ماڻهو ولايت ۾ ڇا لاءِ رهي ٿو؟
”يا خط ويهي لکبا يا ڪو رسالو مئگزين پڙهڻ لاءِ کڻي اچبو.“ راحت چيو.
”آپ پاڪستاني هين؟“ اسان کي زور زور سان اڙدوءَ ۾ ڳالهائيندو ٻڌي اسان جي پويان ويٺل همراهه پڇيو. مڙي ڏٺم ته اهوئي چوٽين ٻڌل نوجوان هو جنهن کي ڪجهه دير اڳ فيريءَ لاءِ انتظار ڪندي ڏٺو هئوسين.
”ها. توهان ڪير آهيو؟“ سليم کانئس پڇيو.
”آئون به پاڪستاني آهيان.“
”پوءِ اچي اسان سان گڏ ويهه. ايڏانهن اڪيلو ويهڻ کان هتي خبر چار ڪندا رهنداسين.“ راحت کيس گڏ ويهڻ لاءِ چيو ۽ هو اڳهين ڪو آتو هو.پاڻ سان آندل ٻنهي ٿيلهن ۾ هٿ وجهي اچي اسان واري ٽيبل تي ويٺو. ٿيلها رکڻ سان، هڪڙي مان شيشي جي بوتلن جو آواز آيو. سليم کلي چيس:
”ڊئنمارڪ ڏي هرڪو خالي ٿيلها کڻيو پيو وڃي. پر توهان ڀريل، خير ۾ کنيا آهن؟“
”آئون دراصل نزنس ڪندو آهيان. هتان سامان کڻي اوڏانهن وڪڻندو آهيا.“ هن ٻڌايو.
”موڪل واري ڏينهن تي شايد توهان اسٽال هڻنداآهيو؟“ مون پڇيو. ڪيترا پاڪستاني مڪاني ماڻهن سان گڏ، موڪل واري ڏينهن تي، رستن تي ٽيبل رکي ڪجهه نه ڪجهه سامان وڪڻندا آهن. خاص ڪري پاڪستان يا سنگاپور، دبئي، هانگ ڪانگ کان آندل سستو سامان ڪجهه فائدي تي وڪڻندا آهن.
”نه نه. دڪان نه اٿم. ڪميشن تي ڪئسٽ وڪڻندو آهيان. هانگ ڪانگ، تائيوان مان سستا گهرائي پوءِ هتي ڏهين ڪروني (چاليهه رپئي) وڪڻندو آهيان ۽ اهڙي طرح في ڪئسٽ تي اڌو اڌ فائدو ٿئيم. ڪڏهن ته ٻارهين تيرهين ۾ به وڪڻي ڇڏيندو آهيان. مڙيئي سؤ ڏيڍ سؤ ڪرونا روز ڪمائي وٺان. نوڪر ي ٽوڪري آهي. اها ڪانه ڪريان. سو سرڪار طرفان ٽي چار هزار ڪرونا بيروزگاريءَ جو ڀتو ملي ۽ ٻي هيءَ ڪمائي. موج لڳي پئي آهي.“
سندس عمر پنجٽيهه، چاليهه سال کن ٿيندي ۽ نالو محبوب ٻڌايائين.
”هتي _ يعني سئيڊن ۾ مونکي پندرهن سال ٿي ويا آهن پرهونءَ هن پاسي ويهن سالن کان آهيان. شروعاتي ڪجهه سال ڊئنمارڪ، فنلئنڊ ۽ پولينڊ ۾ رهيس.“
”تنهن جي معنى تون ننڍي عمر ۾ ئي هن پاسي کان اچي نڪتين.“
”ها. آئون پندرهن سورهن سالن کن جو هوس ته ڊئنمارڪ ۾ آيس.“
”ڪيئن آئين؟“ مون پڇيومانس.
”ڊئنمارڪ ۾ منهنجو وڏو ڀاءُ رهي ٿو. اڃا به آهي ۽ بس هلائي ٿو. هن مونکي هيڏانهن گهرايو. ٽي مهينا کن رهيس پرڪم نه ٿي سگهيو. يعني وڌيڪ رهڻ جي ويزا نه ملي سگهي. گهڻو ئي لڪيس پر جهلجي پيس ۽ واپس وطن وڃڻو پيو. وڌيڪ ضد ڪيان ها ته وڏي ڀاءُ کي به ڪڍي ڇڏين ها جو هن جي ضمي تي ڊئنمارڪ آيو هوس.“
”پوءِ؟“
”پوءِ....... ها پوءِ....... ترسو سگريٽ دکايان ته سڄي اسٽوري ٻڌايانوَ ٿو.“
پاڻ اسان کي به سگريٽ آفرڪيائين. پر اسان مان ڪوبه سموڪر ناهي. سو کيس مهرباني چئيسين.
”يار آئون ته بيئر شيئر جو به شوق ڪندو آهيان. آخر ماڻهو والايت ۾ ڇو ٿو رهي.“
”تون ڀلي شوق ڪر ۽ ڪجهه کائڻو پيئڻو هجي ته ڀلي کاءُ به. اسان جو فڪر نه ڪر. اسان هاڻ چڱيءَ طرح نيرن پاڻي ڪري گهران نڪتا آهيون.“ اسان ٻڌايس.
”تڏهن به ڪافي چانهه هلندي؟“
”نه ان جي به ضرورت ناهي. تون ڀلي پيءُ.“
سو پاڻ سگريٽ دکائي، سامهون اسٽال تان بيئر وٺي آيو.
”هتي بيئر مهنگو آهي ڏهه ڪرونا بوتل. آئون ڊئنمارڪ مان وٺي ايندو آهيان ڪڏهن توبرڪ ڪڏهن ڪو ٻيو. فقط ڇهن ڪرورنا ۾ ملي ٿو ۽ خالي بوتل ڏيڻ سان ڏيڍ ڪرونا اڃا به گهٽ ڪن ٿا. سئيڊن ۾ ته خالي بوتل کي ڪو پڇي ڪونه ٿو. هي ڏسو ٽيهه کن خالي بوتلون کڻيو پيو وڃان. هڪ پاڪستانيءَ جي دڪان تان وٺندو آهيان. پنهنجو گرائين به آهي ته يار به آهي، توهان هلندؤ ته توهان کي به زوريءَ ڪجهه پيئڻ لاءِ چوندو. شراب نه ته چانهه، ڪافي ڪوڪا ڪولا. نه ته هنن ملڪن ۾ ته ڪو ٺلهيءَ پاڻيءَ لاءِ به نٿو پڇي. پٽ پيءُ کي پيءُ پٽ کي نٿو پڇي. ايمان سان.“ ائين چئي هو ٽهڪ ڏيڻ لڳو.