38. چوهڙ جمالي
38.1 چوهڙ جمالي؛ کيسا خالي، مڙس موالي. (لاڙ، چوڻي)
چوهڙ جماليءَ جا ماڻھو، مسڪين ۽ غريب آهن. جنھن تان سندن لاءِ ائين چوڻ ۾ آيو آهي.
ٻيءَ روايت مطابق؛ جاتيءَ ۾ غريب، مسڪين ۽ فقيري لڏي جا ماڻھو جام رهن ٿا. روزگار جا ذريعا گهٽ آهن، جنھنڪري نکمڻن ۽ واندن ماڻھن کي ٽوڪ طور چوھڙ جمالي گھمڻ ۽ اتي وڃي پنڻ يا پورھيو ڪرڻ لاءِ، ائين مشورو ڏنو ويندو آھي.
مطلب:
• اڇا ڪپڙا، کيسا خالي؛ گهمو چوهڙ جمالي.
• اڇا ڪپڙا، کيسا خالي؛ هلي گهم دالي. (ساهتي)
• اڇا ڪپڙا، کيسا خالي؛ ماڻھن ليکي ملڪ جو والي. (ساهتي)
38.2 شاه بندر ڦٽو، چوهڙ وُٺو. (لاڙ، پھاڪو)
تشريح لاءِ ڏسو؛ بندر/ شاهه بندر.
38.3 وڃي چوهڙ جا ڏيئا ٻار! (لاڙ، چوڻي)
چوھڙ جمالي شھر جي اندر، هندو قوم جا ماڻھو، دڪانن جي سينگارڻ واسطي، ڀتين ۾ ڏياٽيون ٺھرائي، منجھن ٻرندڙ ڏيئا رکي ڇڏيندا هئا ته جيئن رات جي اونداھي وقت ۾ روشني رهي. اھي شام ڌاري ٻارڻيون پونديون ھيون ۽ ڀنڀراڪي مھل وسائڻيون پونديون هيون. اھو ڪم، ڪي ماڻھو ثواب خاطر به اچي ڪندا ھيا، جنھن جو کين ظاھري ڪو به معاوضو ڪو نه ملندو ھيو. ھاڻي بيروزگار ۽ ٽوٽي ماڻھو جنھن کي نوڪري نه ملي، تنھن کي ٽوڪ طور، ائين چيو ويندو آهي.
مطلب:
• جي واندو آهين ۽ ڪم ڪار نه اٿئي ته وڃي چوهڙ جماليءَ جي گهٽين جا ڏيئا ٻار!
• بيڪار کان بيگار ڀلي.