شخصيتون ۽ خاڪا

چڱو ڀٽائي آءُ هلان ٿو

”چڱو ڀٽائي آءُ هلان ٿو“ اوهان اڳيان پيش ڪجي ٿو. هي ڪتاب ٿر جي ٻاٻيهي، نامياري راڳي صادق فقير جي ياد ۾ لکيل تاثراتي مضمونن، ايڊيٽوريل ۽ شاعريءَ جو مجموعو آهي جنهن جا سهيڙيندڙ علي نواز آريسر ۽ زاهد اوٺو آهن.
Title Cover of book چڱو ڀٽائي آءُ هلان ٿو

• صادق فقير جو وڇوڙو : وحيد رزاق مستوئي

سنڌ ۾ هونئن ته فنڪارن جي کوٽ نه رهي آهي، پر ڪي فنڪار اهڙا هوندا آهن، جيڪي پنهنجي آواز جي آلاپ ۽ ڳائڻ جي فن ذريعي ماڻهن جي دلين ۾ گھر ڪري ڇڏيندا آهن، ته ڪي وري پنهنجي آواز سان سموري ملڪ توڙي ٻين ملڪن جي ماڻهن جي دلين ۾ پڻ ويهي ويندا آهن، اهڙن فنڪارن ۾ ٿر جو ڄائو، سنڌ جو سريلو آواز ۽ وڏي سهپ رکندڙ صوفي راڳي صادق فقير هڪ هو،
سندس آواز جي آلاپ ۾ ايتري ته تاثير هئي، جو ٻڌندڙن تي ڇانيل مايوسي، خوشيءَ ۾ تبديل ٿيڻ تي مجبور ٿي ويندي هئي. سندس ڳائڪي جو انداز پڻ نرالو هو، جيڪو عمري جي سعادت ماڻڻ لاءِ پنهنجي خاندان سوڌو ڀلي پار ويل هو ۽ سعودي عرب جي تاريخي شهر مڪي ۾ عرفات جي زيارت ڪري واپس وين ۾ پنهنجي ڪٽنب سميت اچي رهيو هو ته وين جو ٽائر اوچتو برسٽ ٿي پيو، جنهن دوران پويان ايندڙ گاڏيءَ وين کي زوردار ٽڪر هنيو، جنهن جي نتيجي ۾ ڌڪ رسڻ ڪري سنڌ جي البيلي راڳي صادق فقير موقعي تي ئي دم ڌڻي حوالي ڪري ڇڏيو ۽ سنڌ کان هميشه هميشه جي لاءِ موڪلائي ويو، جڏهن ته گڏ سندس زال شميم ۽ سالي زخمي ٿي پيا، جن کي سعودي اختيارين فورن ايئر ايمبولينس ذريعي جدي شهر پهچائي اسپتال داخل ڪرايو آهي. صادق فقير جي اچانڪ وڇوڙي جيءَ کي جهوري وڌو آهي هُن جي ان سريلي آواز جي تلاش رهندي!
صادق فقير جو وڇوڙو نه فقط سندس گھرڀاتين لاءِ پر پوري سنڌ لاءِ هڪ وڏو سانحو آهي. روڊ حادثي سڀ کان پهريان اسان کان سنڌ جو البيلو راڳي سرمد سنڌي، بعد ۾ شاعر حسن درس ۽ هاڻي صوفي راڳي صادق فقير به کسي ورتو. صادق فقير جو جنم 20 مارچ 1964ع تي مٺي ٿرپارڪر ۾ فيض محمد مـڱڻهار جي گهر ۾ ٿيو ۽ شروعاتي تعليم مٺيءَ مان حاصل ڪئي، جڏهن ته سنڌي ادب ۾ ايم اي پڻ ڪيائين. 1992ع ۾ شادي ڪيائين ۽ موسيقيءَ جي تربيت پنهنجي مامي حسين بخش فقير کان ورتائين، جيڪو ان وقت جو سٺو راڳي ۽ موسيقار هو. صادق فقير ڪاليج جي زماني کان ئي ڳائيندو رهيو. صادق فقير 1986ع ۾ ان وقت جي حيدرآباد جي ريڊيو اسٽيشن ڊائريڪٽر عنايت بلوچ صاحب جي پهريون دفعو آڊيشن کان پوءِ ريڊيو تي سندس ڪلام رڪارڊ ڪرايا ۽ 1988ع ۾ پي ٽي وي ڪراچي اسٽوڊيو تي شمشير الحيدري صاحب ٽيليويزن تي متعارف ڪرايس، پر ۾ ايازگل جو ڪلام ’توکان ٿيندي ڌار، کلندي کلندي يار، لڙڪ لڙي پيا لار ڪري‘ ڳائڻ سبب کيس گهڻي مقبوليت ملي.
