آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

فوٽو گرافر جي آتم ڪٿا

ڪتاب ”فوٽوگرافر جي آتم ڪٿا“ اوهان اڳيان پيش ڪجي ٿو، جنهن جو ليکڪ خواجه غلام علي کوساڻي آهي. سيد عالم شاه لکي ٿو: ”غلام علي بيشڪ وڏو ۽ رجسٽرڊ اديب نه آهي پر بنيادي طور تي هُو هڪ فوٽو يا وڊيو گرافر آهي ان ڪري سندس آتم ڪٿا جو هي ڪتاب ٻه اکرن بدران نقش گري يا تصوير ڪشيءَ جو هڪ شاهڪار لڳي ٿو. ...“
Title Cover of book فوٽو گرافر جي آتم ڪٿا

بابل سان ملاقات ۽ ۽ پارٽي ۾ شموليت

بابل سان ملاقات ۽ ۽ پارٽي ۾ شموليت

1968ع کان اسان سڀ جيئي سنڌ جا هُئاسين، سائين جي ايم سيد، حيدر بخش جتوئي، جناب رسول بخش پليجو، اسان جا ليڊر هُئا. 1972ع ۾ اسان ٽائيم اسٽوڊيو قائم ڪيو، تڏهن به اها هي ساڳي صورتحال هُئي. 1974ع ۾ محترم رسول بخش پليجو، اختلاف ڪري سائين جي ايم سيد کان جدا ٿيو ۽ سنڌي عوامي تحريڪ جو بنياد وڌو. ادا نور احمد جو لاڙو سائين جي ايم سيد ڏانهن هو ۽ مُنهنجو وري پليجي صاحب طرف جُهڪاءُ هو. پر اهو ڪو مسئلو ڪو نه هو، هر ڪنهن جا خيال ۽ پسند پنهنجي هُئي. اسان جي اسٽوڊيو تي ته تمام پارٽين ۽ گروپن جا ليڊر ۽ ڪارڪن ايندا هُئا. نور احمد سائين جي ايم سيد وارن جا پروگرام ڪور ڪندو هو، اڪثر سن ويندو هو ۽ مان وري پليجي صاحب وارن جا فنڪشن ڪور ڪندو هُئس.
خواجه غُلام حيدر بابل، سان مُنهنجي پهرين ملاقات شايد 70 ۾ سلطلن آباد ۾ ٿي هُئي، روڊ جي ڀر مان وهندڙ واهه جي ڪپ تي ويهي اسان ٻنهي زبردست ڪچهري ڪئي هُئي، جنهن مان اسان هڪ ٻئي کان متاثر ٿيا هُئاسين، ۽ اُتان کان ئي اسان جي دوستي جي ابتدا ٿي هئي، جيڪا ماشا الله اڄ تائين جاري آهي. بابل ۽ شمس خواجه، ٻئي سئوٽ هُئا ۽ دوست به، اصل کاڏو ڳوٺ ٽنڊو باگو جا خوبصورت جوان هُئا، ٻئي يونيورسٽي ۾ پڙهندا ۽ هاسٽل ۾ رهندا هُئا، شهر ۾ ايندا هُئا ته ملندا هُئاسين، بابل ۽ شمس اڳ ئي پليجي صاحب جي عوامي تحريڪ ۾ شامل هُئا. بابل اسان وٽ ٽائيم فوٽوز تي ۽ نانگا هائوس تي به ايندو هو، اُن وقت بابل ئي مونکي باقائده عوامي تحريڪ ۾ وٺي آيو. ان ۾ ڪو به شڪ ڪونهي، ته غلام حيدر بابل هڪ سچو محب وطن، عوامي انقلابي ماڻهو آهي، بلڪه هڪ کاهوڙي ڪردار آهي، جنهن هن سماج سان، وڏيرڪي نظام سان ٽڪر کاڌو، وڏا مقابلا ڪيا، ڏاڍا ڏک ۽ درد به مليا. پر اُن کي شڪست ڏئي، انهن کي غلط ثابت ڪري، ڪاميابي حاصل ڪئي، پاڻ کي ڪامياب سچو ثابت ڪيو. بابل جي زندگي جي ڪهاڻي ته هڪ دردناڪ داستان آهي، بلڪه هڪ ناول آهي، پر انکي مختصر ڪري ٻُڌائجي ته، بابل پنهنجي والد ۽ بزرگن سان سنڱا بندين ۽ وڏيرڪي روايتن سان اختلاف ڪري، مُدي خارج سماج سان بغاوت ڪئي ۽ سڀ ڪجهه ڇڏي هٿين خالي (صرف پنهجون پاليل ٻه ٻڪريون کڻي) پنهنجي جيجل ماءُ ٽن ننڍن ڀائرن ۽ ٽن ڀينرن کي وٺي حيدرآباد اچي ويو، ٽنڊي ولي محمد ۾ هڪ ڪمري واري مسواڙي فليٽ ۾ رهيو، سخت محنت ۽ ڪم ڪيائين، ايس آر ٽي جو انسپيڪٽر ٿيو، ماستري ڪئي، رائيس ڪارپوريشن ۾ مئنيجر ٿيو، پوءِ پراڻي بس ورتي ۽ پوءِ انشورنس ڪمپني جو آفيسر ٿيو، پنهنجن ڀائرن کي پڙهايو، ڀينرن جا فرض خوش اسلوبي سان ادا ڪيائين، پاڻ به پيار جي شادي ڪيائين ۽ گهر ٻارن وارو ٿيو، هن وقت، سئو ڏيڍ ايڪڙ زمين ۽ پنهنجو بنگلو ۽ ڪجهه پراپرٽي اٿس، مطلب ته بابل وڏيرڪي نظام سان ٽڪر کائي نڪتو، انهن اڳيان ڪو به نه جُهڪيو، پنهنجي محنت ۽ صلاحيتن سان پاڻ کي سچو ۽ ڪامياب ثابت ڪيو اٿس. بابل مونکي پارٽي ۾ آندو ته مان به ان جو ميمبر ٿي ويس. پارٽي جي ڪاميٽين ۾ رهيس، هاڻ صورتحال هي هُئي جو نور احمد جا دوست ساٿي سائين جي ايم سيد سان وابسته، سيد، زميندار پڙهيل لکيل شاگرد ايندا هُئا، ۽ منهنجا وري اڪثر هاري پورهيت غريب وڌيڪ هئا.