ڀيرجي ٺَڪُر
ٿوهرن جي ديس ۾ گُلابن جي خوشبو جهڙو هي گُلقند وجود اڄ به ديس جي ڌڻن ۽ وڻن سان ڳولاڙن وانگي ويڙهيل آھي. هُو پنهنجي جنم ڀُومي واري ڳوٺ جهرمريو جي وڏي ڀٽ (هوليءَ واري ڀٽ) تي ويهي جڏھن اونڏي ڏرڙ وارن سندس مال جي صدين جي وٿاڻن ڏانهن ڪنهن نما شام ويلي نگاھ ڪندو آھي ته سندس آتما کي آدجگاد جو سنتوش اچي ويندو آھي. سنتوش ته هن کي تڏھن به ملندو آھي جڏھن ڪنهن مسڪين ڏوٿيءَ جي جهوليءَ ۾ ڪجهه دان جا داڻا وجهندو آھي. اُڃايل پکين کي پاڻي پياري هي ائين سرهو ٿيندو آھي جيئن ڪا ماءُ پنهنجي اولاد جي اک ۾ سرمو وجهي سرهي ٿيندي آھي.
ڀيرجي جو جنم 4 جنوري 1968ع تي تعلقي ڏيپلي جي جهوني ڳوٺ جهرمريو جي معزز شخص شريمان جالوجي سولينڪيءَ جي گهر ۾ ٿيو. جهرمريو جيڪو يونين ڪائونسل جو درجو رکي ٿو. ڀيرجي جو پتا جالوجي تمام عقلمند ۽ ڀاڳيو ماڻهو هو. سندس ڪرت هارپو ۽ مالداري هُئي. جالوجي 120 سالن جي ڄمار ۾ 1993ع ۾ پرلوڪ پڌاري ويو. ڀيرجي سندس والد صاحب جي ڏسيل راھ تي راهي ٿيو ۽ تعليم جي هٿيار کي هٿ مان نه ڇڏيو. ڀيرجي ابتدائي تعليم سندس اباڻي ڳوٺ مان حاصل ڪئي ۽ ميٽرڪ جو امتحان امتيازي مارڪن سان گورنمينٽ جابر بن حيان هاءِ اسڪول ڏيپلو مان پاس ڪيو. انٽر جو امتحان گورنمينٽ ڊگري ڪاليج مٺيءَ مان 1987ع ۾ پاس ڪيو. ڀيرجي ڪچڙي وهيءَ ۾ اهو پڪو پهه ڪري ورتو هو ته هُو حياتيءَ ۾ هر ڏُک سهي به اڳتي تعليم پرائيندو، ۽ سندس ڳوٺ جي تاريخ ۾ پهرين هاءِ ڪواليفائيڊ طور پنهنجو نالو رقم ڪرائيندو. هن اٽل ارادن جي مالڪ ائين ڪري پڻ ڏيکاريو. مادر علمي سنڌ مان بي-ايس-سي (آنرس) ۽ ايم - ايس- سي پاس جو امتحان پاس ڪيو. سنڌ لا ڪاليج مان ايل-ايل-بي ڪرڻ سان گڏ قانون جو اعليٰ امتحان ايل-ايل- ايم به پاس ڪيو. ان کانسواءِ اِي-ايم بي اي.