ٽي وي کي برقعو پارائڻ اجايو آهي
”ائين ڀلا ڇو آهي؟“ هنن جي هڪ ماهر نفسيات کان مون پڇيو.
”اهو ضروري آهي جيئن ڪو جي هروڀرو اهڙي بڇڙائي کان رهي نه ٿو سگهي ته پوءِ پنهنجي منهن ويٺو ڏسي. ان لاءِ هڪ ته وقت اهڙو ڏکيو رکيو ويو آهي جو اوستائين جاڳڻ ڏکيو آهي پر جي ڪو جاڳي به ٿو ته پڪ تيستائين ننڍا ٻار سمهي رهيا هوندا.“
مٿين ڳالهه کان علاوه هڪ ٻي به ان ۾ اوکائي رکي وئي آهي ته اهو چئنل (Filmnet) جنهن تان ان قسم جون اگهاڙيون يا مار ڌاڙ واريون فلمون، هن پاسي جي ملڪن ۾ نظر اچن ٿيون، تيستائين نظر نه اينديون جيسين ٽي وي سان خاص قسم جو Decoder نه لڳائجي. ٽي وي جا مختلف بٽڻ دٻائڻ سان ٻيا چئنل: جهڙوڪ، مالمو، ڊئنمارڪ1، ڊئنمارڪ2، بي بي سي، ڊسڪوري، M.B.C ۽ ٻيا نطر ايندا پر Filmnet وارو بٽڻ دٻائڻ سان اوندهه ئي اوندهه هوندي. ان لاءِ Decoder جيڪو ننڍي ٽيپ رڪارڊر جهڙو ٿئي ٿو مسواڙ تي وٺي سئچ ذريعي ٽي ويءَ سان لڳائڻو پوي ٿو. ان ۾ ڪئڪيوليٽر وانگر ڪئين انگ آهن. پوءِ خاص انگ دٻائڻ سان اهو
چئنل Filmnet نطر اچي ٿو. معنى ڪنهن وٽ گهر ۾ Decoder پيو به هجي ته ان کي اهوئي استعمال ڪري سگهي ٿو جنهن کي ڪوڊ نمبر جي خبر هجي ۽ اهو ڪوڊ نمبر هر وقت بدلجندو رهي ٿو ۽ مسواڙيءَ کي مسواڙ ڏيڻ وقت ڪمپنيءَ کان پڇڻو پوي ٿو. اهي Decoder وڪامن نٿا پر مسواڙ تي ڏنا وڃن ٿا. ان ۾ اها به اٽڪل رکي وئي آهي ته ان جو نه فقط ڪوڊ نمبر بدلايو وڃي ٿو پران Decoder کي ان نمبر تي دڪاندار کي سيٽ به ڪرڻو پوي ٿو، جيئن اهو نمبر لڳائڻ سان Decoder ٽي ويءَ جي ان سرڪٽ کي Energise ڪري سگهي. مطلب اهو ته ڪو جيڪڏهن چوري به ڪري وڃي ته مهيني ٻن بعد ٽي وي جي ان چئنل جي فريڪئنسي بدلجڻ سان ڪجهه به نظر نه ايندو. ۽ اهو ان ڳالهه جي به چيڪ آهي ته مسواڙي کائي نه وڃي ۽ خبر پوندي رهي ته Decoder بالغ جي ڪنٽرول ۾ ئي آهي.
