شخصيتون ۽ خاڪا

چڱو ڀٽائي آءُ هلان ٿو

”چڱو ڀٽائي آءُ هلان ٿو“ اوهان اڳيان پيش ڪجي ٿو. هي ڪتاب ٿر جي ٻاٻيهي، نامياري راڳي صادق فقير جي ياد ۾ لکيل تاثراتي مضمونن، ايڊيٽوريل ۽ شاعريءَ جو مجموعو آهي جنهن جا سهيڙيندڙ علي نواز آريسر ۽ زاهد اوٺو آهن.
Title Cover of book چڱو ڀٽائي آءُ هلان ٿو

• ڀٽائيءَ جي تنبوري جي تار ڇڄي پئي! : سورٺ لغاري

مون کي اُها گهڙي اڄ به ياد آهي، جڏهن شام جا پاڇا اڃا لڙيا ئي نه هئا ته منهنجي موبائل تي هڪ سنيهڙو آيو هو، سنيهڙو ڇا هو، سنڌ جي وجود تي ايٽم بم جو وار هو. موبائل تي آيل انهيءَ سنيهڙي منھنجي اکين ۾ سانوڻي مينھن برپا ڪري ڇڏيو هو، منھنجي سھڻي سنڌ جو سھڻو راڳي صادق فقير روڊ حادثي ۾ گذاري ويو. اھا ڏکوئيندڙ خبر پڙھندي ئي منھنجي ڪنن ۾ ھي گيت پڙاڏو بنجي گونجڻ لڳو ته: ’شام لڙي آھي شام لڙي آھي‘. ويل وڇوڙي جي ڪيڏي نه ڪڙي آھي، شام ايڏي اداس ۽ وڇوڙي جو تاثر ڏيندڙ ڇو ھوندي آھي، پر اھا شام جي صادق فقير جي زندگيءَ جي پُڄاڻيءَ جي شام ھجي ته ڪيڏي نه قھر جي شام ھوندي، ڪيڏي نه اذيت ڏيندڙ شام ھوندي! ھيءَ سنڌ جيڪا سدائين سور سھندي رھي آھي، ڪڏھن قومي قافلي ۾ هلندڙ پنھنجي شھيد پُٽن کي پنھنجي ھنج ۾ ته ڪڏھن اديبن، فنڪارن کي ٿپڪيون ڏئي سمھاريندي رھي آھي. اھا ئي سنڌ جيجل ٻانھون ڊگھيري صادق کي پنھنجي ھنج ۾ سمھارڻ وقت ڪيڏي نه روئڻهارڪي هئي، ڄڻ ته سندس چيلهه ڀڄي پئي هجي. صادق هو به ته اهڙو. هو، جيڪو ڪڏھن مندرن ۾ ڀڄن ڳائيندي، ته ڪڏھن وري صوفين جي محفلن ۾ لطيف ۽ سچل کي ڳائيندي ته ڪڏهن وري سنڌ جي اڙٻنگ عاشقن جي وچ ۾ اياز جا انقلابي گيت ڳائيندي نظر ايندو هو، هن ته هن سنڌ ۾ صوفين واري روايت کي برقرار رکيو هو، هن جي لاءِ دين، ڌرم ڪا به معنيٰ نه رکندا هئا، هن وٽ انسانيت ئي سڀ کان وڏو وکر هو، هو اياز جي هن سِٽ تي عمل پيرا هو.
مذهب منهنجو ماڻهپو، دين ڌرم سڀ ڌُوڙ
صادق فقير جي ڳائڻ جو نھايت ئي سھڻو انداز ڪنھن کي نه موھيندو؟ جيڪو ٻڌندو ھو، محبت جي سڳي ۾ تسبيح جي داڻن وانگي پوئجي ويندو ھو. ڇا ته ڪمال ھو، ھن جي نھٺائين، نوڙت ۽ ميٺ محبت ۾ جو سنڌ جو ھر باشعور اديب شاعر، سياسي ڪارڪن، ھر اھل دل ماڻھو صادق کي پنھنجو دوست سمجھندو ھو. ڪنھن شاعر چيو آھي ته ’محل دولت سان جوڙي ٿا سگھجن سوين، پر جاءِ ڪنھن جيءَ ۾ جوڙڻ آ ڏاڍي ڏکي!‘ پر اسان جي صادق وٽ اھڙو ته ڏانءُ ھو، جو هو ھر دل ۾ جاءِ جوڙي وٺندو ھو. سنڌ جو هيءُ سُريلو ۽ سيبتو راڳي صادق پيسي جو غلام نه ھو، ھو سنڌ جي عشق ۾ ڳائيندو ھو. ھا، ھو ته سراپا سنڌ ھو.
ڪنھن سوچيو به نه هوندو ته ٿر جهڙي پٺتي پيل خطي ۾ جنم وٺندڙ ھي محبتي انسان سنڌ جي طبقاتي سماج ۾ پنهنجي الڳ ۽ نرالي سڃاڻپ قائم ڪندو ۽ پوري سنڌ جي سنڌين جي دل جي ڌڙڪن بنجي ويندو! اھا ڪھڙي اک ھئي، جيڪا ھن محبتي ماڻھوءَ لاءِ آلي نه ٿي ھجي! سنڌ جو هيءُ غريب فقير، دل جو ڪيڏو نه امير هو، جو اڄ هرڪو ويٺو سندس گُڻن ۽ مهماننوازيءَ جي ساراهه ڪري. هو ايترو امير هو، جو سڄي سنڌ ھن لاءِ سڏڪي پئي. جيتوڻيڪ سنڌ جون حالتون ايڏيون مايوس ڪندڙ نه آھن، اڄ به سُر تي سِر ڏيندڙ ڏياچ ڪيترائي سنڌ ۾ موجود آهن، پر ڏک اهو آهي ته ٻيجل جهڙو سُرندو وڄائيندڙ صادق اسان جي وچ ۾ ناهي رهيو، اهو ئي سبب آهي جو اڄ هيترا ڏينهن گذري وڃڻ باوجود مٺيءَ جا روڊ رستا لڙڪ وھائيندڙ سڏڪندڙ ماڻھن جي ھجومن سان ڀريل آهن، هيءَ رستا ان محبتي ماڻهوءَ لاءِ اُٻاڻڪا آهن، جنهن کي اجرڪون پارائي، گھوٽ ڪري، جيجل ماءُ سنڌڙيءَ جي ھنج ۾ سمھاريو ويو آهي.