يورپ ۾ مسلمانن جو مسئلو
اتر آفريڪا، ترڪي ۽ ننڍي کنڊ (هندستان، پاڪستان) جي مسلمانن يورپ ڏي گهڻي تعداد ۾ وڃڻ 1960ع ڌاري شروع ڪيو. جن ۾ گهڻا تڻا اتي جون نوڪريون ۽ وڏا پگهار حاصل ڪرڻ لاءِ روانا ٿيا ۽ يورپ وارا به خوش هئا ته پورهئي لاءِ کين ماڻهو پيا ملن ۽ جنهن پگهار تي سندن يورپين ٻهاري پوچي جهڙو ڪم نٿي ڪيو ان کان گهٽ تي هندستاني ۽ پاڪستانيءَ خوش ٿي پورهيو ڪيو ٿي. پرپوءِ 1973ع ۾ تيل جون قيمتون ۽ يورپ ۾ بي روزگاري وڌڻ ڪري فرانس، انگلينڊ، ۽ جرمنيءَ جهڙن يورپي ملڪن ڌارين جي وڌيڪ اچڻ تي سختي شروع ڪري ڏني ۽ جيڪو آيو ٿي ان کي يورپ جي قوميت نٿي ڏنائون. بهرحال انهن مردن کي سندن زالن ۽ ٻارن سميت رهڻ ڏنائون ٿي جن کي نوڪريون مليون ٿي يا انهن شاگردن ۽ گهمڻ لاءِ ايندڙن کي هميشه لاءِ رهڻ ڏنائون ٿي جن مڪاني ڇوڪرين سان شادي ڪئي ٿي يا انهن لاءِ ڪنهن يورپين ذمو کنيو ٿي.
ستر واري ڏهاڪي جي آخري حصي تائين ڏسندي ئي ڏسندي مسلمانن جو ڳاڻيٽو فقط فرانس ۾ پنجويهه لکن تائين ٿي ويو. اهڙيءَ طرح انگلينڊ ۾ پندرهن لک کن ۽ ڏهن لکن کان مٿي جرمنيءَ ۾ ۽ انهن مسلمانن ۾ سڀ ٻاهر کان آيل به نه هئا ڪيترائي مڪاني يورپي به مسلمان ٿيا. 1965ع تائين جتي فرانس ۾ فقط ڏهه مسجدون هيون اتي هاڻ هزار کان به مٿي آهن (نيوز ويڪ 27 جنوري 1992ع واري اشاعت مطابق) ۽ اڃا ته Lyon ۽ Lille شهرن ۾ تمام وڏيون مسجدون تيار ٿيڻ تي آهن. انگلينڊ جي شهر براڊ فورڊ ۾، جتي ستر هزار مسلمان رهن ٿا. (زياده تر بنگالي ۽ پاڪستاني آهن)، چوٽيهه مسجدون آهن. سڄي يورپ ۾ سڀ کان وڏي ۾ وڏي مسجد روم (اٽليءَ) ۾ مڪمل ٿيڻ تي آهي، جنهن جنهن پاڙي ۾ مسلمانن جي گهڻائي آهي اتي قرآن پڙهائڻ لاءِ مدرسا آهن ۽ مختلف مسلمان ملڪن جا ليڊر يورپي حڪومتن کي چئه چواڻ ڪري رهيا آهن ته مسلمانن کي سندن مذهبي ڏينهن تي موڪل ڏيو. جيئن شروع ۾ لکي آيو آهيان ته سئيڊن ۾ پهريون دفعو مسلمان ٻارن کي هن سال عيد واري ڏينهن موڪل ٿي. عرب ۽ ٻيون مسلمان حڪومتون جن جو هنن ملڪن سان گهڻو واپار ۽ واهپو آهي، ان ڳالهه تي به زور ڏئي رهيون آهن ته يورپ ۾ رهندڙ مسلمانن لاءِ ڌار ڪوس گهر ٺاهيا وڃن جتي اسلامي طريقي سان جانورن کي حلال ڪيو وڃي.آفيسن ۽ ڪارخانن ۾ نماز جي لاءِ بندوبست ڪيو وڃي، وغيره. شايد انهي ئي ڪري اسان جي هاسٽل جي ميس ۾ سوئر (هئم، بئڪن، پورڪ) جي رڌ پچاءَ ۽ Serve ڪرڻ تي بندش آهي ۽ يونيورسٽي توڙي هاسٽل ۾ نماز لاءِ هڪ ڪمري ۾ غاليچا ۽ جا نمازون رکيون ويون آهن. يورپ جي ڪن ملڪن مسلمانن جي انهن وڌندڙ Demands تي بيزاري به ڏيکاري آهي ته ڪيترا ملڪ ان تي عمل به ڪري رهيا آهن، جيئن مسلمان خاص ڪري عرب خوش ٿين. فرانس ۾ هاڻ انهن فوجين کي جيڪي مسلمان آهن حلال کاڌو ملي ٿو. ڪي ته اهو به چون ٿا ته هڪ ڊيموڪريٽڪ سوسائٽيءَ ۾ جهڙا ٻيا آهن تهڙا مسلمان. پر ڪن کي اهو سوچي خيال ٿئي ٿو ته بهرحال هاڻ هو سندن ئي ملڪ جا شهري آهن. سندن خيال نه رکبو ته هنن جي دل ۾ نفرت پيدا ٿيندي.