49. روهڙي
49.1 روهڙائي روھ تي، ننڍا وڏا ڊوھ تي. (سرو، چوڻي)
روهڙيءَ جو علائقو، اروڙ جي ويجهو آهي. ڪنهن لڱا، اروڙ ۾ راجا ڏاهر جي حڪومت هوندي هئي. حڪومت جي واڳ حاصل ڪرڻ لاءِ، اُن علائقي ۾ ڏاڍي رسا ڪشي ٿيندي هئي. روهڙيءَ جي روهه (جبل) تي رهندڙ، حڪومت جي واڳ هٿ ڪرڻ لاءِ، ڊوهه به ڪندا هيا. سندن ڊوهن/ سازشن سبب، اروڙ تباهه ٿيو. روهڙيءَ جو شھر، اروڙ جي ڦٽڻ کان پوءِ روھ نالي ٽڪريءَ تي آباد ٿيو. اقتدار جي هوس، منافرتن ۽ منافقتن جو ٻج وڌو. جنھنڪري اروڙ کان آيلن هر وقت اقتدار حاصل ڪرڻ لاءِ هڪٻئي سان ڊوهه يا دوکو پئي ڪيو.
مطلب:
• جابلو علائقن جا ماڻھو، جبل واريون خاصيتون رکندا آھن. ڏسڻ جا ڏاڍا ۽ سخت ٿيندا آھن. ھڪ ٻئي سان دوکي بازي ڪندي به نه مڙندا آھن.
• ڀيٽيو؛ روهڙائي روھ تي، ننڍا وڏا ڍوءَ تي.
49.2 روهڙائي روھ تي، ننڍا وڏا ڍوءَ تي. (سرو، چوڻي)
آڳاٽي دؤر ۾، ٽڪر/ روھ تي رهڻ جي ڪري، روھڙيءَ جو ننڍو وڏو رھاڪو، گھٽيءَ جا پٿر گهر ڏانهن ڍوئڻ ۾ مشغول هوندو هئو. ڇو جو ان کي اها خبر هئي ته اهي پٿر گهر ۾ اڏاوت جي ڪم ايندا.
مطلب:
• جاجڪ چريو ته به لٽا لاھي پنھنجن ڏانھن اڇلي.
• چانڊيا چريا ته به ڳڙ جا ڀينڊ پنھنجن ڏانھن اڇلين.
• ڀيٽيو؛ سيوھاڻي چريا ته به ڀتر گھر ڏانھن ڍوئين.
49.3 روهڙيءَ جا مومن؛ روئڻ جا به تکا، روئارڻ جا به تکا. (پھاڪو)
جيڪو ماڻھو ڪوڙي بھاني سان، ڳالهه لنوائيندو آهي، تنھن کي ايئن چيو ويندو آهي. ”هل! روهڙيءَ جا! خبر آهي.“ ان جو اصل پسمنظر هڪ آزاريل ذاڪر ڏانھن منسوب ڪيو ويندو آهي. جنھن سر ۾ چيو هئو؛ ”روهڙيءَ جا مؤمن، روئڻ جا به ڏاڍا ته ..... جا به ڏاڍا.“
مطلب:
• دوکي باز ماڻھوءَ کي، طعني طور ائين چيو ويندو آھي.