90. لاھور
90.1 جنھن نه ڏٺو لاھور، سو ڏسي ڪلانور. (پنجاب، چوڻي)
ڪلانور؛ درياھ راوي جي ڪناري، ضلع امرتسر جو ھڪ شھر، جتي ھڪ دفعو اڪبر بادشاھ جي تاجپوشي ٿي ھئي. منجھس سرڪاري نوعيت جون چڱيون عمارتون آھن. چلڪي تجلي ۾ لاھور جھڙو لڳندو آھي. اگر ڪنھن ۾ لاھور شھر ڏسڻ جي سڪت ناھي، سو ڪلانور ڏسي، پنھنجي سڪ يا سڌ پوري ڪري سگھي ٿو.
مطلب:
• جہنے لہور نہيں ويکھيا، اوہ ويکھے کلانور.
• ڀيٽيو؛ لاھور جون بتيون، جنھن نه ڏٺيون، سو ڄڻ ڄائو ئي ناھي.
• ھجئي ناڻو ته گھم لاڙڪاڻو، نه ھجئي ناڻو ته گھم ٿرڙي ۽ ٿاڻو.
90.2 لاھور جون بتيون، جنھن نه ڏٺيون، سو ڄڻ ڄائو ئي ناھي. (پنجاب، چوڻي)
لاھور شھر، مغلن جي دور کان، پنجاب صوبي جي گاديءَ جو ھنڌ رھندو آيو آھي. ان کان علاوھ موجودھ ھندستان کي، پاڪستان جي مختلف حصن سان ملائڻ لاءِ، گيٽ وي پڻ رھيو آھي. اھو ئي سبب آھي جو لاھور جنڪشن تي ھر وقت چھل پھل ۽ رش رھي ٿي. بتين جي جھرمر، ڪڏھن سائو ٿيڻ ته ڪڏھن ڳاڙھو ٿيڻ، ھر نئين آيل جي اکين کي کيرو ڪري ڇڏي ٿي. من جي اندر، زندگيءَ جي لھر ڊوڙي پوي ٿي.
مطلب:
• ڀيٽيو؛ جنھن نه ڏٺو لاھور، سو ڏسي ڪلانور.
• لاھور شھر، ٻين شھرن جي ڀيٽ ۾ تمام سھڻو شھر آھي. زندگيءَ ۾ ھڪ دفعو، ضرور ڏسڻ گھرجي.
90.3 لاھوري؛ ڏيکارين دروازو، ٽپائين موري. (پنجاب، چوڻي)
لاھور شھر جي چوڌاري، ٽيھ فوٽ اوچو شاھي قلعو، اڪبر بادشاھ پنھنجي دور حڪومت ۾ اڏرايو ھيو. منجھس ٻارنھن دروازا ھيا، جيڪي ھن ريت آھن: ۱. دھلي دروازو. ۲. اڪبري دروازو. ۳. موتي يا موچي دروازو. ۴. شاھ عالمي دروازو. ۵. لوھاري يا لُھاري دروازو. ۶. ڀاٽي دروازو. ۷. ٽڪسالي دروازو. ۸. راشنائي دروازو. ۹. مسيتي يا مسجدي دروازو. ۱۰. ڪشميري دروازو. ۱۱. شيران والا يا خضري دروازو. ۱۲. ذڪي يا يڪي دروازو.
ان کان علاوھ منجھس گند ڪچري جي نيڪال لاءِ، ھڪ موري پڻ ھئي، جيڪا ساخت ۾ دروازي جيتري ھئي پر بيھڪ جي لحاظ کان ھيٺ تي ھئي. جنھن ليول تان دروازن جي چانئٺ شروع پئي ٿي، ان کان ٿورو مٿي، ان جي سر در پوري پئي ٿي.
مطلب:
• لاھورين جي چالاڪين ڏانھن اشارو آھي. يعني اھي ڦورو قسم جا واپاري آھن، سندن مٺڙين ڳالھين تي اعتبار نه ڪجي.
• لاھور چوي ٿو؛ لي آ ھور.
• شڪارپوري، نيت بري؛ ڏيکارين گجر، ڏين مُوري.
• آيا يار پشوري، لش پش گھڻي، محبت ٿوري، ڏيکارين دروازو، ٽپائين موري.