• توکان ٿيندي ڌار : فرزانه شاهين
صادق فقير جڏهن چيو هو ته: ’جڏهن مان نه هوندس، صدائون ته هونديون...‘، ’ٿي املتاس تان ڪوڪ ڪوئل ڪري.... هو پري آ پري آ پري آ پري....‘، ’اسين بس رهياسين اڌورا اڌوا...‘، ’توکان ٿيندي ڌار، لڙڪ لڙي پيا لار ڪري....‘، ’سکي پيا کي ملين تن چئجان، چاندني تو سوا نه ٿيندي...‘ هي صادق فقير جون اهي صدائون آهن، جيڪي اڄ درد بڻجي گونجن ٿيون، اڄ ڪارونجھر جبل تان پڙاڏو بڻجي سڏ ڏين ٿيون. صادق فقير جي سُرن جي خاص ڳالهه ته هو جڏهن به آلاپيندو هو ته سُر سندس روحَ جي گھراين مان نڪري اسان جي دلين جي تان کي ڇيڙي، ان درد کي ڇهندو ، درد لونءَ لونءَ ۾ جاڳي پوندو هو ۽ پوءِ دل چوندي هئي صادق فقير ماٺ نه ڪري، هن جا سر گونجندا رهن. صادق فقير اسان جي ٻولي ۽ ثقافت جو اهڃاڻ هو. اسان جي ايندڙ نسلن لاءِ ان مٺڙي لوريءَ جو اهو سُر هو، جنهن کي ڄاول ٻار جي ڪنن ۾ ٻڌائي مائرون ننڊ سمهارينديون هيون. اڄ اهو سُر اسان کان وڇڙي ويو آهي. ڄڻ ڪو انمول خوشبوءِ جو واس ڏيندڙ درد جو نوحو پڙهندڙ اسان کان ڌار ٿي ويو....... ڪجھه هستيون سنڌ ڌرتيءَ جي سونهن ۽ مان هونديون آهن، جن تي قومون هميشه فخر ڪنديون آهن. صادق فقير به سنڌ جي سرن جي سونهن هو. صادق فقير سنڌ جي پنج هزار سال پراڻي تهذيب جو وارث هو، صادق فقير موهن جي دڙي جو وڃايل ورلاپ هو، جيڪو الوپ ضرور ٿيو آهي، پر اهو سوجھرو ڇڏي ويو آهي، جنهن ۾ دلين کي سانت ڪرڻ ۽ درد کي ماٺي ڪرڻ جو پيغام سمايل آهي. اڄ جي بي سري شور واري موسيقيءَ جي دور ۾ هن جو مٺڙو آواز گھايل سماج جي سيني ۾ ڄڻ ڪوئل جي مٺي ڪوڪَ بڻجي ذات جي خاموش سيني ۾ ڄڻ ڪا آٿت آهي. صادق فقير جو آواز امر آهي، جيڪو ڪڏهن به مرڻو ناهي. هن جي سُرن کي ڪڏهن به پڄاڻي ناهي. هن جا سُر سنڌ واسين جي دلين ۾ هميشه گونجندا رهندا. ٿر ۾ جڏهن به سانوڻ وسندو ته هن جا سُر ڪنن ۾ ٻُرندا ۽ پوءِ صرف هڪ ئي آواز حاوي هوندو ۽ اهو سُر صادق فقير جو هوندو.
سنڌڙي ٿي سڏڙا ڪري
موٽي آ تون ڪوهيارل
سر سسئيءَ جا ڳائي
گيت سڻاءِ تون ڪوهيارل
هيل به سانوڻ موٽي آيو
ڪوئل ٿي سڏڪا ڀري
موٽي آ تون ڪوهيارل
سنڌ جو هي ڪوهيارو راڳي صادق فقير هميشه لاءِ وڇوڙو ڏئي، اهڙيءَ دنيا جو راهي ٿي ويو، جتان ڪو به واپس نه ايندو آهي، پر هن جا گيت هميشه گونجندا رهندا.