لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

طبقاتي فڪر جا سنڌي ادب تي اثر

فيض جوڻيجي جو سال 2009ع جو پيش ڪيل ڊاڪٽوريٽ لاءِ ٿيسس “طبقاتي فڪر جا سنڌي ادب تي اثر” نظر مان ڪڍيو اٿم ۽ حيراني آهي ته ايترو خوبصورت انداز ۾ سنڌ جي اندر مارڪسي نڪتي نگاهه ۽ ترقي پسند نڪتي نگاهه کان ڪتابن جو تجزيو ڪيو ويو آهي. هڪ ته اهي ڪتاب آهن جيڪي پاڪستان کان اڳ جا ڇپيل آهن ۽ ٻيا اُهي ڪتاب آهن جيڪي پاڪستان کان پوءِ جا ڇپيل آهن
Title Cover of book طبقاتي فڪر جا سنڌي ادب تي اثر

• اختر بلوچ

محترمه اختر بلوچ بنيادي طور هڪ سياسي ورڪر هئي. سندس پارٽي جي نظرياتي لائين مائوازم واري رهي آهي. ان ناتي سان سندس نظرياتي لائين مائوپسٽ واري بيهي ٿي جڏهن ته اختر صاحبه ڪٿي به اهو واضع نه ڪيو آهي ته ڪو مان مارڪسي فڪر جي پيروڪار آهيان محترمه جيڪا جيل ۾ ڊائري لکي آهي اها’’قيدياڻيءَ جي ڊائري‘‘ 1982ع ۾ ڇپي آهي. هن ڪتاب جي ابتدا ۾ معلوم ٿئي ٿو ته اختر صاحبه وٽ انقلاب هڪ رومانويت کان وڌيڪ نه آهي. هن ڊائري کان علاوه هن لکيو آهي يا نه اهو معلوم نه ٿي سگهيو آهي.
سندس هيءَ ڊائري جيڪا 1970ع ۾ جيل ۾ لکي وئي آهي. ان ۾ جيل جي عملي، ماحول ۽ قيدياڻين جي زندگين جو ذڪر ٿيل آهي ساڳئي وقت سندس والده جا ۽ ٻين جا خط پڻ شامل آهن. اها حقيقت آهي ته هن جيڪو قيدياڻين جو تفصيل لکيو آهي. اهو ڪافي احساساتي آهي ۽ اثر پڻ ڇڏي ٿو پر ان جو طبقاتي فڪر سان ڪوبه واسطو نه آهي چاهي جو اختر جي شهرت جي وجهه طبقاتي انقلاب جي ديوار پارٽي هئي.