صادق فقير سنڌي، اردو، سرائڪي، ٿري، راجستاني، هندي، مارواڙي ۽ پنجابي ٻولين ۾ پڻ ڳايو آهي، صادق فقير ڳائڪي جي بهترين انداز ڪري نوجوانن ۾ گهڻو مقبول رهيو آهي، هن هندستان، دبئي، سعودي عرب، انگلينڊ ۽ اسڪاٽ لينڊ ۾ فن جو مظاهرو ڪيو. موسيقيءَ بابت ڏنل هڪ انٽرويو ۾ هن چيو هو ته؛ ’سنڌي موسيقيءَ جا هڪڙا پنهنجا رنگ ۽ ڍنگ آهن، هتان جو فوڪ راڳ تمام گهڻو مضبوط آهي. ٿر کان وٺي هر علائقي جي پنهنجي خوبصورتي آهي، موجوده راڳين کي گهرجي ته اهي ٻين اسٽائيلن کي نه اپنائين، اسان جي پنهنجي سنڌي موسيقي ئي شاهوڪار موسيقي آهي، ڪوشش ڪجي ته موسيقيءَ جي بنيادي تربيت حاصل ڪري پنهنجي ئي نج ثقافت کي بچائجي‘. صادق فقير سماجي طور سنڌ گريجوئيٽس ايسوسيئيشن سان واڳيل رهيو ۽ هن وقت به سنڌ گريجوئيٽس ايسوسيئيشن مٺي شاخ جو صدر هيو. جڏهن ته هن سنڌي ادبي سنگت ۾ پڻ پنهنجيون خدمتون سرانجام ڏنيون. اهو صادق فقير 26 فيبروري 2015ع تي سعودي عرب ۾ هڪ روڊ حادثي ۾ اسان کان وڇڙي ويو. صادق فقير جو ٿيل موت هميشه ياد رهندو، ڇاڪاڻ ته حادثاتي موت دل کي جهوريندڙ هوندو آهي، جيڪو هر روز ٿيندڙ حادثن وقت ضرور ياد تازي ڪندو رهندو آهي. اسان جي دعا آهي ته صادق فقير کي رب ڪريم جنت الفردوس ۾ جاءِ عطا ڪندو ۽ پونئرن کي صبر جي توفيق عطا ڪندو آمين.
صادق فقير سنڌ جو ثقافتي سفير هو هن پنهنجي فن ذريعي سنڌ جو صوفياڻو پيغام جڳ جهان ۾ پهچايو، پنهنجي سنگيت واري سفر ۾ ڏيهه کان پرڏيهه پهچي به سنڌي سنگيت توڙي ثقافت جو پرچار ڪندو رهيو، هن جتي به قدم رکيو، پنهنجا مداح پئدا ڪيا. سندس فن سرحدن جو محتاج نه هيو، صادق فقير سنڌي موسيقيءَ جي ٻين صنفن سان گڏ خاص طور تي سنڌي غزل جي گائيڪيءَ ۾ نواڻ آڻي، ساڳئي صنف ۾ راڳداريءَ جا ڪافي نوان تجربا پڻ ڪيا. سندس شاعريءَ جي چونڊ به پنهنجي حوالي سان تمام بهترين ۽ شاندار رهي. سندس ڪوشش هوندي هئي ته سنڌي ڪلاسيڪي شاعريءَ سان گڏ جديد ۽ معياري تخليق به ٻڌندڙن تائين پهچي، جنهنڪري شاعريءَ جا سٺا ڪتاب پڙهڻ سندس مشغلو پڻ هيو، صادق فقير پنهنجي ان مقصد ۾ گهڻي حد تائين ڪامياب رهيو. سندس فن، فڪر سان سلهاڙيل رهيو، اهو فڪر شاهه، سچل، سامي ۽ شيخ اياز جو فڪر هيو، جنهن جو مقصد سنڌ جي خوشحالي، عزت سان جياپو ۽ عالمي امن لاءِ تڙپ جي احساس سميت سهپ ۽ رواداريءَ واري سماج جي جوڙجڪ لاءِ جدوجهد هئي ۽ آهي، صادق فقير کي پنهنجي ادا هئي، پنهنجو ڊڪشن هو.