لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

طبقاتي فڪر جا سنڌي ادب تي اثر

فيض جوڻيجي جو سال 2009ع جو پيش ڪيل ڊاڪٽوريٽ لاءِ ٿيسس “طبقاتي فڪر جا سنڌي ادب تي اثر” نظر مان ڪڍيو اٿم ۽ حيراني آهي ته ايترو خوبصورت انداز ۾ سنڌ جي اندر مارڪسي نڪتي نگاهه ۽ ترقي پسند نڪتي نگاهه کان ڪتابن جو تجزيو ڪيو ويو آهي. هڪ ته اهي ڪتاب آهن جيڪي پاڪستان کان اڳ جا ڇپيل آهن ۽ ٻيا اُهي ڪتاب آهن جيڪي پاڪستان کان پوءِ جا ڇپيل آهن
Title Cover of book طبقاتي فڪر جا سنڌي ادب تي اثر

• عبدالرحمن نقاش

محترم نقاش صاحب پنهنجي فڪري شروعات وحدت الشهود فڪر سان ڪئي. جيڪي کيس خانداني ورسي ۾ مليو هو. سنڌ جو هي قلم ڪار هڪ ڄنگهه کان معذور هو. شعوري طور ارتقا ڪندي جتي هن صوفي مت کي ڇڏي فڪشن واري واٽ اختيار ڪئي اتي سياسي طور عوامي تحريڪ ۾ شريڪ ٿيو. سياست ۾ عملي طور حصو وٺڻ جي صورت ۾ سياسي ۽ ادبي حلقن ۾ هن کي ترقي پسند ليکڪ سڏيو ويو. هن شخص فرضي نالي ’’جهٽ پٽ بديڻائي‘‘ جي معرفت جيڪي ڪالم لکيا انهن ۾ جاگيرداري قدرن جي مخالفت ڪندو رهيو. ساڳئي وقت هن پير پرستيءَ خلاف پڻ لکيو. نقاش صاحب جيڪا تنقيد ڪئي آهي ان تي انقلابي رومانس جو اثر رهيو جتي هن مائوازم جي ڳالهه ڪئي آهي اتي عمر جي آخري ڏينهن ۾ نه صرف پير پرستيءَ جو شڪار رهيو بلڪ ان سماج جو هڪ متحرڪ حصو پڻ رهيو مختصر ته نقاش صاحب جو طبقاتي فڪر وارو خيال /ادب هڪ مخصوص دائري ۾ رهيو آهي.