. ان پنجن سالن ۾ مونکي تجُسس هو، بلڪ فڪر هو ته، مريم جو خبر ناهي ڇا ٿيو، هوءِ ڪٿي آهي، ڪيئن آهي ڪا به خبر نه پئي هُئي. خط اردو ۾ هو، جنهن جو ترجمو سنڌي ۾ هيئن هو:
منهنجا پيارا گُل، اميد ته تون خوش هوندين، ڪيئي سالن بعد مُنهنجو خط ڏسي حيران ٿيو هوندين، يقينن تو مونکي وساري ڇڏيو هوندو پر مون توکي ڪو نه وساريو آهي، ۽ نه وساري سگهان ٿي، وساري ڪيئن ٿي سگهان جو تون ته مون وٽ موجود آهين، هميشه لاءِ مون وٽ آهين، ڪيترا ڀيرا خيال آيو توکي خط لکڻ جو پرائڊريس ڪو نه هُئي، پاڻ جي آخري ملاقات کان پوءِ جي حالات ۽ واقعات کان توکي آگاهه ڪريان، پر مجبور هُئس، پنج سال مان سرگوده ۾ هُئس، هاڻ اسان لڏي حيدرآباد اچي ويا آهيون. مونکي پنهنجي خاله جي ڌيءَ جيڪا مُنهنجي رازدان سهيلي هُئي، ان کان تنهنجي معلومات ملي، ته خبر پئي تون فوٽوگرافر بڻجي ويو آهين، تنهنجو سارنگ اسٽوڊيو انهي پاڻ جي گهر واري روڊ تي آهي، پهرين مون سوچيو توسان ملاقات ڪريان پر پوءِ حالتون مُنهنجي لاءِ به سازگار نه هُيون، ۽ مان توهانکي به پريشان نٿي ڪرڻ چاهيان، مان صرف انهن واقعات کان ۽ هڪ حقيقت کان توهانکي آگاهه ڪرڻ ضروري ٿي سمجهان، ان ڪري خط جو سهارو پئي وٺان.
اُن ڏينهن، پاڻ جي زندگي جي يادگار تاريخي مُلاقات کان پوءِ مان گهر پهتس ته وڏو هنگامو برپا هو، بابا کي شق هو ته مان توسان ملي آهيان، هن مونکي ٻه ٽي ڌڪ هنيا، امان وچ ۾ پئي مونکي بچايو، ورنه بابا منهنجو گلو دٻائي مارڻ ٿي چاهيو، تمام غصي ۾، گهڻو ڪجهه چوندو بابا گهر مان نڪري ويو. ٻي ڏينهن کان تياريون شروع ٿيون، بابا پنجاب ۾ فونون ڪندو رهيو، هفتي اندر ئي هڪ اونداهي رات جو ٽين بجي، ٽانگي ۾ چڙهي اسٽيشن پهتاسين، ٽرين ۾ سوار ٿي روانه ٿيا سين، گاڏي هلڻ لڳي تڏهين مونکي ائين محسوس ٿيو، آئون پنهنجي حسين بچپن، الڙ جواني، پنهنجي محبوب ۽ محبت کان هميشه لاءِ زبردستي جُدا ڪئي پئي وڃان، مُنهنجي اکين ۾ آب ڀرجي آيو، خير اسين اول لاهور آياسين، چاچا جي گهر،بابا فونن تي پروگرام پڪو ڪيو، ڪجهه ڏينهن کان پوءِ، اٺ ڏهه ماڻهو سرگودا مان آيا، هڪ چاليهه ساله ماڻهوءِ سان منهنجو نڪاح پڙهايو ويو، امان مونکي ميندي لڳائي. ڳاڙهو وڳو پارايو، تمام سادگي سان مونکي رخصت ڪيو ويو، منهنجي شادي ائين ٿيندي مون ڪڏهن ڪو نه سوچيو هو. مُنهنجي مڙس جو نالو صديق ڀٽ آهي، فطري طور هو چڱو ماڻهو آهي، ظاهر آهي مان خوش ڪو نه هُئس، اداس ۽ پريشان هيس، شايد بابا وارن هنکي ڪجهه ٻڌايو هو، مهينو کن مان سخت پريشان ۽ ڏک ۾ هُئس، مرد کي ويجهو ڪو نه اچڻ ڏنم ۽ هن به مون سان ڪا به زور زبردستي ڪو نه ڪئي، پيار ۽ نرمائي سان پيش ايندو هو، مان اڪثر اڪيلائي ۾ روئندي هُيس، مونکي اداس ڏسي هو به پريشان ٿيندو هو. تقريبن مهيني ڏيڍ کان پوءِ، جڏهين مونکي پڪ ٿي وئي ته مُنهنجي محبوب جي نشاني، بلڪ خود مُنهنجو محبوب منهنجي وجود ۾ مَنهنجي روح ۾ سمائجي چڪو آهي. منهنجو پيار هميشه لاءِ مونکي ملي ويو آهي، تڏهين مونکي دلي ۽ روحاني خوشي ۽ اطمينان ٿيو، مونکي عجيب قسم جو سڪون بلڪ سرور ملي ويو. پوءِ مون فيصلو ڪيو ته، هاڻ باقي زندگي پاڻ ٻنهي جي هن تخليق سان محبت ڪندي گذارينديس، اُن کان پوءِ پنهنجو جسم مُڙس جي حوالي ڪيم، روح کان سواءِ مٽيءِ جو ڀوتو هنجي سپرد ڪيم... خير شادي جي اٺين مهيني تون مونکي واپس ملي وئين. مون هُنجو نالو گُل رکيو، منهنجو مڙس انکي گل محمد چوندو آهي. هن وقت چئن پنجن سالن جو آهي، سڄو تو جهڙو آهي، نڪ نقشو ۽ قد ۾ به ڊگهو ٿيندو وڃي. زماني مون کان مُنهنجو محبوب کسي ورتو هو پر مون وري اُنکي حاصل ڪري ورتو آهي، هاڻ مونکا ڪير به ڦري نٿو سگهي.
پيارا گُل، توکي اها حقيقت ٻڌائڻي هُئي ته، هي ننڍڙو گُل، تنهنجو ۽ منهنجو پُٽ آهي، پاڻ ٻنهي جو گُل آهي، تصوير موڪلي اٿم ڏس سڄو تو جهڙو آهي. خدا حافظ، هميشه خوش رهو.
خط پڙهي اکين ۾ پاڻي ڀرجي آيو، دل کي سڪون ملي ويو، سالن جو تجُسس ۽ فڪر ختم ٿي ويو. مون فيصلو ڪيو ته هُنجي تلاش، يا ملڻ جي ڪوشش هرگز ڪو نه ڪندس.