سنڌ، ارباب غلام رحيم ۽ ڪرپشن
سنڌي ٻولي کي 1972ع جي لئنگئيج بل مطابق يارھين ڪلاس جي غير سنڌي شاگردن لاءِ آسان سنڌي جو مضمون نافذ ڪرڻ وارو مسئلو گذريل ٻن سالن کان التوا ۾ آھي، حالانڪه جڏهن سال 2005ع ۾ انھيءَ مسئلي ڪر کنيو هو تہ ”ڀلي پار“ وڃڻ کان اڳ ارباب غلام رحيم وعدو ڪيو هو تہ هن جي دور ۾ سنڌي ٻوليءَ کي ڪو خطرو ناھي ۽ يارھين ڪلاس ۾ غير سنڌي ٻارن کي ھر حال ۾ ”آسان سنڌي“ جو مضمون پڙھايو ويندو. آسان سنڌي جو ڪتاب مارڪيٽ ۾ اچي ويو، ٻارن کي ڪلاسن ۾ آسان سنڌي پڙھائي ويئي. ڪاليجي استادن کان ڪتاب سيٽ ڪرايو ويو. 150 مرد ۽ خواتين سنڌي مضمون ۾ ليڪچرر ڀرتي ڪيا ويا، پر عملي طور سنڌي ٻولي جي 1972ع جي ايڪٽ مطابق اڃا تائين آسان سنڌي جو مضمون نافذ نہ ٿي سگهيو آھي ۽ اپريل 2007ع ۾ انٽر جا امتحان ٿيا، ان کانپوءِ زباني امتحان ٿيو. درخواستن مان چار ڪروڙ رپيا جمع ٿيا، انھيءَ رقم مان ڪنھن ڪارون ۽ گاڏيون ورتيون؟ چاليھہ هزار نوجوانن مان رڳو 2050 جاين تي ڀرتين جا آرڊر ڪڍيا ويا. بعد ۾ جڏهن تحقيقات ٿي تہ خبر پئي تہ انھن ۾ بہ ٽي سئو کان مٿي اميدوار اهڙا آهن، جيڪي انٽرويو ۾ ڪامياب نہ ٿيا هئا ۽ جن جون مارڪون گهٽ ھيون. ”عرفان مروت تحقيقاتي ڪميٽي“، ”نذر حسين مھر تحقيقاتي ڪميٽي“، ۽ ”سڀاڳو خان جتوئي تحقيقاتي ڪميٽي“ جون رپورٽون وزيراعلى کي ملي چڪيون آهن پر ٽيئي رپورٽون مختلف آهن، جيڪي آفيسر انٽرويو ۾ بدعنواني ۽ بي ايماني جا ذميوار هئا، سابق سيڪريٽري تعليم غلام علي پاشا کي صرف هٽائڻ کانسواءِ ڏوھہ جي ذميوار آفيسرن کي ارباب سرڪار ڪھڙي سزا ڏني آھي؟ سنڌ جو عوام ان جو منتظر آھي! سنڌ جي تعليم کاتي ۾ هڪ اهڙي شخص کي چار اهم پوسٽن تي رکڻ جو ڪھڙو جواز آھي؟ جنھن کي مھراڻ انجنيئرنگ يونيورسٽي، زيبسٽ (ZABIST) ۽ سنڌ مدرسة الاسلام مان ڪڍيو ويو. ان شخص ۾ ھاڻ ڪھڙي ميرٽ آھي؟ جو هڪ ئي وقت صوبائي ايجوڪيشن مئنيجر ڪاليجز، تعليم کاتي جو ميڊيا ڪوآرڊينيٽر ۽ سنڌ ٽيڪسٽ بڪ بورڊ جو چيئرمين، دائود انجنيئرنگ ۽ سنڌ مدرسة الاسلام جو پراجيڪٽ ڊائريڪٽر بنايو ويو آھي ۽ مستقبل ۾ سيڪريٽري تعليم ٿيڻ جو ارادو رکي ٿو. ڇا تعليم کاتي ۾ ڪوبہ 20 گريڊ جو اهڙو پروفيسر يا استاد ناھي، جنھن کي ڪنھن پوسٽ تي رکي سگهجي؟ ڇا سنڌ ۾ سڀ پروفيسر نااهل آهن؟ سنڌ ٽيڪسٽ بورڊ ۾ اهڙو چيئرمين رکيو ويو هو، جنھن جو تعلق ٿر سان هو. تقررين تي بندش دوران 30 کان مٿي ماڻهن کي بغير انٽرويو ۽ اشتھار جي نوڪري ۾ رکيو ويو. انھن ۾ چند ماڻهو اهڙا بہ آهن، جيڪي گهر ويٺي پگهار کڻي رھيا آهن. سنڌ ٽيڪسٽ بڪ بورڊ جي ڪتابن جي پرنٽنگ جا ٺيڪا جعلي فرمن ۽ پنھنجي من پسند ماڻهن کي ڏياريا ويا، ڪتابن ۾ ”سب اسٽئنڊرڊ“ ڪاغذ استعمال ڪيو ويو. عوام جي شڪايتن جي باوجود ڊاڪٽر ارباب رحيم سنڌ ٽيڪسٽ بڪ بورڊ ۾ ٿيندڙ بدعنوانين ۽ گهوٻين ۽ اختيارن جي ناجائز استعمال جو ڪھڙو نوٽيس ورتو آھي؟ ڊاڪٽر ارباب غلام رحيم کي اھا گذارش آھي تہ جيڪڏهن هو سنڌ اندر ۽ خاص طور تي تعليم کاتي اندر ”ڪرپشن“ ۽ ”ڪميشن ڪلچر“ کي ختم ڪرڻ ۾ سنجيدہ آھي تہ سنڌ ھاءِ ڪورٽ جي جج ذريعي تعليم کاتي ۽ ان سان لاڳاپيل ادارن ۾ تحقيقات ڪرائي تہ سنڌ جو عوام کيس دعائون ڏيندو، ڇاڪاڻ تہ سنڌ جي عوام کي ستن سالن ۾ صرف دعائون ئي پلئه پيون آهن، ٻيو سڀ ڪجهہ لُٽجي ڦرجي چڪو آھي، نہ پاڻي آھي ۽ نہ ئي هوا آھي ۽ نہ ئي سر مٿان آسمان آھي. بيوسي آھي، بيماري ۽ مفلسي آھي. عمره، حج فرض آهن، پر اصل فرض انسان ذات جي خدمت آھي.
بقول لطيف سائين:
”روزا ۽ نمازون، ايءُ پڻ چڱو ڪم،
پر او ڪو ٻيو فھم جنھن سان پسجي پرين کي.“