ملائيشيا ۾ جتي پنجاهه سيڪڙو کان مٿي مسلمان آهن اتي به رات جو دير سان ڪجهه اوگهڙ واريون فلمون هلن ٿيون. هڪ دفعي اتي جي هڪ دانشور کان پڇيم:
”ههڙين فلمن جي ڪري ڇا ٻارن تي خراب اثر پوڻ جو انديشو ناهي جن جو ڪچو ذهن آهي.“
”ها. پر انهن کي منع لاءِ شام کان ٽي ويءَ تي ياداشت پيا ڏيندا آهيون ته هي ٽائيم ٿيو آهي. اٺين کان پوءِ ٻارن کي سمهڻ کپي. جيئن مائٽ ٻارن کي سوير ئي سمهاري ڇڏين، جيڪا ڳالهه ٻارن لاءِ به صحتمند آهي ۽ ٻي ڳالهه ته اسان ان ئي ڪري شام جو پنجين کان اٺين تائين ٻارن کي سڀئي پروگرام ڏيکاريو ڇڏيون. جيئن هنن جو ٽي وي ڏسڻ جو شوق پورو ٿي وڃي.“
۽ واقعي ان ۾ حقيقت آهي ته ملائيشيا جي ٻارن ۾ سوير سمهڻ ۽ اٿڻ جي تمام سٺي عادت آهي. ٽي وي وارن کي به شاباس هجي جو ٻارن جو پروگرام رات جو ڏهين بجي ڏيڻ بدران شام جو ئي ڏيو ڇڏين ۽ سياسي ۽ سرڪاري پروگرام حقيقت تي مبني ڏيڻ ڪري ماڻهو دير سان به ڏسي معلومات حاصل ڪن ٿا. ٻين لفظن ۾ اهڙن سرڪاري پروگرامن ۾ عوام کي الو گهٽ بڻائين ٿا.
هڪ ڏينهن ملائيشيا جي هڪ ملئي سياستدان کي چيڙائڻ لاءِ مٿيون (ٽي وي تان اڌ اگهاڙين ڊانسن ۽ فلمن جو) ذڪر ڪيم:
”سائين! هي ڀلاڇاهي. پارليامينٽ ۾ اڌ کان وڌيڪ توهان ملئي مسلمان آهيو. ملائيشيا جي ٽي ويءَ تان هن قسم جا پروگرام بند ڇو نٿا ڪرايو؟“
ادا! ائين ڪرڻ سان ڪو خاص فائدو نه پر الٽو نقصان ٿيندو. پوءِ ماڻهو ملائيشيا جي ٽي وي ڏسڻ ڇڏي ڀر وارن ملڪن سنگاپور ۽ ٿائلينڊ جي ڏسندا. جنهن ۾ کين هن کان وڌيڪ گندو ملندو ۽ ان کان علاوه انهن ڀر وارن يا ڏورانهن ملڪن جا چئنل ڏسڻ لاءِ طاقتور ائنٽينائون هڻندا جن تي هر گهر جو خرچ ٿيندو. معنى سڄي ملڪ جا ڪروڙها اربها رپيا اجايا ضايع ٿي ويندا ۽ مسئلو به ساڳيو رهندو. ان کان علاوه ماڻهو اگهاڙين فلمن جا ڪئسٽ وٺي ايندا ۽ گهٽيءَ گهٽيءَ ۾ خبرناهي ڪهڙن ڪهڙن قسمن جا ڪئسٽ پيا وڪامبا. هر هڪ وي سي آر به وٺي ۽ جيڪو وي سي آر وٺي ٿو اهو ته هڪ بدران وڌيڪ به فلمون ڏسي پنهنجو ذهن ۽ پئسو خراب ڪندو. ان کان بهتر آهي ٽي وي اسٽيشن ذريعي ڪنٽرول انداز ۾ هفتي جي ڪنهن هڪ يا ٻن راتين جو دير سان ڪجهه ان قسم جون هلڪي ڦلڪي اوگهڙ واريون فلمون ڏيکاريون وڃن. جيڪي فقط اهي وڏا ڏسي سگهن جن کي هرو ڀرو ڏسڻو ئي آهي، ٻين لفظن ۾ گهر ويٺي ٻڪ ڌوڙ جو منهن تي هڻي ڇڏي. وچ شهر ۾ بٺي تي بيهي ڇو ڪارو منهن ڪري.