لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

ماڳن مڪانن جي نالن تي مشتمل پهاڪا ۽ چوڻيون

ڪتاب”ماڳن مڪانن جي نالن تي مشتمل پهاڪا ۽ چوڻيون“ اوهان اڳيان پيش ڪجي ٿو. لوڪ ادب جي سلسلي پهاڪن ۽ چوڻين بابت ڪتاب ”ماڳ مڪانن جي نالن تي مشتمل پهاڪا ۽ چوڻيون“ نامياري ليکڪ انجنيئر عبد الوهاب سهتي جو لکيل آهي.
Title Cover of book ماڳن مڪانن جي نالن تي مشتمل پهاڪا ۽ چوڻيون

34. جوهي/ لوھي

34. جوهي/ لوھي
34.1 جوھي؛ ڊوھي. (چوڻي)
جوهي شھر، جيترو ڏسڻ جو سھڻو آھي، اوترو وري مسافرن وغيرھ لاءِ، ڪشش رکندڙ ناھي. اتي جي رھاڪن بابت سندن خيال آھي ته؛ اھي ڊوھي يا ڊوھ ڪندڙ آھن.
مطلب:
• ڀيٽيو؛ روھڙائي روھ تي، ننڍا وڏا ڊوھ تي.

34.2 جوھي؛ مکڻ موھي. (چوڻي)
جوھي؛ وڻن جي ھڙي، سڻڀو سائو ۽ نکاريل وڻراھ وارو علائقو يا ھنڌ، دادو ضلعي جو ھڪ شھر. موھي؛ ڳوھيل اٽي ۾ مرڻ (ڳھ) وجھڻ.
جوهي شھر وارا، پنھنجي شھر کي مکڻ جي موھ سان تشبيھ ڏيندا آھن. اھو شھر تمام گھڻو خوشحال آھي. جڏھن ته ھر شھر اتان جي رھاڪن لاءِ، وڏي حيثيت رکي ٿو. ڪو به ماڻھو پنھنجي ڳوٺ، شھر يا ديس کي گھٽ نه ٿو سمجھي. ان وانگر جوھيءَ وارا پڻ، پنھنجي شھر جي تعريف ۾ ائين چوندا آھن.
مطلب:
• جوھي، پرڪشش علائقو آھي.

34.3 جوهي کان لوهي؛ نه واهي، نه اوهي. (جغدالي، چوڻي)
ھن چوڻيءَ جو ڪاڇي واري علائقي يا روهه جبل جي آسپاس سان تعلق آهي.
لوھي، جوھي ۽ واھي پانڌيءَ جون وسنديون ضلعي دادوءَ منجھ، ڪاڇي جي طرف آھن. لوھي، ڪاڇي جي ڪنڌيءَ تي آھي، جتان لوھيءَ ڏانھن به رستو نڪري ٿو ته واھي پانڌيءَ ڏانھن به.
جوهي شھر کان روھ جبل وڃڻ واري واٽ، لوهيءَ جي وسنديءَ کان وھي/ لنگهي ٿي. انھيءَ واٽ تي آڳاٽو ڪا به وسندي ڪا نه هوندي هئي. انهيءَ سبب ڪري، انهيءَ علائقي کي لاوارث علائقو سڏيو ويندو هو. ان لاوارثيءَ سبب، علائقي جي نسبت سان؛ ”جوهي کان لوهي؛ نه واھي، نه اوهي.“ چوڻي جڙي.
مطلب:
• ڪي ماڳ، سڃائيءَ سببان پڻ مشھور ٿين ٿا.
• جوئي کئون لوئي؛ نه وائي، نه اوئي. (جغدالي)