(پيٽروليم مئنيجمينٽ) ڊپلوما ان ڪيميڪل انجنيئرنگ ۽ ايم -ڦِل به ڪئي اٿس. هيڏي وڏي تعليم حاصل ڪرڻ دوران هن تمام گهڻا ڪشٽ پڻ ڏٺا. معاشي طور مشڪلاتن کي پڻ مُنهن ڏنو. پر ڪڏھن به مُڙي نه نهاريو ۽ پنهنجي منزل مقصود ڏانهن درياءُ وانگي چاڙھ ۾ هلندو رهيو. نيٺ وڃي منزل ماڻي سُکن جي سمنڊُ ۾ سمائجي ويو. ڀيرجي جو وڏي ۾ وڏو ڪم آھي ايم ڦِل لئه لکيل ٿيسز. جنهن ۾ هُن شيخ اياز ۽ علامه اقبال جي شاعريءَ جو تقابلي جائزو ورتو آھي. سنڌُ ۾ شايد هن جهڙو منفرد ڪارنامون اڳ ۾ ڪنهن سرانجام ناهي ڏنو. ايڏي وڏي ادبي ڪم تي آئون کيس جس ڏيڻ کان سواءِ رهي نه ٿو سگهان. ڀيرجي سندس حياتيءَ ۾ هڪڙو خوبصورت ڪتاب به لکيو آھي جنهن جو نالو آھي، ”وطن جا وڻ ۽ زندگيءَ جو سفر“ هي تمام بهترين ڪتاب آھي جيڪو عام فهم ٻوليءَ ۾ لکيل آھي. انتهائيءَ سچائيءَ سان لکيل هي جيون ڪٿا ادب جي شاگردن لاءِ رول ماڊل واري حيثيت رکي ٿي. هن ڪتاب ۾ ڀيرجي نه رڳو پنهنجي زندگيءَ جا تلخ تجربا شيئر ڪيا آھن پر وک وک وطن جي وڻن ۽ ڌڻن جا درشن به ڪرايا آھن. جيڪي پڙھڻ واري کي منڊي موهڻ لاءِ ڪافي آھن.
ڀيرجي جنهن ايام ۾ انٽر پاس ڪيو اھو ھڪ ته ڏُڪار ۽ ٻيو بُک جو ڀينڪر دؤر هو. اهڙي وقت ۾ اعليٰ تعليم حاصل ڪرڻ ڪنھن غريب لاءِ مشڪل بلڪه ناممڪن پڻ ھو ـ انھي ھوندي به سنڌ هي اٽل انسان يونيورسٽي پھتو ـ جتي ھن کي سُٺي سنگت ملي، يونيورسٽي جي اهڙن لمحن لاءِ ڀيرجي ڪُجهه ھـن ريت لکيو به آھي.
ڪويلون ٻولين ڪُوڪُو ڪري،
صبح سوير پرھ ڦُٽي.
ھوائون جتي ھير سٺي
اھا ئي آھي سنڌ يونيورسٽي.
1995 جي شروع ۾ سنڌُ يونيورسٽي مان پاس ٿيو. جيئن ته ڪجهه مھينا گذريا ته نوڪري تيل جي کاتي OGDC ۾ ملي. شروع ۾ اسٽاف ۾ پو Re. Desi ڪري سپروائيزر ۽ پوءِ Asstt.Chemist ان کانپوءِ Chemist ڪيو ويو.
ڀيرجي پنھنجي Colleagues سان گڏجي پروموشن لاءِ ڪيس ڪيو جڏھن ھنن سختيون ڪيون ته اھي ست ئي ڄڻا ھٿ کڻي ويا پر ھن کي افغانستان جي بارڊر لڳ بدلي ڪيو ويو ته به ھن قانوني جنگ جاري رکي ۽ ڪورٽ سڳوري ھن سان انصاف ڪيو ته ھي ھتي ئي رھندو. اھڙي سفر سان لاڳاپيل ڪيس ڪورٽ سڳوري ۾ آھن. اداري ۾ ايمانداري سان تمام سخت ڊيوٽون ڪيون.
