گُل مُحمد لاٽ
توڙي جو هُو هن وقت دُبئي جي ست ستارا هوٽلن ۾ ست رڇيون کائي ٿو، لنڊن جي لگزري فليٽن ۾ اوچي قسم جي پلنگن ۽ پٿراڻين تي سُمهي ٿو، مُنهن به منرل واٽر سان ڌُوهي ٿو، هُن جي اُٿي ويٺي به دُنيا جي امير ترين ماڻھن سان آھي. هُن جي پهرواس به پَر کنڊين پڌري آھي. ائين کڻي چئجي ته هُو لگزري لائف کي ڀرپُور انجوائي ڪري رهيو آھي، پر اڄُ به هُن کي ڏيپلي جي جهوپڙا هوٽلن واري چانهه ۽ ڏاکڻيا ريتلا دڙا ناهن وسريا، وسريا ته هن کان وطن جا مارو ماڻهو به ناهن جن جي ياد هن کي هر سال ڀُونءَ تان ڀيرو ڀرائي ٿي. هُو گوگل تي ڏيپلي کي ڳولي ٿو ته، هُن جي من ۾ ڏيپلي جي خوراڪ جي خوشبو مهڪي پوي ٿي. هُو گرانڊ گاڏيءَ ۾ گهمندي به پنهنجي پيءُ جي پهرين ڪاروبار، اَٽي واري چڪيءَ کي اڄ به وساري ناهي سگهيو. توڙي جو هُو هاڻي ڪارپوريٽ ڪلچر جو حصو هئڻ ڪري، ٽُوپيس ٿري پيس وارن سان ملڻ مان واندو ئي ناهي، پر پوءِ به هُن وٽ پارڪر جي پوڙھن ۽ ڏيپلي جي ڏٻرن سان جُهڪي ملڻ وارو ملير جي مٽيءَ جو گُڻ تازي مينهن جي خوشبو وانگي موجود آھي.
جڏھن به ٿر جو ڪو گهر باھ ۾ ٻري ٿو ته هن جو اندر ٻَري اُٿي ٿو. جڏھن به ڪو مسڪين وڌوان غريبي سبب ڪنهن وڏي اداري ۾ اعليٰ تعليم پرائي نه سگهڻ واري پيڙا جو اظهار ڪري ٿو ته، هي مُخير مرد هڪدم پنهنجي مينيجر کي حُڪم ڪري ٿو ته، هن شاگرد جي سموري تعليم جو خرچو پاڻ پنهنجي ڪُلهن تي کڻنداسين. ائين هُن انيڪ شاگردن جي سهائتا ڪئي آھي. بنان ڪنهن متڀيد جي هر مسڪين جي مدد ڪرڻ هن خاندان جو اعليٰ ظرف آھي. هن کي پنهنجي پيءُ کان پرورش ۾ اهو ئي ڀيد مليو آھي ته، بنان ڪنهن ڀيد ڀاوَ جي، برابري جي بنيادن تي هر ڏيجوان جو ڏنجهه ۽ رنج گهٽائڻ ۾ وس آھر مدد ڪندو رهجانءِ. هُو جڏھن به ڪنهن مسجد جي منبر ۽ مُنارن کي روشن ڪرڻ لئه سولر لائٽ ڏيڻ جو سوچي ٿو ته، هن جي من ۾ مندر جو ڏيئو به جرڪي پوي ٿو. هُو مندرن ۾ به سولر لائٽ لڳائي ڏئي ٿو. هُن جڏھن به ڪنهن ڪريم بخش جي علاج لئه ڪا مدد ڪئي هوندي ته ويرومل کي به وساريو نه هوندو.
هُو ڊيولپمينٽ سيڪٽر جي اُنهن نام نهاد سماجي ورڪرن وانگي ناهي، جيڪي ٿر جي پسمانده ماڻھن جا ڦوٽو ڪيش ڪرائي، لکين رپين جا پراجيڪٽس وٺي پاڻ ته امير ٿي ويا، پر عوام اڄُ به پيرن ۾ جتي ۽ لڱن تي ليڙ پائڻ لئه پريشان آھي، هُو جيالن وانگي رڳو ڦوٽُو سيشن ڪرائي پاڻ نه ٿو پڏائي، پر هُو عملي ڪم ۾ ميدان ملهائي به ٿو. هُو اُڀراڻن پيرن وارن ماروئڙن جو ڀر جهلو آھي. هن ڏُڪاريل وطن لاءِ ڏڍ آھي. ٿر جي اسڪولن ۾ فرنيچر جي کوٽ سبب پَٽ تي ويهي پڙھندڙ شاگردن جي درد کي محسوس ڪندي گُل محمد لاٽ صاحب تازو هن سال ڏيپلو هاءِ اسڪول لاءِ 200، مٺي هاءِ اسڪول لاءِ 300، ڪلوئي جي گورنمينٽ ڊگري ڪاليج لاءِ 200 ۽ اسلام ڪوٽ گورنمينٽ هاءِ اسڪول لاءِ 200 ڪرسيون مهيا ڪيون آھن. ۽ ان سان گڏ ڏيپلو گرلز اسڪول لاءِ به جلد 100 ڪرسيون مهيا ڪرڻ جو اعلان پڻ ڪيو آھي. جيڪو ڪم سرڪار کي ڪرڻ گهرجي اهو هن اڪيلي مرد مجاهد ڪري ڏيکاريو آھي. آئون کيس سلام پيش ڪيان ٿو. سندس نياڻي اميران گُل لاٽ عورتن جي تعليم ۽ حقن جي معاملي جي ايڊووڪيٽ پڻ آهي، جيڪا به سندس والد صاحب وانگي سدائين ٻين جي ڀلي لاءِ جاکوڙيندي رهندي آھي.
