شخصيتون ۽ خاڪا

ڍولا مارُو ڍَٽ

ھي ڪتاب ٿر، پارڪر ۽ ان سان لڳندڙ علائقن جي 54 شخصيتن جي خاڪن تي مشتمل آھي جنھن جو ليکڪ امر رائيسنگهہ راجپوت آھي. ھو لکي ٿو:
”هي ڪتاب مون ماڻھو ٿي لکيو آھي نہ ڪي پٿر ٿي. هي ڪتاب لکندي مون نوي سيڪڙو ڌرتيءَ جو حقُ ادا ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي آھي. مون اُنهن ڪردارن تي لکڻ جي ڀرپُور ڪوشش ڪئي آھي جن تي اڳ ۾ تمام گهٽ لکيو ويو آھي. يا انهن تي لکيو اٿم جن تي اڳ ۾ ڪنھن بہ ناهي لکيو. پنجاھ کان مٿي شخصتين تي خاڪا هن ڪتاب جي خوبصورتي بڻيا آھن، ان ڪري توهان کي ڪٿي ڪٿي ورجاءُ محسوس ٿيندو، پر مون ورجاءُ کان بچڻ جي ڀرپور ڪوشش ڪئي آھي. ورجاءُ ان ڪري محسوس ٿيندو جو هڪڙي شخص واريون خوبيون ٻئي ۾ بہ ساڳيون ٿي سگهن ٿيون. باقي مون پنهنجي حساب سان سُٺو لکڻ جي سُٺي ڪوشش ڪئي آھي، بس پڙھندڙن جي اک پسند ڪري تہ مون لک کٽيو. “
Title Cover of book ڍولا مارُو ڍَٽ