ڀيرجي کي اولاد ۾ 6 پٽ آھن. وڏو پُٽ رنجيتسنگھ جيڪو Electronics ۾ لاسٽ ييئر ۾ ڪراچيءَ ۾ پڙھي رهيو آھي. ان کان ننڍو نگجي يونيورسٽي جي تياري ڪري رهيو آھي.. تنهن کان ننڍو ڪيسرسنگهه Army college Mithi ۾ زير تعليم آھي. چوٿون نمبر پُٽ پونمسنگھ Army college Mithi ۾ ھٺيسنگھ ۽ دليپ سنگهه پڻ ساڳي ڪاليج ۾ زير تعليم آھن. ڀيرجي شوشل ڪم ۾ سدائين ٻين کان اڳڀرو رهيو آھي. هن
گورنمنٽ گرلس ۽ بوائز اسڪول ڀيرجي پاڙو منظور ڪرايا جيڪي ھلندڙ آھن .1992 ۾ منظور ڪرايا ۽ بائونڊري ۽ وڻ ھٿن سان لڳايا، نه رڳو ايترو پر وڏي جاکوڙ ۽ جفاڪشيءَ سان سندس ڳوٺ ۾ ڊسپينسري به منظور ڪرائي جتي اڄ به سوين مريضن جو مفت ۾ علاج ٿئي ٿو. ڀيرجي جهڙي ڀلوڙ ماڻهوءَ جو رھزنن سان ڪڏھن به روح راس نه ٿيو، پر حال اوريندڙ هيڻن جو جو ھيتو ٿي بيٺو. ڏيجوانن جو ڏڍُ ٿيڻ ڀيرجي جي وڏي سُڃاڻپ آھي. مشڪل ۾ آيل ماڻهن لاءِ سندس نيڪ صلاح ۽ مُفيد مشورو ھڪ دوا جو درجو رکي ٿو. هيڻن جي همراهي ڪندڙ هي ٿر جو سادڙو ڪوي رهزنن کي رُڪ جا چڻا چٻائيندي دير ئي ڪونه ڪندو آھي. ڪورٽ ڪچهرين کان مُور نه مُڙندڙ هي مرد مجاهد سچُ تي ساھُ پساھ ڏيندي ڪوڙ ۽ ڪچُ جي سخت خلاف آھي، ڇاڪاڻ ته هي خود سون جهڙو سچو ماڻهو آھي. مُنافقت کان الاهي پري ڀڄندڙ ڀيرجي تمام گهڻو مُحبتي ماڻهو آھي. سڄي زندگيءَ ۾ سُکن کان گهڻا ڏُک پنهنجي حصي ۾ کڻي هليو آھي. پرايا سُور پنهنجا ڪرڻ ته ڪو ڀيرجي کان سکي.
ڀيرجي هن ڀُوميءَ جو اُهو ڪمانگر ڪوي آھي، جنهن جي ڪونج جي ڪُرلاءُ جهڙي ڪويتا ۾ ڪا به مصنوعيت ناهي. ٻهراڙيءَ جي ٻار جهڙي هن جي معصوم شاعري سندس دل جي دانهن آھي. اهڙي دانهن جنهن جا پڙاڏا وطن جي وڻن جي پن پن مان پڙلاءُ بڻجي گونجن ٿا. ڀيرجي جي شاعري بحر وزن جي بار کان آجي، ۽ فضائن ۾ اُڏامندڙ پکين وانگي آزاد آھي. ڀيرجي جي شاعريءَ ۾ سندس دل مان نڪتل سنئان سڌا خيال آھن، جن کي بنان ڪنهن ڪاريگريءَ جي جيئن جو تئين جي بنياد تي لکي هن پنهنجي شاعرانه اندر جو اظهار سو فيصد سچائيءَ سان ڪيو آھي. ڀيرجي جي شاعري ٻهراڙيءَ جي سادڙي ڳوٺاڻي محبوبا جي وينڍلين ۾ ويڙهيل پنهنجي پيار جي پهرين چُمي جي چاھ جهڙي چاشنيدار آھي. ڀيرجي جي شاعريءَ ۾ وطن جا وڻ اشارن جي ٻوليءَ ۾ ڳالهائن ٿا، ۽ پکي پرھ ڦُٽيءَ جا ترانه ڳائين ٿا، ٻُوٽا ٻاٻورجي پون ٿا، گاھ گونچ ڪڍي گلڪاري ڪن ٿا. هرڻ ڇال ڏين ٿا. هاري همرچا ڳائي سانوڻي مند ملهائن ٿا. ٿاريليون نَڪن ۾ اڪن جون ڦُلڙيون وجهي گهاگهرن جي گهير کي گهمائي مَٽڪو رمن ٿيون.