زڪوات ادا ڪرڻ جو بيان
سوال: زڪوات ادا ڪرڻ جو صحيح طريقو ڪهڙو آهي؟
جواب: جيتري قدر زڪوات واجب ٿي آهي اها ڪنهن مستحق کي خاص خدا جي واسطي ڏيو ۽ ان کي مالڪ بنايو، ڪنهن خاص خدمت يا ڪنهن ڪم جي مزدوريءَ ۾ زڪوات ڏيڻ جائز نه آهي.• هائو جيڪڏهن زڪوات جي مال مان فقيرن جي لاءِ ڪا شيءِ خريد ڪري انهن ۾ ورهائيو ته جائز آهي.
سوال: زڪوات ڪڏهن ادا ڪرڻ گهرجي.
جواب: جڏهن نصاب واري مال تي پورو سال گذري وڃي (جنهن مان هجري سال مُراد آهي) ته هڪدم زڪوات ادا ڪرڻ گهرجي دير ڪرڻ بهتر نه آهي.
سوال: سال گذرڻ کان اڳ ۾ ڪو شخص زڪوات ڏئي ته جائز آهي يا نه؟
جواب: هائو جيڪڏهن نصاب واري مال جو مالڪ سال گذرڻ کان اڳ ۾ زڪوات ادا ڪري ته جائز آهي.
سوال: زڪوات ڏيڻ وقت نيت ڪرڻ ضروري آهي يا نه؟
جواب: هائو! زڪوات ڏيڻ وقت يا گهٽ ۾ گهٽ زڪوات جو مال ڪڍي جُدا ڪري رکڻ وقت هيءَ نيت ڪرڻ ضروري آهي ته هي زڪوات ۾ ڏيان ٿو يا زڪوات جي لاءِ جُدا ڪريان ٿو، جيڪڏهن بنا خيال جي ڪنهن کي رپيا ڏنائين ۽ ڏيڻ بعد انهن کي زڪوات جي حساب ۾ لڳايائين ته زڪوات ادا نه ٿيندي.
سوال: جنهن کي زڪوات ڏني وڃي ان کي هي ٻُڌائڻ ته هي مال زڪوات جو آهي، اهو ضروري آهي يا نه؟
جواب: اهو ضروري نه آهي، بلڪه جيڪڏهن انعام جي نالي سان يا ڪنهن غريب جي ٻارن کي عيد جي خرچي طور ڏجي ته به زڪوات ادا ٿي ويندي.
سوال: جيڪڏهن سال گذرڻ کانپوءِ به زڪوات نه ڏني هئائين ۽ سارو مال ضايع ٿي ويو ته ڇا حُڪم آهي؟
جواب: ان جي زڪوات به ان جي ذمي تان ڪري پئي.
سوال: سال گذرڻ کانپوءِ جيڪڏهن سڀ مال الله جي رستي ۾ ڏنو ويو ته ڇا حُڪم آهي؟
جواب: ان جي زڪوات معاف ٿي وئي.
سوال: جيڪڏهن سال گذرڻ کانپوءِ ٿورو مال ضايع ٿي ويو، يا خيرات ڪيائين ته ڇا حُڪم آهي؟
جواب: جيتري قدر مال ضايع ٿيو يا خيرات ڪيائين ان جي زڪوات به ختم ٿي وئي، باقي مال جي زڪوات ادا ڪري.
سوال: جيڪڏهن چانديءَ جي زڪوات چانديءَ سان ادا ڪري ته وزن جو اعتبار ڪجي يا قيمت جو؟
جواب: وزن جو اعتبار ڪجي، مثلاً ڪنهن وٽ چانديءَ جا هڪ سئو رپيا آهن، سال گذرڻ کانپوءِ ان کي اڍائي تولا (تولو رپئي جي وزن جو آهي.)
چاندي ڏيڻ گهرجي، هاڻي ان کي اختيار آهي ته هو ٻه رپيا هڪ آڌيو ڏئي يا چانديءَ جو ٽڪر اڍائي تولن جي ڏئي زڪوات ادا ٿي ويندي، ليڪن جيڪڏهن چانديءَ جو ٽڪر اڍائي تولن جو قيمت ۾ ٻن رپين جو هجي ته ٻه رپيا ڏيڻ سان زڪوات ادا نه ٿيندي.
سوال: چانديءَ جي زڪوات واجب ٿي ته ڪا ٻي شيءِ به زڪوات ۾ ڏيئي سگهجي ٿي يا نه؟
جواب: هائو! جيتري قدر چاندي زڪوات ۾ واجب ٿيندي هجي اوتري چانديءَ جي قيمت جي ٻي ڪا شيءِ مثلاً ڪپڙو، اناج وغيره خريد ڪري ڏيڻ به صحيح آهي.