ايڇ ايم خواجه صاحب
ايڇ ايم خوجه (حاجي مهر علي خواجه) صاحب سنڌ جي تعليمي کيتر ۾ جيڪي خدمتون سرانجام ڏنيون آهن، سي بيحد حيرت انگيز ۽ ناقابل بيان آهن، پاڻ ٽنڊي باگي جي ننڍڙي شهر ۾ پئدا ٿيا ۽ ابتدائي تعليم به اتان ورتائون، تعليم مڪمل ڪرڻ کان پوءِ پهرئين نوابشاهه هاءِ اسڪول ۾ اُستاد ۽ پوءِ لاڳيتا 40 سال هيڊ ماستر رهيا ۽ شاگردن لاءِ هاسٽل به قائم ڪيائون، هاءِ اسڪول ۾ تعليم جو اهڙو ته اعليٰ معيار قائم ڪيائون ۽ هاسٽل جو ايترو ته شاندار انتظام رکيائون جو سنڌ جا وڏا زميندار خاندان پنهنجي اولاد کي ٻاهرئين ملڪن يا ڪراچي جي اعليٰ تعليمي ادارن ۾ داخلا ڪرائڻ ۽ پنهنجن بنگلن ۾ رهائڻ جي بدران جناب ايڇ ايم خوجه صاحب جي نگراني ۽ سرپرستيءَ ۾ نواب شاهه جي ان هاءِ اسڪول ۾ داخل ڪرائڻ ۽ هاسٽل ۾ رهائڻ کي ترجيح ڏيندا هئا، ان جو وڏو مثال سنڌ جي اڳوڻي وزيراعليٰ جناب غلام مصطفيٰ جتوئي ۽ سندس ننڍي ڀاءُ غلام مجتبيٰ جتوئي مرحوم جو آهي، جيڪي ان هاءِ اسڪول ۾ پڙهيا ۽ هاسٽل ۾ رهيا، ايڇ ايم خوجه صاحب کي تعليم سان ايتري ته زبردست دلچسپي هُئي جو هنن شادي به ڪا نه ڪُئي، حڪومت خوجه صاحب جي خدمتن جي مڃتا طور نوابشاهه جي ان هاءِ اسڪول جو نالو ايڇ ايم خوجه هاءِ اسڪول، هاسٽل جو ايڇ ايم خوجه هاسٽل ۽ وڏي سرڪاري باغ جو ايڇ ايم خوجه گارڊن رکيو، افسوس جو اهڙن تاريخ جي عظيم ڪردارن جي حياتيءَ بابت ڪو به ڪتاب نه لکيو ويو آهي، جيڪڏهن وقت ساٿ ڏنو ته آئون ضرور اها ڪوشش ڪندس جيڪا هڪ سنڌيءَ جي حيثيت ۾ مون تي قرض ۽ فرض آهي.