وڃن مسلمان ٿيندا
”بس ڏس نه. ماڻهن کي اجايو وهم ويٺل آهي. هتي هرڪو شراب سان پيو هلي. ٻين شهرن جو مثال ڇو ٿو ڏين. ڪراچي، دبئي ۽ لاهور جهڙن شهرن ۾ به اهڙي لوفرائي لڳي پئي آهي جو شل نه ڪنهن جي ماءَ، ڀيڻ يا نياڻي لنگهي. بمبئي، بئنڪاڪ ۾ ته وري به ڪنهن رنڊيءَ تي کڻي ماڻهو رمارڪ ڏين ٿا پر لنڊن، بارسلونا يا پئرس جي رستن تي اهو به نه آهي، ماڻهو پنهنجن زالن يا ساهيڙين سان گڏ لگهندي نظر ايندا. پر ڪراچيءَ جهڙي مسلمان ملڪ ۾ جتي سڀ کان گهڻيون مسجدون، مولوي ۽ مذهبي ماڻهو رهن ٿا، شل نه ڪا اڪيلي عورت لنگهي. رستي جي ٻئي پاسي وارا به ان کي کائي وڃڻ وارين نگاهن سان ڏسندا. ڀرسان لنگهندي هر هڪ جي اها ڪوشش هوندي آهي ته ڪو گندو رمارڪ ڏيئي، پنهنجي اندر جي شيطان کي خوش ڪريان ۽ ذهني لست وٺان. اهو نه سوچيندا ته هن غريب عورت جي ڪيڏي دل آزاري ٿي رهي آهي.“ ممنون چيو.
”واقعي ممنون صاحب صحيح ٿا چئو. سئيڊن جهڙا ملڪ اخلاق ۾ وڃن سڌرندا ۽ اسان جهڙا ملڪ ڏينهون ڏينهن وڃن پستي ڏي ڪرندا.“ مون چيو ۽ پوءِ ڪجهه دير بعد يڪدم ٻي ڳالهه ياد آئي:
”ممنون صاحب! هڪ ٻي ڳالهه غور طلب آهي. اڄ کان پندرهن ويهه سال کن اڳ منهنجو هن پاسي جي Scandinavian ملڪن ۾ ڏاڍو اچڻ ٿيندو هو. مونکي چڱيءَ طرح ياد آهي ته جتي ڪٿي دڪانن ۽ سئنيما هالن ۾ اگهاڙيون فلمون پيون هلنديون هيون. پورنو (اگهاڙو ڪتابن) جا دڪان به جتي ڪٿي نظر آيا ٿي ۽ بار، پب ۽ ڊسڪوٿي ته گهٽيءَ گهٽيءَ ۾ هئا. هينئر ڪا اهڙي شيءِ نظر ئي نٿي اچي. ڇا اسان پوڙها ٿي ويا آهيون ان ڪري اهڙي ڪا شيءِ نظر نٿي اچي يا آهي ئي ڪانه.“
”ڏسو ٿا ڪيڏي تبديلي آئي آهي. هاڻ توهان جهڙو ماڻهو هن پاسي جي ملڪن جو صحيح طرح قدر ڪري سگهندو جنهن گذريل زمانو ڏٺو هوندو. هينئر اهي سڀ پورنو جا دڪان بند ڪرايا ويا آهن. اگهاڙين فلمن جا دڪان ۽ سئنيما گهر بند ڪرايا ويا آهن. ڪجهه شراب خانا ۽ ڊانس ڪلب آهن پر انهن ۾ 18 سالن کان ننڍو نٿو وڃي سگهي. سڀ سڌا ٿيو پيا هلن. اسڪولن ۽ ڪاليجن ۾ هوم ورڪ ايترو وڌائي ڇڏيو اٿن جو آچر (موڪل واري ڏينهن) کان علاوه ورلي ڪو ڏينهن ٻارن کي واندڪائي ملي ٿي.“ ممنون چيو.
”واقعي هنن پنهنجي ماحول ۽ معاشري ۾ وڏي تبديلي آڻي ڇڏي آهي.“ مون چيو.
”ٻين لفظن ۾،“ ممنون چيو، ”هي وڃن مسلمان ٿيندا ۽ اسان جا مسلمان ڀائر بوتل ۽ بڇڙائيءَ لاءِ وڃن بئنڪاڪ ۽ بمبئي جون بازاريون مئيندا.“