احمد کٽي

هُو جنهن جي نيرولي هٿن کي الله سائين اهڙو آرٽ ڏنو آهي، جو اُهي ڪنهن به ڪينواس تي آڏا اُبتا ليڪا پائن ٿا ته، عالم جي عظيم چترڪار پڪاسو جي ڪنهن حسين پڪچر وانگي انڊلٺي عڪس ازخود اڀريو اچن ٿا. هُو جنهن جي هٿ ڪراين ۾ قلم اچڻ کانپوءِ هر ڪا مس هن جي محتاج ٿيو پوي ٿي. قلم جي سُرخاب کي ڪاغذ تي سراڙا پارائيندي هن تي ڪو وجد تاري ٿي وڃي ٿو ۽ هو پاڻ نه ٿو لکي، پر هن جي اندر ۾ موجود ڪو ڪمانگر ڪوي لکي ٿو، جنهن جي ڪمال جي جمال هن کي آرٽ جي آڪاش تي چوراسي چنڊن جهڙي سُهائيءَ سان روشناس ڪري ڄڳ ۾ سُرخرو ڪيو آهي. هُو جنهن جي قفس ۾ قيد کُڙکٻيتي جهڙي خطاطي ڪلا جي اهڙي ڪرانتي آهي، جنهن جا اُهاءَ پسي سُونهن شناس اکين کي آسيس اچيو وڃي ٿو. هُو جيڪو ميمڻن جي ڇڏيل ويران وستيءَ جي وارثي ڪندي، اڄ به ان شهر جي اڌ جهريل اجهن ۾ قيام پذير آهي. رُکي سُکي روٽي کائيندي به هن ڪڏهن اها شڪايت ناهي ڪئي ته منهنجي ڏات جو ڪنهن قدر ناهي ڪيو. هُو پنهنجي جهونين جهوپڙين ۾ ويهي سرسوتيءَ جي سيوا ڪندي وِديا سان وفا ڪندو اچي، هُو اڄ به قلم کي ڪلا جي” روهيءَ“ تي سراڻ چاڙهيندي ”خاتوبند“ جهڙي خطاطيءَ جو خوبصورت هنر هٿيڪو رکيو اچي، هن کي مڃتا جي ڪابه لوڙھ يا لالچ ناهي. هُو پنهنجي پورهئي سان ائين سچو آهي، جيئن هڪ وفادار سپاهي پنهنجي وطن جي سرحدن سان سچو هوندو آهي. جئين هڪ ماءُ پنهنجي اولاد سان محبت ڪندي آهي. هن حياتيءَ جي پنڌ ۾ مُڙي نهارڻ سدائين مِهڻو سمجهيو آهي. ان ڪري هُو اڄ به ساڳي محنت ۽ لڳن سان مزوري ڪندو اچي، توڙي جو حالتن ۽ وقت هن کي ڪيئي ڏک ۽ ڏنجهه به ڏنا آهن، پر هن هار مڃڻ سکيو ئي ناهي. ”وکر سو وهاءِ جو پئي پراڻو نه ٿئي“
جي مُترادف هن سک چين تياڳي پنهنجي هنر سان هم ڪلام ٿي نت روز نيون شيون تخليق ڪيون آهن. هن جي پينٽيگس ڏسي لڳي ٿو ته هن شڪلين ۾ شاعري ڪئي آهي، هن اکرن ۾ هر عڪس چٽيو آھي. حياتيءَ جا سمورا سُور تصويرن ۾ تحليل ڪري ڇڏيا آهن. هن ته پراڻي مندر ۾ ٻرندڙ ڏيئي جهڙي ڏيپلي شهر جي وارثي وڏي دل سان ڪئي آهي، پر هن ملير جي مٽيءَ مان ڪو اهڙو ڄائو آهي جيڪو وڃي هن کان پڇُي ته تون زندگيءَ جي پڇاڙڪي ڏاڪي تي ڪيئن گذاري رهيو آهين؟ آهي ڪو اهڙو قدر شناس جو، پرائمري ماستر واري پينشن تي پنهنجي ٻچن کي پاريندڙ هن ڏات ڌڻي جي ڌڻيپ ڪري ۽ هن جي ڪلاونتي دل کي اهو ڏڍ ڏياريندي چوي ته ”اي اسانجي وطن جا واهلا ڪوي! تون مايوس نه ٿي، تنهنجي هاتڪ هٿن جي پٽڪُنوار جهڙو پورهيو اسان جي اکين تي، اسين تنهنجي هٿن جي محنت کي دلين ۾ سمائي رکنداسين، اسين توکي تاريخ جي ورقن ۾ پيار جي پهرين سبق وانگي پڪو ڪنداسين! سائين احمد کٽي کي هن وقت بس اهڙي دلداريءَ جي ضرورت آهي، جيڪا هن جي عمر ۾ اضافو ڪري سگهي ٿي، ڇاڪاڻ ته فنڪار سدائين محبتن جا گهرجائو هوندا آھن. انهن کي محبت ملي وئي ته سمجهو دنيا جو هر مقام ملي ويو. فنڪار محبتون ورهائيندا ۽ وصول ڪندا آهن ..
سائين احمد جڏهن به ڪا خوبصورت خطاطي ڪندوآهي، تڏهن مختلف رنگن واري مس پاڻ پنهنجي هٿن سان ٺاهيندو آهي. ان مس ۾ هڪ اهڙو اعليٰ گڻ سمايل هوندو آهي جو اها مس ڪهڙو به ڪاڙهو هجي ”ڪينواس “ تان ڪڏهن به مٽجي ناهي سگهندي. ان مس کي دائميت هوندي آهي. احمد کٽي پنهنجي حياتيءَ ۾ هڪ اهڙو ڪارائتو ڪارنامون سرانجام ڏنو آهي، جنهن جي جيتري ساراھ ڪجي گهٽ آهي. هڪ اهڙو نادر نموني وارو قلمي نُسخو تحرير ڪيو آهي جنهن کي ڏسي اکيون ته ڇا عقل به دنگ رهجيو وڃي. هن آسماني ڪتاب کي انڊلٺي رنگ سان ڪاغذ جي ڪينواس تي روپيو آهي جي ها! هُن قران شريف جو قلمي نسخو لکيو آهي، جيڪو خطاطيءَ جو دنيا ۾ پهريون نمبر ۽ اعليٰ نمونو آهي. هن نُسخي ۾ هڪ سؤ يارنهن ڀيرا بسم الله لکيل آهي ۽ هر بسم الله منفرد انداز ۾ لکيل آهي، جيڪا ڏاڍي دل لُڀائيندڙ آهي، جنهن کي ڏسي ماڻهوءَ جي مُنهن مان ازخود نڪريو وڃي سبحان الله .....!!
عربي لپي ۾ لکيل هن اعليٰ شهپاري جو سنڌي ۾ گڏ ترجمو به ڏنو اٿس. تمام خوبصورت رنگن ۾ روپيل هن قلمي نُسخي جو جوڳو قدر ٿيڻ کپي.