محترم گُل مُحمد لاٽ صاحب جو جنم ٿرپارڪر جي قديم شهر ڏيپلي جي معزز شخص محترم غُلام مُحمد لاٽ جي گهر ۾ ٿيو. غُلام مُحمد لاٽ جيڪو نه رڳو واپار ۾ وڏو ماهر هو، پر سياست جي شطرنج جو به شاطر کلاڙي هو. ٿر جي سياست ۾ اربابن کي اک ڏيکارڻ جي جرئت ڪندڙ هي ميمڻ گهراڻو ٿر واسين جي هر ڏُک ۾ همدرد رهيو آھي، توڙي جو ٿر جي بي گُڻي جنتا انهيءَ همدرديءَ کي بيوقوفي سمجهي ”لُٽيو لاٽ کي ووٽ ڏيو ارباب کي“ وارو انوکو رواج پئي وڌو آھي. ان ڳالهه جي گواهي ٿر جي تاريخ ڏيندي. محترم غُلام محمد لاٽ ڏيپلي شهر ۾ هڪ ننڍڙي اٽي جي چڪيءَ کولي ذريعا معاش جي مهورت ڪئي. ان چڪيءَ واري ڪاروبار ۾ گُل محمد لاٽ به والد جو هٿ ونڊائيندو هو. ان چڪيءَ مان مهراڻ گروپ آف انڊسٽريز تائين جي طويل سفر ۾ هن خاندان جي وڏي محنت ۽ اڻٿڪ ڪوشش شامل آھي. گُل صاحب ابتداعي تعليم اباڻي شهر مان پرائڻ کان پوءِ بيچلر ڊگري ايڊمنسٽريشن ۾ اسڪول آف بزنس لنڊن مان حاصل ڪئي. ان کان پوءِ پوليٽيڪل سائنس ۾ ماسٽر جي ڊگري سنڌ يونيورسٽيءَ مان حاصل ڪئي.
گُل محمد لاٽ صاحب 1982ع ۾ مهراڻ گروپ جو ڊائريڪٽر آف ايڊمنسٽريشن ٿيو، جتي هن ڏينهن رات اڻٿڪ محنت ڪري انڊسٽريءَ کي عروج تي پهچايو. ڪجهه ئي سالن ۾ وڏي ترقي ڪرائي اعليٰ پد تي پهچايو. 1985ع ۾ مهراڻ گروپ آف انڊسٽريز کي فيڊريشن آف پاڪستان چئمبرس آف ڪامرس ايڊ انڊسٽريز FPCCI جي طرفان بيسٽ ايڪسپورٽ پرفارمنس جي ٽرافي بطور انعام ملي، جيڪا اڄ ڏينهن تائين ملندي اچي.
مهراڻ گروپ جو مئنيجنگ ڊائريڪٽر ٿيڻ کان پوءِ گُل مُحمد لاٽ دبئي ۾ اسٽيٽ آف دي آرٽ پروڊيڪشن جي شروعات ڪئي. گُل صاحب پنهنجي ڪيريئر ۾ تمام گهڻيون ڪاميابيون ۽ ڪامرانيون ماڻيون آھن. گُل صاحب 1998ع ۾ ڪورنگي انڊسٽريل ايريا ڪراچيءَ ۾ پنجن اڪڙن تي مشتمل اسپائيسي اينڊ رائيس پلانٽ لڳرايو هو. جيڪو پاڪستان جو وڏي ۾ وڏو اسپائيسي اينڊ رائيس پلانٽ آھي. 2005ع کان پوءِ مهراڻ جي مصالحن جي سعودي عرب ۾ گُهر ٿي ان ڪري گُل صاحب جڌه (Jeddah) ۾ ماڊرن اسپائيسي فيڪٽريءَ جو بنياد وڌو. گُل محمد صاحب ٿر ۾ واحد هڪڙي فلور مل 2001ع ۾ نئون ڪوٽ ۾ کولي آھي، جنهن جو نالو ئي ٿر فلور مل آھي. هي مل کولڻ جو مقصد ٿر واسين کي سستي دام تي اٽي جي سهوليت مهيا ڪرڻ هو. گُل صاحب هن وقت مهراڻ گروپ آف انڊسٽريز جو چئرمين ۽ سي او آھي.
گُل محمد لاٽ صاحب جو ٿر جي سياست ۾ به وڏو حصو رهيو آھي. سياسي شاگرد هئڻ ڪري هن جو سياسي ڪيريئر به انتهائي شانائتو ۽ مانائتو رهيو آھي. 1990ع ۾ پيپلز پارٽيءَ جي ٽڪٽ تان ٿرپارڪر مان M.P.A ٿيو. 1993ع ۾ ساڳي پارٽي ۾ رهندي سنڌ ڪابينا ۾ موحوليات جو وزير ٿي رهيو آھي. شهيد مُحترما بينظير ڀُٽو سان گڏ سياست ڪرڻ جو شاندار موقعو ملڻ ڪري هن تمام گهڻو سکيو. 2002ع ۾ پيپلز پارٽي سنڌُ ڪائونسل جو ميمبر پڻ ٿيو. مئي 2008ع ۾ وزيراعليٰ سنڌُ سيد قائم علي شاھ جو اينٽي ڪرپشن اينڊ انڪوائيريز ۾ صلاحڪار ٿي رهيو. 2010ع ۾ ٿر ڊولپمينٽ ڪاميٽي جو چئرمين پڻ ٿيو. مارچ 2009ع کان2015ع تائين پ پ جي ٽڪيٽ تي سينيٽر ٿي ايوان بالا ۾ رهيو. جتي سينيٽ اسٽيڊنگ ڪاميٽي ٽيڪسٽائل جو چيرمئن ٿي رهيو.